Maliebaan van Leiden, aan de (huidige) Trekvliet (1788), Jacob Timmermans
Bron: Erfgoed Leiden en omstreken
Samen met een Duitse collega werk ik aan een artikel over maliebanen. De bekendste zijn de vier openbare maliebanen die in de eerste helft van de zeventiende eeuw zijn aangelegd in Den Haag (1609), Utrecht (1637), Leiden (in 1637 verplaatst) en Amsterdam (1651).
Het aantal aangelegde particuliere banen is onbekend. Tot nu toe vonden we in literatuur de volgende:
– Arcen (nabij de kasteeltuin),
– Breda (1618 of 1620),
– Het Loo, Apeldoorn
– Groenlo
– Loon op Zand (Witte Kasteel, 1719 of eerder)
– Ameide: de huidige Paramasiebaan heette in 1822 (kadaster): Palmaribaan.
Is iemand nog andere tegengekomen? Graag reacties naar j.renes@uu.nl
Hans Renes
Maliebaan te Utrecht (1660), Herman Saftleven Bron: www.colf-kolf.nl
Als het de Nederlanden betreft, dan ook de maliebaan van Enghien? 🙂
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=urn:gvn:KONB01:1049B11_075_14&role=image&size=variable
Kaatsbaan = maliebaan? Dan die van Maarssen ook, zelfs in de aam nog aanwezig.
Beste Jan, je had gelijk om ook België erbij te betrekken. Daar hebben we tot nu toe slechts drie maliebanen gevonden: in Antwerpen en bij de buitenplaatsen Mariemont en Enghien.
Beste Hans, het Huis Honselaarsdijk had ook een maliebaan. Zie “Courtly Gardens in Holland 1600-1650” van Vanessa Bezemer Sellers.
In Londen is er nog steeds een straat ‘Pall Mall’ geheten. Een inderdaad lag hier vroeger een Maliebaan. De Britten vergelijken dat spel met het tegenwoordige croquet.
JG
Ik ben Anders reizen (2009) van Gerrit Verhoeven aan het lezen. Edingen komt ter sprake (p. 230) en Verhoeven schrijft: Een hoogte-punt was de indrukwekkende maliebaan (kaatsbaan) van arduin die omgeven werd door zeshonderd sculpturen. Hij verwijst daarbij naar het reisverslag Relation du voiage depuis la Haije ius qua Paris (1664), van Teding van Berkhout dat in Nationaal Archief ligt.
In Oirschot kom ik een toponiem tegen dat mogelijk een maliebaan of -veld zou kunnen inhouden: Maliendries een perceel dat in 1883 door de lokale adel verkocht wordt.
Graag een reactie
In het net verschenen Jaarboek Oud-Utrecht 2020 staat een artikel over Maliebanen in Europa:
https://www.oud-utrecht.nl/nieuws/768-de-maliebaan
Hans Renes verhaalt over maliebanen in een podcast:
https://www.duic.nl/cultuur/podcast-oud-utrecht-hans-renes-over-de-maliebaan/