Wat is het verhaal verbeeld op deze titelpagina?


Thaumaturgus physicus Physicus sive Magia Universalis Naturae et Artis (1659),
P. Gaspare Schotto.

De titelpagina van Thaumaturgus physicus (1659) van Kaspar Schott laat een tafereel zien waarin een gekroonde figuur met zijn stok de tulpen in een achtkantig bloembed stukslaat. Achter hem staat een figuur in militaire uitrusting. Aan de andere kant van het  bloembed staat een landman met een staf het tafereel aan te zien. Ongetwijfeld heeft de afbeelding een moralistische strekking, maar ik vermoed dat er ook verwezen wordt naar een verhaal. Weet iemand welk verhaal dat is?
Leo den Dulk

6 gedachten over “Wat is het verhaal verbeeld op deze titelpagina?

  1. Hoi Leo, Nooit gezien, en geen idee. maar ik vraag me af, is het een gekroond hoofd of een Turk en die tulpen zijn niet in detail te zien. Slaat hij de tulpen stuk (onthoofd hij ze en zijn ze uitgebloeid ) of wijst hij ze aan en vertelt hij er iets over? CO

    • Volgens het artikel dat ik heb gevonden wijst hij aan hoe de tulpen in het voorjaar bloeien, er zou dus geen sprake zijn van stukslaan

  2. Over Caspar Schott is wel wat te vinden, maar deze titel (een veelschrijver, maar geen charlatan blijkbaar) wordt minder genoemd. De hoofdpersoon is natuurlijk aan het toveren, zoals we dat allemaal doen, toch. Met z’n toverstaf. Een pentagram (nu niet gaan roepen dat is geen pentagram – zo’n graveur weet ook niet alles), met wat tulpen die waarschijnlijk miraculeus gaan groeien. Tenslotte gaat dit boek over natuurlijke en kunstmatige magie. Jezuiet, hij komt ook niet in de Index Librorum Prohibitorum voor, wat betekent dat men hier geen problemen in zag. Hij was wel een medewerker van mede-jezuiet Atanasius Kirchner, wat hem weer in het koninkrijk der pseudo-wetenschappen plaatst, maar volgens gegevens kende hij Robert Boyle en Huygens, dus…
    Dat paleis op de achtergrond is het Paleis van het Weten, of de Kunde, vul maar in. Leuk is die zg. monnikskap, dat bladprieel waarvan ik niet kan zien of mensen vandaar uit naar hem kijken. De krijgskunst is vertegenwoordigd, en ook de Pelgrim (Zoeker naar het Weten, ongetwijfeld). De atmosfeer lijkt aardig in beweging, kijk die wolken eens, want ja natuurlijk krijgt men dat met al dat getover. Verder nog twee cornucopiae, de overvloed van de wetenschap verbeeldend. Verdomd leuk, dat wel.
    Zo goed, meester? Mag ik ’t boekje nu hebben.

  3. Ik mailde deze al naar Leo.
    In Ada V. Segre, The Gardens at San Lorenzo in Piacenza, 1656-1665, Washington DC 2006 :
    Gaspare Schottus, who illustrated a tulip garden as a single planted bed in the shape of a star on the frontispiece his Thamauturgus Physicus sive Magiae Universalis Naturae et Artis (1659). In this image the figure of a man, possibly the magician Hermes Trismegistus, attempting to transform tulips from single-colored to broken forms, stands near a single/star bed that represents a whole flower garden to its essence.

Geef een antwoord

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *