Tot voor kort het uitzicht vanuit het Achterhuis (Prinsengracht 263) op de kastanje in de tuin
van Keizersgracht 188. Bron: annefrank.org

Natuurlijk hebben we allen gelezen dat maandag 23 augustus de bekende Anne Frank-boom is omgewaaid, ondanks een stalen steunconstructie en een verankerde kroon. Het hoeft niet te verbazen, aangezien de boom al lang ziek was. De gemeente Amsterdam had dan ook in 2005 voorgesteld de boom te kappen.
Anne Frank schreef in 1944 drie maal over deze boom … de kale kastanjeboom aan wiens takken kleine druppeltjes schitterden; xe2x80xa6 Onze kastanje is al tamelijk groen, hier en daar zie je zelfs al kleine kaarsjes; xe2x80xa6 Onze kastanjeboom staat van onder tot boven in volle bloei, hij is vol met bladeren en veel mooier dan verleden jaar.

Witte Paardenkastanje uit Flora Batava, 1865.
De Anne Frankboom stamt uit de tijd van de Flora Batava.

Voor Anne betekende deze witte paardenkastanje heel duidelijk xe2x80x98levenxe2x80x99 en xe2x80x98vrijheidxe2x80x99. Zou de boom ook zo belangrijk voor haar zijn geweest als het om een linde of een gewone acacia was gegaan? Ik denk het wel, al hoewel ik moet toegeven dat de kaarsen van een paardenkastanje altijd wel erg veel indruk maken in het voorjaar.
De boom staat in de tuin van Keizersgracht 188, niet dus in de tuin van het Anne Frankhuis (i.e. Prinsengracht 263), maar achter de tuin van de Prinsengracht. Beide tuinen zijn evenals de andere tuinen in dit blok geen keurtuinen, dus niet beschermd (keuren zijn gemeente-verordeningen, die sinds 1612 voorschrijven dat de tuinen niet bebouwd mogen worden, behalve een strook achterin de tuinen waar wel tuinhuizen waren toegestaan).

Op bovenstaande schematische tekening zijn 27 keurblokken groen ingekleurd. In het witte vierkantje, links van het groene keurblok III, stond de kastanje. De tuin is dus niet vanouds beschermd.
Op de luchtfoto is links de Prinsengracht en rechts de Keizersgracht, met twee grote bomen midden in het blok. De linker boom hiervan is omgegaan.

De boom is door de hele wereld heilig verklaard en dat heiligen niet kunnen sterven bewijzen vele jonge nazaten van de boom, die de afgelopen jaren werden geplant bij Anne Frank scholen wereldwijd. Ook zijn er in 2009 150 nazaten geplant in het Amsterdamse Bos. Zij zijn nu ongeveer anderhalve meter hoog.
Maar voor mij is de vraag: waarom is het noodzakelijk dat een zelfde (let wel niet – inheemse) kastanjeboom (liefst een ent, kloon van de oude) geplant wordt of dat de hele wereld wacht op het mogelijk ontspruiten van een loot uit de stronk, die volgens de laatste plannen zal blijven staan?
En is er dan geen kans dat deze ent of loot ook ziek is? Voordat een nazaat zo hoog en sterk is dat hij te zien is uit het raam van het Achterhuis zijn we minstens een kwart eeuw verder.
Als ik denk aan Otto Frank, die zich (in 1958 tijdens een voordracht) verwonderde over de betekenis van de kastanjeboom voor Anne, … als ik er aan denk dat zij zich nooit voor de natuur interesseerde xe2x80xa6, dan mogen we hieruit toch opmaken dat de boom voor Anne weliswaar een grote troost was, maar dat bijvoorbeeld een linde dat ook had kunnen zijn?
Kortom mijn voorstel is plant een mooie nieuwe sterke inheemse volwassen boom, die te zien is uit het Achterhuis. Liever een inheemse sterke boom (bijv. een linde) dan een paardenkastanje, ook omdat in 2008 dertig procent van de paardenkastanjes in Amsterdam door de kastanjeziekte was aangetast.  
Van een volwassen linde is bekend dat deze jaarlijks voldoende zuurstof levert voor de ademhaling van 6 volwassen mensen. Dat is toch ook een mooie symboliek voor een Anne Frankboom? Ik weet het, het is heiligschennis, maar misschien toch eens over nadenken? CO