Foto’s : De tuinen van Kasteel Duivenvoorde, 170 jaar later
Ik ben mevr E.A.Kallenborn, kunsthistorica, en werk al ruim zestien jaar als vrijwilligster voor Kasteel Duivenvoorde te Voorschoten. Wij zijn, tot nu toe tevergeefs in twaalf verschillende archieven en adressen, op zoek naar het ontwerp van J.D. Zocher jr uit 1837 van de Engelse landschapstuinen van het kasteel, ontworpen voor Jhr.N.J.Steengracht (1806-1866). Wij weten dat het ontwerp er geweest moet zijn : in een kasboek van Steengracht in het Nationale Archief in Den Haag staat : "31 december 1837 voor J.D. Zocher wegens teeken.v.e.plan v.Duivenvoorde f 600.-".
Jonkheer Steengracht bezat naast Duivenvoorde ook Kasteel Moyland bij Kleef. Hij is daar ook gestorven. Helaas zijn de archieven van Moyland aan het eind van de Tweede Wereldoorlog vernietigd en ook in ons eigen archief is niets te vinden. Ook alle archieven die wij tot nu toe hebben kunnen bedenken, waar eventueel zo’n plan terecht kan zijn gekomen, zijn benaderd en, zie boven : tevergeefs. De kans is groot dat het ontwerp er niet meer is.
Niettemin de vraag, wie kent de verblijfplaats van dit ontwerp?
E.A.Kallenborn
De Zochers en hun werken zijn nog steeds een studieobject voor mij. Het moeilijke van deze studie is, zoals nu ook weer blijkt, dat er zo weinig bronnenmateriaal te vinden is. NIet alleen van Duivenvoorde weet men zeker dat Zocher jr er gewerkt heeft, maar ook zelfs van het park van Soestdijk is geen ontwerptekening terwijl we zeker weten dat Zocher sr daar een ontwerp gemaakt heeft en de aanleg heeft begeleid. Hij is zelfs op Soestdijk gestorven. Zocher jr is in 1839 hertrouwd. Her verhaal gaat dat zijn (tweede?)vrouw uit jalouzie alle tekeningen en paperassen (van het bureau?) verbrand heeft. Hoe dat verhaal in de wereld is gekomen weet ik niet. Maar in dat feit zou dus ook de oorzaak kunnen liggen. Succes met de speurtocht. CO
Ik heb Architectuur als sieraad van de natuur. De architectuurtekeningen uit het archief van J.D. Zocher jr en L.P. Zocher van Moes, Constance (1991) er nog even op nageslagen:
Jan David Zocher jr. (1791-1870) en Louis Paul Zocher (1820-1915) waren beide 2-maal getrouwd. Jan David Zocher jr. eerst met Amy May van Vollenhove (†1846) en later met Johanna Jacoba Ratelband. Louis Paul Zocher eerst met Wilhelmina Geertruida Santbergen (†1862) en later met Anna Maria Henrika Elizabeth Wellan.
De catalogus vermeldt hetzelfde verhaal: Er doet in de familie een verhaal de ronde dat de tweede echtgenoot van één van de Zochers – vermoedelijk van Louis Paul – in een aanval van woede het archief van Jan David Zocher jr. en Louis Paul Zocher in brand zou hebben gestoken.
De catalogus heeft 53 (architectuur)tekeningen tot onderwerp. Deze werden in 1972 in een blikken trommel op zolder van het huis van een overleden Zocher nazaat gevonden. De blikken trommel zou reden tot het ‘overleven’ van de brand zijn.