Watermolen die de fonteijn doet springen staande in de dier-gaarde (1695), op Soestdijk.

Zat wat te bladeren door akten in Het Utrechts Archief, lees online bladeren. Kwam op een akte van een ‘nonbetaling‘, d.d. 15 april 1809. Uit de akte komt naar voren dat de ontvanger zich had vervoegd aan het huis van de ‘Heer Architect Zocher te Utrecht‘. Daar had Zochers ‘meesterknecht Nicolas de Jong’ gezegd dat Zocher niet in de stad was. En Zocher zou niet betalen. Hoe het precies te lezen snap ik niet met zekerheid, maar het lijkt er op dat het geld anders was besteed:
‘voor geleverde pijpen aan de vuurmachine op het kasteel te Zoeszdijk, ten behoeve van zijne Majesteit den Koning’.

Die koning is natuurlijk Lodewijk Napoleon. J.D. Zocher sr. was vanaf 1807/1808 tot zijn dood in 1817 betrokken bij Soestdijk. En vuurmachine doet denken aan die van Groenendaal te Heemstede, de stoommachine die daar in 1781 werd gebouwd omwille van watertoevoer naar dat landgoed. Soestdijk en watertoevoer doet weer denken aan de watermolen van Soestdijk, met dat windmolentje op het dak en de rosmolen in het pand. Was de in de akte genoemde vuurmachine als vervanging bedoeld?
Even verder zoekend kwam ik op kranten uit april / mei 1808. In november 1807 was een schip aangekomen uit Hull. Ik denk te begrijpen dat het in beslag was genomen, er was een oorlog gaande… Aan boord was een ‘Vuurmachine met haar toebehooren‘ die ‘op last van Zyne Majesteit, aan derzelver adres was afgegeven‘. Vermoed dat het hier gaat over die vuurmachine die in de akte ter sprake komt.
Leuk dat soort losse draadjes.
Jan Holwerda

De vuurmachine en watermolen van Groenendaal (Heemstede)

Deze stond nog op m’n laptop, een kwitantie van J.D. Zocher uit 1808.
Wat de Martins rechtsonder betreft, via wiewaswie.nl kom ik op Philippus Josephus Martin, ‘stucadoor’ te Haarlem, met zijn gestorven vader Jan Josephus Martin en dus de wed. J.J. Martin.