Niet Altijd Zomer, geen verborgen buiten (niets resteert), maar een naam die opvalt, zeker
gezien de huidige ‘zomer’. Hattinga’s Atlas van Zeeland. Bron: commons.wikimedia.org.
Ik dacht het al eens op de weblog genoemd te hebben, niet dus. Dan nu alsnog, ook al is het project al afgesloten, Verborgen Buitens.
Walcheren kende midden 18de eeuw vele buitenplaatsen. Een ieder kent de kaarten van Hattinga wel (voorbeelden) of de tekeningen van Jan Arends (voorbeelden). Heel veel is in de loop van de tijd verdwenen en weer tot landbouwgrond omgezet. En toen kwam de inundatie van WO II er ook nog eens over heen. Al met al resteert zeer weinig. Namen vaak nog wel in de vorm van boerderijnamen. Verder wel wat gracht(del)en, een lange oprit naar een boerderij of historische tuinornamenten.
Bij een 18-tal voormalige buitens zijn oude elementen opgeknapt. Op de site Landschapsbeheer Zeeland is hiervan verslag gedaan. Per object wordt kort iets aangegeven en is het herstelplan als PDF beschikbaar. Verder is voor een aantal objecten het archeologisch onderzoek, het historisch onderzoek of de historische verkenning als PDF beschikbaar. JH
Aan de andere kant van de straatweg ligt [Niet] Altijd Winter. Wie zegt dat Zeeuwen geen
humor hebben? Hattinga’s Atlas van Zeeland. Bron: commons.wikimedia.org.
En wat te denken van de Nieuwe Cronyk van Zeeland, door Smallegange, M.. Middelburg ; Amsterdam : Joannes Meertens ; Abraham van Someren, 1696. 774 p. pl., plattegr. …
vervattende de voor desen uitgegeven cronyken van de Heeren, Jacobus Eyndius, en Johan Reygersberg, … omtrent deses landschaps oudheden en herkomsten, wateren en stroomen, eilanden, … ; Bevat o.a.: familiewapens en stambomen van adellijke families in Zeeland ; Bevat o.a.: Naeukeurige nieuwe land-caert des Graefschaps Zeeland.
Bibliotheek WUR beschikt over 2 exemplaren, waarvan één met het ex libris Vincent van Gogh (himself of zijn neef?). Ik weet niet of de hoven “Niet Altijd Zomer” en “Altijd Winter” daarin ook voorkomen. Wie checkt dat even? CO.
Op de kaart mist bij Altijd Winter het woord Niet. Had ik al wel toegevoegd in de tekst onder de afbeelding.
Dus het is ’t hof Niet Altijd Winter.
Volgens mij noemt Smallegange ’t hof niet. ’t is niet altijd zomer wordt wel in Walchersche Arkadia, van Mattheus Gargon, uit 1717 genoemd.
Niet altijd Winter staat afgebeeld in Smallegange, met een korte toelichting erbij. Het heette toen nog het Hof te Schellag. Niet altijd Zomer staat er niet in, maar wordt inderdaad wel in de Walchersche Arkadia genoemd. Beide buitenplaatsen zijn overigens al vrij vroeg verdwenen, respectievelijk in de jaren zestig en tachtig van de achttiende eeuw. Van Niet altijd Zomer resteert tegenwoordig nog de oprijlaan van de boerderij (let wel: deze buitenplaats had twee bijna parallelle oprijlanen, ook een voor het herenhuis), en in het verloop van de Oude Kleverskerkseweg en de Oude Veerseweg kun je nog de rechte hoek ontdekken waarbinnen het park lag (die weg staat ook op de Hattingakaart).
De namen verwijzen overigens mogelijk naar de politieke tegenstellingen in Middelburg in het begin van de achttiende eeuw. Niet altijd Zomer is de naam die oudburgemeester Alexander de Munck aan zijn buiten gaf, wellicht nadat hij het stadsbestuur had moeten verlaten en zich op zijn landgoed terugtrok. Daar wijdde hij zich aan theologische commentaren en schreef onder meer het boek Wintervrugt, gewasschen op het Hof Niet altijd Zomer (1712). Niet altijd Winter kreeg zijn naam van Jean Walleran Sandra, een zeer welvarende Middelburgse reder en handelaar.
Martin, gelukkig hebben we jou voor Zeeuwse correcties en aanvullingen. Door jouw aanvullingen kan ik deze prent laten zien: Schellagh (of te wel Schellach). Smallegange: Dit Dorp [Schellach] is hier in de nevensgaende Prent uitgebeeld; alwaer dese Heer [Hendrick Boudaen Courten] een ongemeene schoone Zael heeft doen maken, welkers gelijk niet veel gesien word, hebbende 42 voeten in de lengte, en 22 voeten in de breedte. Het kerkhof is met schoone dreven heerlijk beplant.
Bron prent: geheugenvannederland.nl. Klik hier voor grote weergave.