In het Jaar van de Historische Buitenplaats presenteert het Nationaal Glasmuseum Leerdam de tentoonstelling Toast op de Buitenplaats. In de 17de en 18de eeuw werd iedere gelegenheid aangegrepen om het glas te heffen: op het huwelijk, op de vriendschap, op ‘welvaren’ van de Republiek en Stadhouder, maar ook op de kraamvrouw. Het glas werd gevuld met goede (witte) wijn. De glazen zelf werden prachtig gedecoreerd en weerspiegelden de welvaart en de status van de bezitter. Helaas zijn veel buitenverblijven inmiddels verloren gegaan, maar gelukkig zijn vele glazen bewaard gebleven! Overigens is de afbeelding op de bokaal soms de enige afbeelding die van bewuste buitenplaats bekend is.
Toast op de Buitenplaats geeft een uniek inkijkje op het leven op de buitenplaats ten tijde van de Gouden Eeuw. De glazen werden speciaal gemaakt van kostbaar loodglas, de kelken waren ietwat groter en de gravures werden aangebracht door de beste graveurs van die tijd. Op de glazen werden de monumentale zomerhuizen en de opgeknapte middeleeuwse kastelen, staand tussen de bomen, in een tuin of aan het water tot in de kleinste details en met enorme precisie afgebeeld. Doelbewust zijn ruimtes onbewerkt gelaten, zodat er prachtige doorkijkjes in het glas ontstaan.
Deze expositie, in het kader van Het jaar van de Historische Buitenplaats is mede samengesteld door drs. Anna Laméris. Zij is bekend van de tv-programma’s Tussen Kunst en Kitsch (als invaller) en Nieuw in Nederland.
27 oktober tot en met februari 2013
Nationaal Glasmuseum Leerdam
Lingedijk 28-30, Leerdam
Di t/m za 10.00 tot 17.00 uur / zo 12.00 tot 17.00 uur.
In de aflevering van 26 okt van het radioprogramma De Avonden was een lange reportage (bijna 15 min.) over de tentoonstelling en de glazen te beluisteren. Gemist?, hier heeft u een nieuwe kans. Na het starten van de opname moet u de ‘balk’ onder de afbeelding naar het tijdstip 1:13:00 (ongeveer) ‘slepen’, daar start het gesprek over de tentoonstelling.
De bokaal van de buitenplaats Meer en Berg, met o.a. de beeldengroep en twee piramidaal gevormde duinen met een ‘Turkse’ tent valt ook te bewonderen (zie eerder bericht over deze bokaal). JH
Bokaalgravure van Meer en Berg, S.J. Sang (1765-1770).
Bron: Vereniging Rembrandt.
Wat leuk deze tentoonstelling. Ik heb ook wel eens hier en daar zo’n glas gezien natuurlijk, maar nooit vele bij elkaar. Ik ga er beslist naar toe en neem dan een catalogus (als die er is ) mee. Wat ik nu lees op de website van Nationaal Glasmuseum Leerdam, is dat op dit eerste glas de buitenplaats Boschbeek is afgebeeld. Het betreft hier Bosbeek in Heemstede (deel van het complex Groenendaal, Bosbeek, Meerenberg). In de 17de en 18de eeuw gaat het om gegraveerd glas; in de 19de eeuw zijn ook vele glazen geëtst. Ook zijn glazen bekend met gravures van de buitenplaatsen Bosch en Hoven (Heemstede); Leyduin (Aerdenhout) en Manpad (Heemstede. Zie verder:http://ilibrariana.wordpress.com/2012/01/02/vijf-glasgravures-van-heemsteedse-buitenplaatsen/. Nog één vraagje, het lijkt me dat rode wijn de buitenplaatsen beter deed uitkomen dan witte wijn. Echt alleen witte wijn Jan? CO.
Carla, de witte wijn werd genoemd in de radiouitzending. Omdat deze laat ik het ‘doorkijk’ noemen biedt. Zowel voor het oog als voor licht. Dan komt een gravure pas uit. Bij rode wijn lukt dat niet.
Afgelopen vrijdag heb ik de tentoonstelling bezocht. Misschien op het eerste gezicht niet erg groot, maar wel een flink aantal glazen met buitenplaatsen en buitenplaatsleven. En heel mooi! Zo verfijnd, ongelooflijk. Je moet er omheen draaien, je hoofd naar links en dan weer naar rechts kantelen, er tegen en doorheen kijken, door de knieën zakken en omhoog kijken, op je tenen staan en erin kijken, weglopen en terug komen. Neem tijd, kijk, kijk en kijk en zie steeds nieuwe, hele fijne details.
Ook is de korte TV documentaire over het glas van Meer en Berg te zien, uit 2009. Toen gemist? (net als ik), kijk dan online bij de AVRO, klik hier. Of zie onderaan.
In het blad Het Kunst & Antiek Journaal/Collect staat een artikel van Anna Laméris over deze glazen en de tentoonstelling. Ik heb een PDF, de geïnteresseerde moet me maar even een mailtje sturen.
Zet de muis ‘op de video’, klik op het meest rechtse icoontje (met de 4 pijltje) en krijg het fragment fullscreen.