Via Rob Plomp, hoofd afdeling Terreinen en Dierenverzorging Nederlands Openluchtmuseum, komt onderstaande vraag uit Zweden, van Maria Löfgren van het Vallby Friluftsmuseum (www.vallbyfriluftsmuseum.se).
In het Vallby Friluftsmuseum worden in de tuin schelpen als randversiering van ik denk een bloembed toegepast. Göteborgs Naturhistoriska Museum heeft aangegeven dat het Strombus gigas en verschillende soorten Cassis (bv Cassis cornuta) betreft.
Strombus gigas = Roze Vleugelhoorn, Reuzen Vleugelhoorn, Koninginnehoren, Koninginneschelp of Kroonslak; komt voor aan de zuidkust van de Verenigde Staten, het Caraïbisch gebied en de noordkust van Zuid-Amerika
Cassis cornuta = een zeeslak ; komt voor aan de Zuid-Afrikaanse kust.
Maria Löfgren vond meerdere oude foto’s waarop de toepassing van dat soorten schelpen in bv de randen van bloembedden en grasperken naar voren komt; in openbare parken en tuinen van middle-class, boeren en zelfs ‘armen’.
Maar wie/waar is ermee begonnen? Was er handel in? Zat er een gedachte achter? En kwam het elders in Europa voor?
De afbeeldingen spreken voor zich zou ik zeggen.
namens Rob Plomp/Maria Löfgren
(de Zweedse blog, vertaling via Google)
Er schiet mij hierbij opeens een verhaal van Agatha Christie te binnen. Daarin was een moord gepleegd met behulp van oesters. De oesterschelpen waren vervolgens langs de rand van een border gestoken. De clou van het verhaal was dat de detective (ik geloof dat het Miss Marple was) gezien had dat er verse oesterschelpen tussen stonden. Agatha Christieverhalen spelen zich doorgaans begin 20e eeuw af, dus voor de toenmalige lezer waren oesterschelprandjes in of langs borders kennelijk geen onwaarschijnlijk fenomeen in een tuin.
Wellicht was het een armeluis variant van de chique schelpen op bovenstaande foto’s.
Ciska.
Wikipedia herkent dat verhaal. Komt uit de bundel “Poirot’s Early Cases” (1974). Het verhaal heet “How does your garden grow?”
(zie voor een samenvatting: https://en.wikipedia.org/wiki/Poirot%27s_Early_Cases#How_Does_Your_Garden_Grow.3F
Ja, dat was hem, geen Miss Marple dus, maar Poirot.
Tuintjes afgezet met schelpen komen wel voor in Indonesia. Helaas geen foto’s van. Ik denk dat ik ze gezien heb op de Molukken. Via Indonesia is deze mode mogelijk in Nederland overgenomen. CO
Wat ’n fraaie foto’s. Voor nog enkele voorbeelden over perkafzettingen met schelpen, meestal oesterschelpen lees het briljante Margaret Willes, The Gardens of the British Working Class, New Haven en Londen 2014. Ze noemt ook schapenbeenderen als afzetting. Dat komt natuurlijk allemaal van de achttiende eeuwse grottenbouw, waarvoor men inderdaad ook schelpen bestelde en aankocht, vaak van zeekapiteins. En bij het gebruik van schelpen in grotten van het Maniërisme zal zeker ook van dit soort kanalen gebruik zijn gemaakt. Alles heeft haar oorsprong in de zg. Kunstkammer, waarmee het verzamelen van bijzondere schelpen begon. Dus….: naar de bronnen! Deze negentiende eeuwse vormen zijn over het algemeen ‘gesunkenes Kulturgut’.