Hortulanus voor de aanleg der Eng. tuin &c., uit almanak met aantekeningen van Beucker Andreae. Foto: Aly van der Mark

Arent Vlaskamp (1751-1825) ontwierp in 1804 de Engelse tuin van Schatzenburg (Dronrijp)

Op 21 juni 1804 ontving Arent Vlaskamp voor de aanleg der Eng. tuin &c. op het buiten Schatzenburg onder Dronrijp 6 gulden. Hij was sinds 1782 hortulanus van de Franeker academie. Opdrachtgever was mr. D.H. Beucker Andreae, die begin 1804 op Schatzenburg was komen wonen. Op zondag 29 januari had de hortulanus samen met een niet geïdentificeerde v. A. bij Andreae gedineerd. Dat was het eerste contact. Het ligt op grond van deze gemeenschappelijke komst te veronderstellen dat v. A. de hortulanus kende en deze ook voor hem had gewerkt. Het zou een Van Aylva kunnen zijn (de keuzemogelijkheden zijn niet groot) en dan valt te denken aan Sicco Douwe van Aylva (1734-1807) van Haniastate te Holwerd. Op 25 augustus 1806 ontving Vlaskamp nog een fooij van 16 g. 8 st.

Voordat Vlaskamp hortulanus werd, was hij niet ver van Franeker hovenier bij J.M. van Beijma op Kingmastate te Zweins geweest en daarvoor op Tjessens in Holwerd. In 1777 was hij vanuit Holland naar Friesland gekomen, zoals vijf jaar eerder zijn broer Lambertus, de voorvader van Gerrit Vlaskamp (1834-1906), die in de tweede helft van de negentiende eeuw meer dan 350 tuinen heeft aangelegd.

Tot nu toe werd aangenomen dat de tuin van Schatzenburg is aangelegd tussen 1832 en 1887.

Kingma State (1826/27, Zweins)  Bron: watwaswaar.nl

Met deze vondst in de almanakken met aantekeningen van Beucker Andreae (Museum Willem van Haren, Heerenveen) kan het onderzoek naar werk van Arent Vlaskamp beginnen en daarmee dat naar de introductie van de landschapsstijl in Friesland. De kans is groot dat hij daarin een belangrijke rol heeft gespeeld. Zo zou de tuin op Kingmastate best van hem kunnen zijn. Met zijn vijver en slingerende omgrachtingen was die tuin, die zich nog aftekent op de kadastrale minuut van 1832, duidelijk een Engelse tuin.

Groot Lankum (1827, Franeker)  Bron: watwaswaar.nl

En er waren meer Engelse tuinen rond Franeker. Het buiten Groot Lankum westelijk van de stad had in 1827 en heeft ondanks bestemmingswisseling nog steeds restanten van slingerende waterpartijen. Het zal aangelegd zijn in opdracht van mr. Ludolph Reinier Wentholt (1751-1816). Jacob van Lennep legde er op zijn bekende reis in 1823 met Van Hogendorp een visite af. Hij was aangenaam verrast: De plaats, welke ruim zes morgen groot is (iets dat in die omstreken veel beteekent), bestaat uit eenige rechte lindelanen, door kleine Engelsche tuintjens verwisseld, met percès (doorzichten) welke fraaie landgezichten opleveren, eene schoone bloemkweekerij, broeierij en moestuin.

Philippus Breuker en Aly van der Mark

Familieportret van Nicolaas Steengracht en Anna Maria Spiering met Johan, Cecilia Maria en Adriaan (1733), Philip van Dijk. Bron: www.kasteelduivenvoorde.nl

INGEZONDEN

Door de eeuwen heen hebben honderden portretten hun weg naar het kasteel gevonden: portretten van bewoners, hun voorouders of andere familieleden. De portretten van de families die kasteel Duivenvoorde acht eeuwen lang via vererving in eigendom hadden; Van Wassenaer (13^de-18^de eeuw), Steengracht (19^de eeuw) en Schimmelpenninck van der Oye (20^ste eeuw). Speciaal voor de tentoonstelling Adellijke familieportretten worden de topstukken eenmalig met elkaar op het kasteel herenigd. Nooit eerder waren al deze portretten, die de bewonersgeschiedenis van Duivenvoorde zo karakteristiek in beeld brengen, samen te zien. De familieportretten vertellen – afzonderlijk én samen – een verhaal over mensen van vlees en bloed: hun herkomst, levenslot, maatschappelijke status en persoonlijke, politieke en religieuze loyaliteiten. Voor even zijn deze portretten nu weer thuis.

De expositie van de portretten is te bezoeken van 18 april t/m 24 oktober; zie hier.
De begeleidende rijk geïllustreerde publicatie Adellijke familieportretten op Duivenvoorde is per 18 april verkrijgbaar.

INGEZONDEN

A two-day symposium on the new tasks and challenges of botanical gardens today and in the future. The conference will take place on 17th and 18th April 2015 and will be hosted by the Hortus botanicus Leiden on the occasion of the 425th anniversary of the botanical garden.

Keynote speakers:
. Botanic gardens in a changing world, Prof. Dr. Maximilian Weigend, Director, Botanische Gärten der Universität Bonn, Germany
. The Botanic Garden of Padua, history and new science development, Prof. dr. Giorgio Casadoro, Director, Orto botanico di Padova, Italy
. Establishing New Botanic Gardens in Indonesia, Strategy and Results, Dr. Didik Widyatmoko, Director, Centre For Plant Conservation Bogor Botanic Gardens, Indonesian Institute of Sciences (LIPI), Indonesia
. New developments in science and public outreach in the Botanic Garden Meise, Dr. Steven Dessein, Director, Botanic Garden Meise, Belgium
. Bristol’s New Botanic Garden: A Garden of Evolution for the 21st Century, Dr. Nick Wray, Curator, University of Bristol Botanic Garden, United Kingdom
. Botanic gardens: nice to have or essential for human survival?, Paul Smith, Botanic Gardens Conservation International (BGCI), United Kingdom

Voor details en opgave, klik hier.

Zaterdag 11 april 2015 zal de 20ste Ronde Tafel Conferentie van Cascade plaatsvinden. In Steakhouse Cunera te Rhenen, boven het NS-station. Aanvang: 13.30 uur, einde ca. 16.30 uur.

Kennis over tuinhistorische onderwerpen wordt uitgewisseld, standpunten over actuele kwesties komen aan bod en nieuws over lopend of recent afgesloten onderzoek wordt gepresenteerd. Dit gebeurt door middel van korte presentaties (maximaal 30 minuten).

Programma
1. Henk van der Eijk, Het persoonlijke verbeeld: vrijmetselaarstuinen in Nederland.
De werkgroep Vrijmetselaarstuinen werd alweer zeven jaar geleden opgericht, dus het werd tijd om eens wat zaken op een rij te zetten. Henk van der Eijk vat de ontwikkelingen en activiteiten van de werkgroep samen, vertelt over de excursies en discussies, en schetst de plannen voor de toekomst.
2. Jan Holwerda, Catalogi van rond 1900. Over objecten, materialen en gereedschappen voor onderhoud en invulling van het niet-groene tuindeel.
PAUZE
3. Rob Aben, De tekenpen ter hand: een pleidooi voor verdere analyses van (ontwerp)tekeningen.
4. J’ørn Copijn, Het belang van oude, dendrologisch waardevolle bomen in landschapsparken.

Zijn er kwesties die u aan wilt snijden of mededelingen die u wilt doen tijdens de komende Ronde Tafel conferentie? Meld dit dan tijdig aan Martin van den Broeke, via administratie@cascade1987.nl

Plattegrond van onbekend landgoed.  Bron: Museum Flehite.

Plattegrond van een onbekend landgoed, mogelijk in Noord-Holland zegt de omschrijving. Bezit van Museum Flehite te Amersfoort. Tekst op de scan is nauwelijks leesbaar. De enige duiding die kan helpen bij het te lokaliseren: schippershuis en veerplaats op Amsterdam. Dat zal het langwerpige gebouw onderaan de plattegrond zijn, met een kade aan een lange rechte vaart.
Klik hier om groter te zien en na ‘inzoomen‘.
Suggesties? Wie weet het?
Jan Holwerda

OVERGENOMEN (en bewerkt)

  
Hendrik van Lunteren en Maria van Lunteren-Estoppey, miniaturen op ivoor.
Bron: Centraal Museum Utrecht

Er is de laatste decennia al een en ander over Hendrik van Lunteren (1780-1848) gepubliceerd. Over zijn leerjaren bij Hendrik Swellengrebbel jr. op de buitenplaats Schoonoord bij Doorn, over kwekerij Flora’s Hof te Utrecht en over zijn aanleggen als bijvoorbeeld Randenbroek, Heiligenberg, Sterkenburg, Huis te Brakel, Huis ’t Velde en Rhederoord. Maar het gezicht van de man, en zijn vrouw Maria van Lunteren-Estoppey (1786-1866), kenden wij nog niet, volgens mij…
Jan Holwerda

Van 1 maart t/m 31 mei 2015 is op Beeckestijn de tentoonstelling ‘Rede en Rijkdom’ te zien, over het leven op Beeckestijn in de 18e eeuw en over de eigenaren, de invloedrijke Amsterdamse regentenfamilie Boreel. De Amsterdamse elite werd er regelmatig uitgenodigd voor een diner en er werden feesten georganiseerd. Met portretten en brieven van de familie Boreel en bruiklenen uit verschillende collecties laat men de 18e eeuw op Beeckestijn herleven.
De brieven geven ons inzicht in het gedachtegoed van de familie ten tijde van de Verlichting.
De dinerkamer wordt speciaal voor deze tentoonstelling geheel in stijl ingericht met 18e eeuwse objecten om de bezoeker een kijkje te geven in het alledaagse leven van de bewoners. Wat stond er op het menu voor de familie Boreel en hoe zag zo’n gedekte tafel eruit?
(portret: Jonkheer Jacob Boreel Van Hogelanden (1768-1820))

INGEZONDEN
Eind 2011 namen de gemeentes Wageningen, Renkum, Arnhem, Rozendaal en Rheden het initiatief om drie vervolgprojecten uit te voeren van het project Nieuw Gelders Arcadië. Deze projecten zijn:
– Het verhalenproject Geschiedenis in verhalen
– Perspectief Gelders Arcadië, een gebiedsvisie
– Het culturele project Echo van de Tijd

Landgoederenproject Gelders Arcadië
De Veluwezoom, op de grens van de Veluwe en de rivieren Rijn en IJssel, heeft door de eeuwen heen een bijzondere aantrekkingskracht uitgeoefend op de welgestelde bevolking. Dit kwam tot uitdrukking in meer dan honderd buitenplaatsen en landgoederen zoals Rosendael, Middachten, Sonsbeek, Doorwerth, Zypendaal en Mariëndaal. Het gebied wordt aangeduid als Gelders Arcadië en omvat de gemeenten Wageningen, Renkum, Arnhem, Rozendaal en Rheden.

Atlas Gelders Arcadië
Van 2007 tot 2011 vond het project ‘Nieuw Gelders Arcadië’ plaats, een initiatief van het Gelders Genootschap, dat resulteerde in een Atlas Gelders Arcadië. In deze atlas is de rijke ruimtelijke kwaliteit van de zone beschreven. Eind 2011 namen de vijf gemeenten het stokje over. Zij hebben -met financiële steun van de provincie Gelderland en het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO)- het initiatief genomen voor drie vervolgprojecten die in 2015-2016 worden uitgevoerd.

www.geldersarcadie.nl
De verantwoordelijke wethouders zijn op 11 februari bij elkaar geweest om de voortgang van de drie projecten te bespreken. Bij die gelegenheid is het belang van de samenwerking door de vijf gemeenten nog eens benadrukt. Ook is de gezamenlijke website gelanceerd waarop meer informatie staat over de projecten en de landgoederenzone: www.geldersarcadie.nl

Blijf ook op de hoogte via:
https://www.facebook.com/GeldersArcadie
https://twitter.com/GeldersArcadie / @GeldersArcadie