Vandaag verscheen Cascade-Nieuwsbrief nummer 50, opgesteld door eindredacteur Carla Oldenburger en vormgegeven door Jan Holwerda. Nummer 1 verscheen bij aanvang van voorjaar 2004, dat was bijna 2 jaar voordat we de Cascade-website met weblog zijn gestart. Nu, na 12 en een half jaar, gaat uw eindredacteur afscheid nemen. Het is mooi geweest.

Voortaan komen nieuwtjes op de website/weblog (voor een deel kwamen ze dat al). Het aantal berichten en de inhoud blijft afhankelijk van wat een ieder aanlevert, dit kan zowel door donateurs als door niet-donateurs gebeuren. Input blijft zeer welkom! Carla heeft 12,5 jaar voor de ‘vulling’ van de nieuwsbrief zorg gedragen. Dit ‘vullen’ verschuift nu naar ‘met elkaar, voor elkaar’, de website staat als altijd ‘open’ (mail webmaster@cascade1987.nl). Daarnaast zal eens per maand of eens per kwartaal een automatische nieuwsbrief naar de Cascade vrienden worden gemaild met een deel van de berichten van de website, als een tweede kans om op de hoogte te zijn.

INGEZONDEN
Vooraankondiging: Van opdrachtgever tot hovenier: kennisoverdracht bij onderhoud en beheer
Platform Groen Erfgoed
woensdagmiddag 5 oktober 2016, 13.30-17.00 uur
Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed in Amersfoort

Restauratie van groen erfgoed mag op een brede belangstelling rekenen terwijl het dagelijks onderhoud onderbelicht blijft. Onterecht, want de beheerder bepaalt het beeld van de groenaanleg. Het onderhoud en beheer van historische tuinen en parken beslaat een breed werkveld, een werkveld in beweging. Van goed ingevoerde liefhebbers tot professionele uitvoerders: het onderhoud van historische tuinen en parken wordt uitgevoerd door eigenaar, tuinman, tuinbaas, hovenier, beheerder, vrijwilliger of een combinatie. Relatief nieuw is de uitbesteding van het werk via onderhoudsbestekken en het gebruik van digitale beheersystemen. Op 5 oktober staan kennis- en informatieoverdracht en de kwaliteit van het onderhoud centraal op het Platform Groen Erfgoed.

Het programma volgt in september, u kunt zich dan ook aanmelden.
Zie ook Platform Groen Erfgoed.

INGEZONDEN (bewerkt)
Vanaf 18 juni zijn op Paleis Het Loo 45 bijzondere Delfts blauwe tuinvazen te zien. De vazen zijn vervaardigd naar voorbeeld van drie nog bestaande originelen, die in de 17e eeuw zijn gemaakt voor de eerste bewoners van Paleis Het Loo, koning-stadhouder Willem III en koningin Mary. De drie originele koninklijke vazen werden verspreid over Europa achterhaald: een in Schloss Favorite in Baden-Württemberg, een in Erddig Hall in Wales en een in Frankrijk. In 2010 werd deze laatste vaas aangekocht door Paleis Het Loo.

De faculteit Industrieel Ontwerpen van de Technische Universiteit Delft heeft, t.b.v. het vervaardigen van mallen, met de modernste technieken scans van de bewaard gebleven tuinvazen gemaakt. De productie en de handbeschildering van de vazen zijn uitgevoerd door Koninklijke Tichelaar Makkum.

De vazen staan in het zomerseizoen (18 juni tot en met 23 oktober) in de paleistuinen. Gedurende het hele jaar is een toelichting op het project te zien in de Oostvleugel van het paleis. Deze presentatie, ‘Blauw & Bont, Delfts blauw in de paleistuinen’, illustreert met filmbeelden het productieproces van de vazen. Daarnaast wordt het verhaal verteld over de liefde van koningin Mary voor Delfts blauw en de tuinen. De presentatie in de Oostvleugel is geopend van 13:00–17:00 uur.

INGEZONDEN.
Gastcollege Framing the Dutch Landscape, door ir. Peter Veer, als onderdeel van Wageningen University course Agrarian History (RHi 50506) ; 9 juni, 10.30-12.15, Leeuwenborg room C 83 (Hollandseweg 1, gebouw 201, Wageningen).

Over de naoorlogse verandering van het Nederlandse landschap en de rol van de historische landbouwfilms uit de tijd van minister Mansholt. Zie hier.

Een en ander erbij gezocht:
Over Veer en zijn onderzoek
Een aantal voorlichtingsfilms van Ministerie van Landbouw, Visserij en Voedselvoorziening

Bij het zoeken naar vroege advertenties van Turkse Tenten vond ik in de Leydse courant van 31 juli 1741 het volgende:

Op den 10 Augusty aanstaande, zal men op de Hofstede WILTRYK, buyten Sassenheim, veilen en finaal verkopen fraaye Steene BEELDEN en VAASEN, geschilderde Gezigten en andere Ornamenten, als mede Broeybakken, Tuyngereedschappen, en ’t geen verder zal worden vertoond: Vorders nog den Opstal en Afbraak van ’t Heeren-Huys, van twee Speelhuyzen, als mede een Romeynse Tempel en Turkse Tent, zynde het eene heel nieuw met Schuyfraamen.

Een Turkse Tent en zo lekker vroeg is al mooi. Maar een Romeynse Tempel, is dat niet veel bijzonderder?!!  Mogelijk een tuinsieraad, maar vast (ook) een relatie met de ooit net ten zuiden daarvan lopende Romeinse Limes, met Brittenburg bij Katwijk en castella Praetorium Agrippinae bij Valkenburg en Matilo bij Leiden, en ongetwijfeld Romeinse vondsten uit die streek.
(geheel terzijde: in mijn dorp Elst hebben we twee Romeinse tempels onder de kerk en nog een derde verder naar het oosten onder de grond).
Jan Holwerda

Akte Jan van der Groen: Bron: Nationaal Archief, Den Haag, Nassause Domeinraad, nummer toegang 1.08.11, inventarisnummer 565 (30)  Klik hier hier voor complete akte.

Dat Jan van der Groen werkzaam was als hovenier van de prins van Oranje weten we vooral uit zijn eigen publicatie en uit notariële akten. Onlangs vond ik in de archieven van de Nassause Domeinraad de ‘Acte voor Jan vander Groen als hovenier van Syne Hoochᵗˢ Thuynen op de Cingel’. De Acte is gedateerd op 30 december 1665. Jan van der Groen kreeg tot taak “de thuynen op de Cingel alhier inden Hage […] te beplanten volgens de ordre hem by ofte vanwegen syne Hoochᵗ daer toe te geven, ende voorts deselve wel net ende naer behooren te onderhouden ende gade te slaen, ende verder alles te doen tgeene daer toe staet ende behoort ende dat op de gagie van vierhondert en achtendertich Car. guldens jaerlykx”. Hij kreeg deze betaling sinds 1 januari 1663. Klaarblijkelijk was Jan toen zijn zwager Maerten Blom opgevolgd, die in juni 1662 was overleden.

Van der Groen had vooral een toezichthoudende en adviserende taak en was belast met de inkoop van bollen, planten en bomen. In de notulen van de Domeinraad staat dat met Jan van der Groen “t’accoordt [is] aengegaen [..] te dienen van advys”. Het dagelijks onderhoud was in handen van hovenier Jan Pietersz van der Cley die hiervoor 699 gulden kreeg betaald over een periode van drie jaar.

De thuynen op de Cingel oftewel de “cleynen Thuyn aent binnenhoff” zijn te zien op de kaart Afbeeldinge van ’s Gravenhage In haar Platte Grond Gemeeten en in ’t Koper gemaakt door C.E. En nieuwlyks uitgegeven door Carel Allard uit 1666. De tuin lag naast het Binnenhof (nummer 18 op de kaart) op de plek van de inmiddels verloren gegane Buitenhoftuin van prins Maurits. De Hofsingel was inmiddels gedempt, vandaar waarschijnlijk de naam thuyn op de cingel. Het was een ommuurde, langwerpige tuin met 10 vierkante bedden.
Lenneke Berkhout

Afbeeldinge van ’s Gravenhage In haar Platte Grond Gemeeten en in ’t Koper gemaakt door C.E. En nieuwlyks uitgegeven door Carel Allard (1666) Bron: www.haagsebeeldbank.nl

Deze week vielen er nog een aantal in de mailbus:

t/m 31 dec Vechtstreekmuseum Maarssen: tentoonstelling Theekoepels aan de Vecht: ‘Herstellen is behouden’. Zie hier.

16 jun Vechtstreekmuseum Maarssen: lezing Theekoepels in de Vechtstreek. Zie hier.

16 jun Slot Zuylen: studiemiddag Erfgoedtoerisme, zegen of vloek? Zie hier.

vanaf 11 juni Stedelijk Museum Vianen: expositie De Tuinkunst van de Brederodes. Zie hier.

16 jul Stedelijk Museum Vianen: lezing over de 17e-eeuwse tuinen van Batestein. Zie hier.

t/m 21 aug Museum De Zwarte Tulp Lisse: tentoonstelling Bolbloemen onder de loep. Zie hier.

26 mei VU Amsterdam: Promotie Imke van Hellemondt: De Paradijsmethode. Opvattingen over het moderniseren van het landschap in de Nederlandse landschapsarchitectuur.  Zie hier.

15 juni Landgoed Singraven Denekamp: Symposium behoud historische buitenplaatsen. Zie hier.

17 juni Schip van Blaauw Wageningen: Seminar Naoorlogs groen. De volgende tijdlaag. Zie hier.

30 juni RU Groningen: Promotie Martin van den Broeke: ‘Het pryeel van Zeeland’. Buitenplaatsen op Walcheren 1600-1820.

1 juli RCE Amersfoort: Cultuurhistorisch groen erfgoed in oude bossen, heggen en houtwallen. Zie hier en aanmelden hier.

Crematorium Dieren (1954) Bron: www.diereninbeeld.nl

Het crematorium in Dieren werd in 1954 gebouwd in Dieren-Noord als tweede crematorium in Nederland. De gebouwen (inclusief het columbarium, zie bijgevoegde foto) zijn ontworpen door de Haagse architect H.C.P. Nuyten. Maar wie was de ontwerper van het fraai aangelegde circa 9 hectare grote terrein? Wie weet meer?

In historische kranten en diverse publicaties heb ik tot op heden niets kunnen vinden. Bij het crematorium hebben ze hun archieven erop nageslagen maar ook zonder resultaat.

Steeds komt alleen bovengenoemde architect van de gebouwen boven water, maar over de terreinaanleg wordt met geen woord gerept. Ik heb ook al bedacht dat Nuyten wellicht tegelijk met de gebouwen zelf de aanleg voor het terrein ontworpen zou kunnen hebben, maar op voorhand lijkt me dat niet waarschijnlijk.
Gerard Derks

Terrein rond crematorium Dieren (1958) Bron: topotijdreis