Wielbergen, 18 boeiende fotoalbums uit de 19e en begin 20e eeuw

Weer eens iets uit mijn regionaal dagblad (de Gelderlander):
Het Gelders Archief heeft achttien boeiende fotoalbums verworven. De foto’s gemaakt door Vivian Jacob Lodewijk Tom baron Brantsen (1880-1954), wonende op het huis Wielbergen (Angerlo). De foto’s tonen het leven op het landgoed, de familiebezoeken, de omgeving en de vele reizen die de fotograaf maakte. Maar ook verschillende kastelen en huizen in Gelderland. Na zijn overlijden in 1954 kwamen de foto’s terecht bij de executeur-testamentair. De albums zijn recent teruggevonden op de zolder van een particulier in Doesburg, familie van de executeur-testamentair. Fantastisch als je zoiets op je zolder tegenkomt, toch?.

Zie ook nieuwsbericht van Gelders Archief.

Meer over Huis Wielbergen (Angerlo) en zijn tweelingbroer Het Jachthuis (Arnhem) op een webpage over de laatste.

Weer Vaeshartelt

Via Carla hebben we van Lia Copijn de bovenstaande afbeelding uit Album dédié à mes enfants et mes amies verkregen.  Het komende september number van het tijdschrift MONUMENTEN kent een artikel, over Vaeshartelt, van haar hand. 

Verder is webpage Regout en Vaeshartelt aangevuld met detail informatie betreffende de wandelingen (gebruik Refresh of Reload of Ctrl R om de meest recente page op te halen).

Een vakantie-tip

Niet een vakantie-foto, maar een vakantie-tip in dit geval. Misschien heeft u het al gemerkt, onze webmaster heeft het in Roemenie even druk met andere zaken (overigens geen vakantie). Dus ik probeer een beetje in te springen. Afgelopen week heb ik een uitstapje gemaakt naar het Museum Bisdom van Vliet in Haastrecht. Wat een leuk museum is dat. Het is een huis en een tuin en een overtuin, alle uit 1877. Zo 19de eeuws als het maar kan. De inrichting van het huis nog helemaal uit die tijd, niets veranderd of verstoord, helemaal geweldig. Vele chinese serviezen, overal Deventer-tapijt, alle gordijnen nog origineel, je weet niet wat je ziet.

De overtuin staat wel beschreven in de Gids voor de Nederlandse Tuinarchitectuur van Oldenburger, Backer en Blok, maar de achtertuin aan de Hollandse IJssel daar gaat het nu even om. De beheerder had deze een aantal jaren geleden zelf opgeknapt.

Nedhaastrechthuisbisdomvanvliet_012Nedhaastrechthuisbisdomvanvliet_004_1

O jee, had hij er wel verstand van, hoor ik u denken? Nou het ziet er naar uit van wel. Ik vroeg aan hem hoe hij te werk is gegaan en hij vertelde dat hij eerst alle paden weer hun originele loop had teruggegeven. Hierdoor ontstonden vanzelf perken die hij opneiuw gevuld heeft met Hydrangea’s, varens, Hosta’s , Aucuba an misschien nog enkele 19de eeuwse schaduwplanten, want schaduw is er genoeg onder een hele grote oude bruine beuk. De beuk stamt uit de jaren negentig van de 17de eeuw, toen het eerste huis op die plek werd gebouwd, ook voor de familie Bisdom van Vliet. Op deze wijze is een echte 19de eeuwse "stadstuin" ontstaan, zo een die je ook achter grote grachtenhuizen in grote steden verwacht. Het resultaat is werkelijk goed, alhoewel de foto’s dat niet helemaal laten zien. Deze tuin is niet toegangkelijk, maar wel van boven uit het huis te zien. De overtuin is zeer de moeite waard vanwege twee beelden van Jan van Logteren, een Neptunus en een Hercules (gesigneerd en gedateerd 1720), enige merkwaardige "druipsteen-vazen", een Libanon-ceder en een "baldekijn" of grafmonument, waar het echtpaar Le Fevre de Montigny-Bisdom van Vliet ligt begraven. Ook hond Nora heeft daartegenover een plaatsje gekregen. CO

Zie verder http://www.bisdomvanvliet.nl

Vakantie-foto van Ermenonville Ile des Peupliers

Namens Joost Gieskes zet ik het volgende bericht en de foto van Joost op deze weblog. De oude foto komt uit het OHT-archief.

Op 2 juli 2006 maakte ik een foto van het eiland met het grafmonument van Jean Jacques Rousseau in het park JJR in Ermenonville. Het paviljoen op de tekening staat er nog. De huidige Italiaanse populieren zijn nog vrij jong zo te zien. Perspectivisch lijkt het eilandje op de prent nogal ver van de oever te liggen, maar dat valt wel mee in werkelijkheid. Echt spectaculair is het niet, maar vanuit historisch oogpunt goed om te bezoeken! Op de foto geheel achteraan ligt een chateau-hotel. Ik logeerde aan de Marne!

Joost Gieskes

Frermenonvilleisledespeupliers1811jmerig_1

  Frermenonvilleeilandjjr2006_1

Tuinkunst in Repro.

Gisteren heb ik de tentoonstelling Het geluk van de tuin bezocht. Het is in vele opzichten een bijzondere tentoonstelling. De opzet heeft een eigen invalshoek, de opgave is door de samenstellers zo ruim mogelijk geformuleerd, lijkt mij. Hoofdstukken die aan bod komen zijn: de ommuurde tuin (in tegenstelling tot de wildernis); de lusthof (paradijs); de classicistische tuin(o.a. Zeist); de hortus botanicus (incl.botanische boeken); de landschapstuin; tuin en architectuur (o.a. Gooise villatuinen van Springer en De Bazel); na-oorlogse tuinen (vnl.West-8); de kant-en-klaar-tuin. Jammer genoeg wel heel weinig diepgaand.

Abdijolvrouwtenduinenkoksijdepieterpourb_1 Het materiaal dat bij elkaar is gezocht, is voor een deel beslist niet het alledaagse wat we gewend zijn. Het jaar 2006 heeft voor tentoonstellingen een nieuwe trend gezet en dat is de trend van het exposeren van schilderijen in repro alsof het de kunst zelf is. Denk aan de zojuist geopende Rembrandt-tentoonstelling in de Beurs van Berlage, De muren zijn door ik denk wel 25 grote xe2x80x9cschilderijenxe2x80x9d ingenomen, naast replicaxe2x80x99s van tuinen en buitenplaatsen in de vorm van enige maquettes en naast grote namaak-lei-platanen en een namaak-kist van Ward. Daarentegen waren er echte tuin-ontwerpen op papier, echte boeken, echte Gooise prentbriefkaarten en een echte dia-show op een heel groot scherm. Het klinkt misschien wat negatief maar de tentoonstelling zag er prachtig uit.

De vogelvluchten van de Abdij O.-L.-Vrouw-ten-Duinen (in repro), geschilderd door Pieter Pourbus (1580), en buitenplaats Het Kiel bij Antwerpen (in repro), geschilderd door Jacob Grimmer (1578), vind ik gelukkige vondsten, goede voorbeelden van Vlaamse renaissance-tuinarchitectuur, hoewel ze hier onder het hoofdstuk xe2x80x9cde ommuurde tuinxe2x80x9d werden gepresenteerd. Het is maar net wat je wilt. Wat echt niet klopt is dat Leonard Springer de wintertuin van Restaurant Krasnaplosky en Frascati in London heeft ontworpen. Prachtige aquarellen, maar de ontwerper is de architect (oom) Jan Springer. Jammer is dat er geen enkel document is bijgeleverd voor bezoekers en dat er ook geen verwijzing naar de NVTL (Ned.Ver. Tuin- en Landschapsarchitectuur) en moderne literatuur is geboden. Ik heb gevraagd aan de samenstellers of ze over enige documenten beschikken om op deze log naar door te linken. Even nog afwachten dus. CO.

Zie voor eerdere aankondiging en activiteiten web-log van 24 juni jl.

Links:

De Abdij O.-L.-Vrouw-ten-Duinen (Abbatia Beata Maria de Dunis):

http://www.kerknet.be/toerisme/toeren/polderheiligen/polder_2.html

Victoria amazonica bijna weer in bloei in de Oude Hortus Utrecht

VictoriaVoor het eerst in zoxe2x80x99n vijftig jaar verwachten we de koningin onder de waterlelies, Victoria amazonica, weer in bloei in de kassen van de Oude Hortus in Utrecht.

Speciaal voor dit bijzondere gebeuren opent het Universiteitsmuseum één avond in juli de deuren. De tropische Victoria amazonica bloeit namelijk xe2x80x99s nachts. Wanneer het fenomeen zich precies zal voltrekken is nog onbekend.  Eerst is de bloem van de grootste bloeiende waterplant smetteloos wit. Vervolgens verkleurt deze langzaam naar roze. De enorme bladeren kunnen een gewicht tot 40 kg houden. Oorspronkelijk groeit de waterlelie in het stroomgebied van de amazone-rivier en werd in 1801 in Brazilië ontdekt.

Oudere Utrechters weten nog te vertellen over de bloei van de Victoria. Mensen stonden xe2x80x99s avonds in de rij om dit bijzondere verschijnsel te zien. Met de recente restauratie van de monumentale kassen van de Oude Hortus is ook de waterbak van de Victoria weer in orde gemaakt en is ruim een halve eeuw later de koninklijke waterlelie weer in Utrecht te bezichtigen.

Wilt u dit niet missen? Stuur dan een e-mail naar info@museum.uu.nl o.v.v. Victoria met daarin uw 06-nummer en e-mailadres. Op de dag van de bloei ontvangt u een e-mail of sms.

Universiteitsmuseum Utrecht, Lange Nieuwstraat 106, Utrecht. Tel. 030-2538028. Reguliere openingstijden: dinsdag t/m zondag van 11.00 xe2x80x93 17.00

Carla was gisteravond naar de Hortus Botanicus Amsterdam en ook daar begon een Victoria te bloeien.  Er gaat dan altijd een spandoek uit en dat doek wordt vandaag verwacht.

Stukje geschiedenis rond Victoria amazonica / Victoria regia staat op de website van Hortus Botanicus Amsterdam en op die van Hortus Botanicus Leiden.  Nog meer? Zie bv. Antique Illustrations of Victoria.

Uitnodiging tot het maken van tuinhistorische vakantiefoto’s

Caraben2006_095stmaartenvervolg3_2Zijn er Cascade-vrienden die zich nog herinneren het symposium in Museum Beeckestijn. Aan het eind van de bijeenkomst, bedankte ik de gastvrouw Joke van der Aar, directeur van het museum, voor de geboden gastvrijheid. Als grapje sprak ik een slotwoord uit over de symboliek van de ananas, die vooral in Amerika gastvrijheid symboliseert. Later kwam ik er een interessant boek over tegen, maar hoe heet dat ook weer? Deze log wil in de geest van de ananas een uitnodiging zijn aan alle Cascade-vrienden om eens in het nu aanbrekende vakantie-seizoen mooie tuinhistorische foto’s te maken en die (wel of niet vanuit het buitenland en via onze webmaster, die u een wachtwoord zal geven) op de weblog te plaatsen. De aanbrekende komkommertijd, ook al is het kabinet net gevallen, kan zoiets wel gebruiken. Cascade wil zich eigenlijk (volgens de statuten) alleen concentreren op Nederlandse Tuinkunst (ook de voormalige kolonien horen hiertoe) en aanverwante onderwerpen, maar even over de grenzen kijken in deze vakantie-periode is geen doodzonde. Te denken valt natuurlijk aan foto’s van door u bezochte historische tuinen, parken, buitenplaatsen en landschappen of eenvoudig aan iets wat met onze gemeenschappelijke interesse te maken heeft. Bovenstaande foto maakte ik begin van dit jaar van het Court House in Philipsburg op St. Maarten (wel een voormalige kolonie dus), met een uitnodigende ananas op het dak. Reageren vanuit binnen-of buitenland mag natuurlijk ook altijd. CO

Foutje?

Gistermiddag was ik bij de officiele opening van de gerestaureerde koepel van Rosendael. Zie de Cascade-web-log van vrijdag 23 juni jl. Daarna een klein feestje omdat onze vice-voorzitter Johan Carel 25 jaar werkzaam is bij St. Geldersch Landschap/Geldersche Kasteelen. Het was heel mooi weer en een feestelijke middag. Maar daar wil ik het hier niet verder over hebben.

Opemomgkoepelrosendael_002_4Het allermooiste was de rozentuin vóór de oranjerie. Op dit moment in top-conditie. Nog geen rozen uitgevallen, nog geen rozen afgeknipt en allemaal in bloei. En dan te bedenken dat ik, toen deze tuin werd aangelegd, zo streng in de leer was, dat ik fel tegen het aanleggen van deze tuin heb geadviseerd. Waarom? Omdat er geen ontwerpen en andere relevante documenten van deze tuin bekend waren en we alleen maar over een foto van vóór WOII beschikten. En deze foto was waarschijnlijk niet van een ontworpen en aangelegde rozentuin, maar van een rozententoonstelling, die tijdelijk door de rozenvereniging op Rosendael was georganiseerd. Gelukkig heeft mijn weigering destijds niet ten gevolge gehad dat de aanleg van de tuin niet door is gegaan. Men heeft de tuin precies gecopieerd van de foto en men heeft Mw. Canneman gevraagd de perken met verschillende rozensoorten, ten dele oude rassen, in te vullen. Mogelijk zijn die rozen intussen vervangen, maar de tegenwoordige rozentuin is een lust voor het oog en heeft beslist het tuingedeelte vóór de oranjerie in hoge mate verrijkt. Zo zie je maar, al te streng in de leer is nergens goed voor. Wie interesseert het nu nog of die tuin in 1910 nu wel of niet als tuin echt heeft bestaan?  CO

Cultuurhistorisch wandelserie, omgeving kasteel Doorwerth

Geldersch Landschap en Geldersche Kasteelen vermeldt een serie van wandelingen met cultuurhistorische toelichting.  Verspreid over de maanden Juli t/m December met sommige wandelingen eenmalig en andere meermaals.

Vooraf kunt u kasteel Doorwerth bezoeken, vanaf 11:00. Daarna volgt een inleiding, met koffie.  Vervolgens de wandeling en tot slot om 16:00 als afsluiting een kop soep in Herberg ‘de Zalmen’.

De series van wandelingen bestaat uit:
– de landgoederen Zilverberg, Hoog- en Laag Oorsprong
– rond kasteel Doorwerth
– Valkeniersbossen, Westerbouwing, Seelbeek en Heveadorp
– landgoed De Duno
– Doorwerthse bossen en de Cardanusbossen
– de Galerie en de Noordberg
– beken van Heelsum
– landgoed Laag Wolfheze
– bossen van Hoog Wolfheze

De details per wandeling zeker even nalezen; op deze webpage van Geldersch Landschap en Geldersche Kasteelen.

Le Jardinier Hollandois… / Der Niederländische Gärtner…, Jan van der Groen

JanVanDerGroen Na mijn webpage met beeldbanken ben ik al een tijdje bezig om een webpage met digitale tuinhistorische publicaties samen te stellen. Een tijd geleden werd al de digitale versie van ‘Den Nederlandtsen Hovenier‘ (2) van Jan van de Groen (1670) genoemd. Deze is te vinden via de website van Kurt Stüber.

Nu kwam ik een 2-talige versie, Frans en Duits, tegen. Le Jardinier Hollandois…/ Der Niederländische Gärtner… vond ik op de website On-line catalogue of digitized books of Archbishop chateau in Kroměříž.  JH