Welgelegen, biografie van een Copijn-huis.

Geplaatst op door
Beantwoorden


Boomkweekerij  –  P.G. Copijn  –  Tuinarchitect
Bron: website Uitgeverij De Hef

Ergens voor de kerst was ik op een kerstborrel en kon ik even vlug door het boek Welgelegen, biografie van een Copijn-huis bladeren. Thuis begreep ik dat het ook via de boekhandel en boekbestelsites verkrijgbaar is.

Een fraai en rijk geïllustreerd boek. De nadruk ligt, zoals de titel al zegt, op het huis en haar bewoners en veel minder op de Copijns (en dan doel ik op de verschillende firma’s en hun werkzaamheden).
En een boek met twee leeslinten. Waar zie je dit? Maar o zo handig, want al die Copijns, Hendriken en verschillende Copijn firma’s, dan moet je de bladzijden met de overzichten er steeds even snel op na kunnen slaan.

Ter illustratie: de grond voor het huis wordt gekocht door Pieter Gerard Copijn, de eerste bewoner , en zijn vader Jan Copijn geeft zijn broer (van Jan dus) Pieter Copijn opdracht tot ontwerp van het huis. Pieter Gerard Copijn is getrouwd met zijn nicht Marretje Copijn, de dochter van de bovengenoemde Pieter Copijn. Alleen dit vraagt al om de uitgetekende stamboom, leeslint 1 dus.
Nog eentje: in de periode 1880-1900 zitten de halfbroers Hendrik (IV) Copijn en Pieter Gerard Copijn gezamenlijk in de firma Gebr. Copijn. Hierna gaat Hendrik (IV) met andere Copijns verder onder H. Copijn en zn. en Pieter gaat zelfstandig onder Pieter Gerard Copijn Jzn. voorheen Gebr. Copijn (1900-1910). Met voorgaande en navolgende firma’s Copijn vraagt ook dit om een overzicht wat steeds nageslagen kan worden, leeslint 2 dus.
En als het boek overgaat op de opeenvolgende fases van het huis en haar bewoners, dan moet een van de leeslinten over naar het overzicht van de namen van de opeenvolgende bewoners.

Enne, ter illustratie van de eerste bewoner en zijn firma de hier bijgevoegde afbeeldingen.
JH

Lia Copijn-Schukking en Marina Lameris, Welgelegen, biografie van een Copijn-huis, Groenekan/Hollandsche Rading 2010, ISBN 9789491229060, € 17,50.


Advertentie van P.G. Copijn Jz in een                 Het nieuws van den dag : kleine courant,
nummer van het Duitse tuinbouwtijd-                22 sep 1909 (ook in Het Centrum,
schrift Die Gartenkunst (1906)                             18 en 25 sep 1909).

Plan van Veenhuizen, Buitenverblijf van mr. Campegius Hermannus Gockinga.

Geplaatst op door
10


Plan van Veenhuizen, Buitenverblijf van mr. Campegius Hermannus Gockinga (groot)

Ik loop al jaren rond met het “Plan van Veenhuizen, Buitenverblijf van mr. Campegius Hermannus Gockinga”. Het origineel ligt op de Groninger Archieven, kaartenverzameling 817, nr. 1380.
Het Plan zal zijn getekend na 1786, toen Alagonda Maria Gockinga-van Sijsen (1750-1829) de buitenplaats erfde. Zij was sinds 1772 getrouwd met Campegius Hermannus Gockinga
(1748-1823). Het Plan zal dus getekend zijn vóór 1823.
De oprijlaan van de buitenplaats liep zuidwaarts naar de Sappemeersterweg.
De buitenplaats is waarschijnlijk afgebroken in 1872 (er zijn ook bronnen die 1852 noemen).
Ten westen van de buitenplaats stond de heremietenhut, omgeven door een ondiepe gracht, waar Campegius rustte na de jacht. Er waren twee bergen, één met een ijskelder.

De vraag is wie dit Plan getekend heeft. Bij mijn weten werkten op dit niveau in Groningen alleen J.D Zocher sr. en Michael (Fraeylemaborg). Een zoektocht in de Gockinga-archieven naar rekeningen of zo zou een enorme klus zijn. Dus wil ik het eerst maar bij de Cascade-vrienden deponeren.

N.B. Zoals zo vaak: Veenhuizen wordt ook geschreven als Veenhusen, Veenhuysen
Tineke Scholtens.


Ter oriëntatie: Veenhuizen ligt (lag) ten westen van Noordbroek en ten zuidoosten van
Fraeylemaborg (Slochteren).  Bron: watwaswaar.nl

Storehouse of Garden Ornaments.

Geplaatst op door
Beantwoorden

Vanessa Bezemer Sellers heeft Magazijn van Tuin-sieraaden vertaald. Naast een scan van de bladzijden van een exemplaar uit 1831 zijn Gijsberts teksten in het Engels te lezen. Gijsbert goes worldwide. De vertaling gaat gepaard met noten met opmerkingen t.a.v. keuzes of verdere uitleg bij de vertalingen van bepaalde woorden. Maar bv ook opmerkingen die betrekking hebben op de bron van een plaat of navolging van bepaalde sieraaden. Ook de begeleidende PDF Comments on the Translation brengt die vertalingsproblemen middels voorbeelden en keuzes naar voren.

Verder is er nog een PDF, een essay: The Romantic Landscape Garden in Holland: Gijsbert Van Laar (1767–1820) and the Magazijn van Tuin-Sieraaden of Storehouse of Garden Ornaments. In dit essay gaat Vanessa in op het Magazijn, de vroege landschapsstijl in Nederland, tijdgenoten van Gijsbert en diverse andere aspecten worden uitgediept. Je moet er wel even voor gaan zitten, meer dan 100 pagina’s.

En het mooie van alles… Alles staat op internet, alles digitaal en de PDFs kun je gewoon downloaden. Zie Foundation of Landscapes Studies. JH

Oproep voor info betreffende tuinarchitecte J.G. van Zijdveld.

Geplaatst op door
13

Ik ben op zoek naar meer informatie over de tuinarchitecte J.G. van Zijdveld.
Zij vestigde zich in 1905 in het kunstenaarsdorp Laren.
Het belangrijkste artikel over haar is van Anna Bienfait in De Vrouw en haar huis 10 (1915) 1: ‘Tuinarchitectes en vrouwenwerk’.
In dit blad adverteerde zij als tuinarchitecte. Haar kwekerij heette Standelkruid (Laren).
Zij wordt genoemd in de catalogus De Vrouw 1813-1913 “Meerhuizen”, als ontwerpster en uitvoerder van het tentoonstellingsterrein, alsmede in de teksten van G. Minderman en Johanna W. Naber over deze tentoonstelling.
Er staan 2 tuinen van haar in Tuinen in Holland van J.P. Fokker (1932).
Zij schijnt mede-oprichtster te zijn geweest van de BNT volgens C.S. Oldenburger in Groen 37 (1981) 9: ‘Een B.N.T. foto in de Springer-collectie’.
en volgens L. Vlassenrood: De B.N.T. en zijn streven naar schoonheid (s.n. s.l.) [1995-1996].
Maar op de beroemde foto van de eerste vergadering is zij niet afgebeeld.
Wie weet meer over deze (eerste?) beroepsmatige tuinarchitecte van Nederland?

Anne Mieke Backer  (aa@dehef.demon.nl)

Wat zijn ‘orderboomen’?

Geplaatst op door
8

Wim Meulenkamp is lezende in Historische wandelingen door Friesland 1894-1917, geschreven door Jacob Hepkema.
Bij het dorp Twijzel (niet ver ten zuiden van de Fogelsangh State te Veenklooster) heeft Hepkema het over ‘orderboomen‘. De zin luidt ‘Het kerkhof is zeer hoog, omringd met orderboomen en doornheg.’

Maar wat zijn ‘orderboomen‘?

Als het kan hoort er ook altijd even een plaatje bij. Hieronder de kerk van Twijzel (ca. 1920). Hiermee is echter geen link bedoeld met Hepkema en de vraag.

Bron: Tresoar Fries Fotoarchief.

Cursus Nederlandse Tuinkunst.

Geplaatst op door
Beantwoorden

Op vijf woensdagochtenden in maart en april wordt op Beeckestijn een cursus Nederlandse Tuinkunst gegeven. Onder auspiciën van de school Hoger Onderwijs Voor Ouderen (Hovo) uit Alkmaar. De serie studiebijeenkomsten wordt afgesloten met een excursie in de tuinen van de buitenplaats. De cursus is opgezet als kunsthistorisch overzichtscollege en gaat met name in op de vormgeving van tuinen. Docent is de tuinhistoricus Christian Bertram (Christian geeft ook de colleges Ontstaans- en ontwikkelingsgeschiedenis Nederlandse en Europese tuin- en landschapsarchitectuur aan de Leergang Groen Ruimtelijk Erfgoed).

De instellingen voor Hoger Onderwijs Voor Ouderen (Hovo) streven naar onderwijs op propedeuseniveau universiteit/HBO. De cursusbeschrijving van deze cursus laat dat ook aflezen. De websites van Beeckestijn en Hovo Alkmaar geven de details. Aanmelden kan hier.

Originele ontwerp Von Gimborn Arboretum (Doorn) terecht.

Geplaatst op door
5

Onlangs meldde de ‘Von Gimborn-Gazet’, een digitale nieuwsbrief van Von Gimborn Arboretum, de  verschrikkelijk leuke en interessante vondst van twee ontwerptekeningen van het arboretum.
Een tekening is gesigneerd en gedateerd van de hand van Gerard Bleeker, de tweede tekening is van een onbekende maker.

Het bericht luidde:
De geboorte van het Von Gimborn Arboretum in 1924 wordt geïllustreerd door twee bestaande ontwerpen, één van tuinarchitect Gerard Bleeker (1852 [dit moet 1882 zijn, AvdD]– 1956) [met als titel: Ontwerp voor een Park tevens Arboretum voor den weledelgeb. Heer Max v. Gimborn te Doorn  Schaal 1 A 1000, AvdD]


Het ontwerp voor een Park tevens Arboretum voor den weledelgeb. Heer
Max v. Gimborn te Doorn  Gesigneerd: G. Bleeker
Foto van het origineel: Esther Groot, bewerking: AvdD (groter)

en één van een (nog) onbekende tuinarchitect. Het originele ontwerp van Bleeker bleek in handen te zijn van het Wellant College in Gouda. In augustus van dit jaar heeft het Wellant College het ontwerp geschonken aan het arboretum, een prachtig gebaar, waar we erg blij me zijn.
Het grote ontwerp heeft een afmeting van 140 x 70 cm (schaal 1 op 1000) en is gevat achter glas in een houten lijst. Het is een vrij schetsmatig ontwerp van de volle 47 hectare in kleur, met daarin geprojecteerd het woonhuis, de daarop aansluitende formele tuin (nu de heidetuin), zichtlijnen (deels nog aanwezig als hoofdpaden), een moestuin, groepen bomen en struiken en vijvers. Nergens staan plantnamen.
Meer informatie hierover is te vinden bij ‘Weetjes‘ op de website [van het arboretum, AvdD].’


Het ontwerp voor het arboretum, niet gesigneerd, ongedateerd
Collectie Von Gimborn Arboretum, bewerking: AvdD (groter)

Het was al bekend dat Bleeker de ontwerper was van dit arboretum. Von Gimborn begon zijn arboretum aanvankelijk in Zevenaar maar om meerdere redenen verhuisde hij omstreeks 1920 naar een bosrijke omgeving; in 1924 kocht Von Gimborn een huis met grond in Doorn.

Misschien is er een lezer van de weblog die de tekenstijl van het ontwerp ‘herkent’?
AvdD

Roodbaard’s Rijkdom.

Geplaatst op door
1

De meest recente nieuwsbrief kondigde het al aan: …nog dit jaar een website de lucht in gaan, gewijd aan het werk van de tuin- en landschapsarchitect  L. P. Roodbaard. De weblog sprak ook al eerder over Roodbaard plannen: website, tentoonstelling en boek.

De website is er nu: Roodbaard’s rijkdom, klik hier.
Inderdaad mooie tuinen en mooi historisch materiaal, een rijkdom. Ook even wennen: beperkt aantal webpagina’s, de rest, maar daarmee veel materiaal en details, zit in PDF’s. Alle PDF’s samen is al bijna het boek.  JH

Links: Roptastate (Wijnaldum, 1832),  Lucas Pieters (of Petrus) Roodbaard (1782-1851).

Replica Springerbrug geopend op landgoed Clingendael.

Geplaatst op door
1

    
Springerbrug van Clingendael en onthulling van de toelichtende tekst, met wethouder
Sander Dekker en Cascade-donateur Joost Gieskes. Foto: Simone Gieskes

Vanaf circa het jaar 2000 heeft de opsteller van deze weblog bij voortduring en vasthoudend de gemeente Den Haag gewezen op het belang van het aanbrengen van een reconstructie van het bekende ontwerp uit 1887 door L.A. Springer (1855-1940) van een brug met pergola in landgoed Clingendael. In woord en geschrift, onder andere twee brieven aan de burgemeester van Den Haag. Ook de Nederlandse Tuinenstichting heeft het college van B en W per brief gewezen op het belang van deze brug.

Aan deze wens werd in 2011 gehoor gegeven; op 20 december 2011 werd een replica van de Springerbrug officieel geopend door wethouder Sander Dekker tezamen met de indiener van deze weblog. ’Wegens zijn aanhoudendheid’ viel hem deze eer te beurt. Op de dag zelve arriveerde een fraaie koperen plaat die nog moet worden gemonteerd. Op de plaat staat een beknopte tekst over zowel de brug als de onlangs gerestaureerde terrastrap – eveneens een ontwerp van Springer – en de Hollandse tuin.


Springerbrug Cingendael (2011)  Foto: Joost Gieskes

Hoofdaannemer is de firma Woudenberg. De brug werd vervaardigd door Houtdraaierij Doornekamp te Bodegraven. De onderbouw bestaat uit Azobe, de bovenbouw is Bilinga-hout, beide met FSC-keur. Restaurator Pieter Brinkman, eveneens donateur van Cascade, heeft een belangrijke bijdrage geleverd bij het opstellen van de specificaties. Arinda van der Does verrichtte hierbij nuttig voorbereidend werk. Daarbij ontdekte zij (HGA, foto 1915) dat ondanks de algemeen aanvaarde aanname dat deze brug nimmer zou zijn gebouwd dit wel degelijk het geval was; een saillant detail.
De gemeente zal volgens idee Springer wilde wingerd aanbrengen als bedekking van de pergola.

Een stukje tuinkunst is met dit ensemble van terrastrap, Hollandse tuin, Springerbrug en Huys Clingendael voltooid.
Joost S.H. Gieskes


Tuinbrug St. Annalands Clingendaal, L.A. Springer (ca. 1882)
Bron: Bibliotheek Wageningen UR, Speciale Collecties

Ontwerp een laatmiddeleeuwse tuin voor ’t Huys Dever in Lisse.

Geplaatst op door
3


Huys Dever te Lisse  Foto: raym.deds.nl

De tweejaarlijkse ontwerpwedstrijd van Tuin & Landschap stelt in 2012 de ridderhofstad ’t Huys Dever te Lisse centraal. Een siertuin voor de laatmiddeleeuwse woontoren moet ontworpen worden, een combinatie van sfeer en symboliek van de 15e eeuw en  hedendaagse functionaliteit. Het terrein rond de woontoren wordt opnieuw ingericht; de siertuin maakt daar onderdeel van uit.


De prijsvraaglocatie (groot).

De woontoren, gebouwd door Reinier d’Ever, dateert van rond 1375 en is nu een openbaar toegankelijk rijksmonument. Het Caertgen van thuys te Dever uit 1580 laat een boomgaard en een moestuin zien, maar documentatie over een siertuin ontbreekt.

Details betreffende de ontwerp-opdracht, de voorwaarden, het wedstrijdreglement en de jury (o.a. Eric B. en Kees BvB.) zijn op de website van T&L te vinden.  JH


Caertgen van thuys te Dever (1580)  Noorden rechts.
Bron: geschiedenisvanzuidholland.nl