Studiemiddag: Adel, macht en landbouw 1750-1900.

Geplaatst op door
Beantwoorden


De buitenplaatsen Klingelbeek, Den Brink en Hulkestein te Arnhem, ca. 1740.
De laatste was het oudste Brantsen-bezit, sinds 1666.  Bron: Gelders Archief.

De Vereniging van Landbouwgeschiedenis 2013 organiseert op vrijdag 12 april 2013, vanaf 14:00 (na afloop van hun jaarvergadering), de studiemiddag Adel, macht en landbouw 1750-1900:

14.00 uur    prof. dr. Wijnand Mijnhardt. Naar een nieuwe geschiedenis van Nederland: balans tussen stad en platteland
14.30 uur    prof. dr. Yme Kuiper. Van ‘Adel in Friesland’ naar ‘landed elite’ in Nederland,1750-1900
15.00 uur    dr. Piet van Cruyningen. De adel en grondbezit, 1750-1850
15.30 uur    pauze met koffie en thee
15.50 uur    dr. Jaap Moes. Tussen trend en traditie. Over macht van de Nederlandse adel als grondbezitter in een periode van toenemende verstedelijking, 1848-1914
16.20 uur    dr. Elyze Storms-Smeets. Familiar bezit in Gelders Arcadië: de buitenplaatsen en landgoederen van regentenfamilie Brantsen
16.50 uur    debat
17.15 uur    borrel

Meer details, over de aanleiding en meer over de inhoud van de verschillende bijdragen vindt u op www.landbouwgeschiedenis.nl (klik aldaar op ‘studiedag’, in linkermenu).

Studiemiddag is voor iedereen toegankelijk, wel opgeven; via office.rhi@wur.nl of 0317-482096.
Datum: vrijdag 12 april 2013, vanaf 14:00
Locatie: Wageningen Universiteit, Forum-gebouw, zaal C214
(Droevendaalsesteeg 2, Gebouw 102, 6708 PB Wageningen)

Eerste ‘buxus’ of te wel Ilex crenata Dark Green gaat de grond in.

Geplaatst op door
1


Eerste ‘buxus’ of te wel Ilex crenata Dark Green gaat de grond in.  Bron: www.omroepgelderland.nl.

Gisteren werd de eerste van in totaal 80.000 stuks Ilex crenata ‘Dark Green’ in de grond gezet.

De foto laat zien dat dit in de Boventuin is. In de Koningstuin  en Koninginnetuin vinden de voorbereidende grondwerkzaamheden plaats.  JH

 


Foto’s: twitteraccount @TuinenHetLoo.

Heerlickheit Montfort.

Geplaatst op door
1


Heerlickheit Montfort.

Met de schuurlezing tuinarcheologie nog vers in het achterhoofd…
In 2007 werd er al bericht over het bij het Limburgse kasteel Montfort uitgevoerde archeologisch onderzoek (weblogs 2007: 1, 2 en 3). Het verslag is nadien (recent?) online beschikbaar gekomen en vermeldt samengevat: de indeling van het tuincomplex wordt door de opgravingen grotendeels bevestigd en komt meest overeen met de weergave van de tuin als op een kaart uit 1774. Resten of aanwijzingen van de voormalige paden zijn niet aangetroffen, deze zullen in de bouwvoor zijn opgenomen en verploegd. Sporen direct onder de bouwvoor brengen wel de diverse voormalige waterlopen en waterpartijen duidelijk in beeld. Ook is een brugfundament aangetroffen. In de voormalige waterlopen en -partijen werden overigens geen bruikbare resten voor pollenanalyse aangetroffen.

Na doorbladeren en her en der een stuk lezen krijg ik wel de indruk dat het ‘grand canal’ (wat het formaat dan ook geweest moge zijn) over het hoofd is gezien. De diverse kaarten en minuutplan laten dit toch echt wel zien. Dit ‘grand canal’ mag dan buiten het onderzoeksgebied zijn gevallen, maar in de kaartanalyse had dit wel naar voren moeten komen en in de navolgende planvorming had dit element mogelijk ook een betekenis kunnen hebben.

Als gezegd, planvorming volgde en de gemeente Roerdalen en de stichtingen Kasteel Montfort en Het Limburgs Landschap bundelden hun krachten om kasteel Montfort en het omliggende landschap te ontwikkelen. De relatie tussen kasteel en zijn landschap moet tot uitdrukking komen door plannen die betrekking hebben op zowel landschaps- en natuurontwikkeling, restauratie en evenementen als toerisme en recreatie. De historische en toeristische waarde van het kasteel zelf wordt vergroot door het restaureren van de middeleeuwse kelders van de oostvleugel, de 17e eeuwse geometrische tuin wordt zichtbaar gemaakt, nieuwe natuur wordt ontwikkelt en een evenemententerrein krijgt een plek.
Meer over het project valt te lezen op www.kasteelmontfort.eu.  JH


Kasteel Montfort, Veldminuut 1842  Bron: watwaswaar.nl.

Symposium ‘Omgaan met buitenbeelden’.

Geplaatst op door
1


Beelden in de tuin van kasteel Heeswijk.  Foto: Kasteel Heeswijk.

Nederlandse Museumvereniging, sectie Historische Huizen, organiseert hun voorjaarsevenement zijnde het symposium ‘Omgaan met buitenbeelden’.
Op 21 maart 2013, van 9:30 tot 17:00, op Kasteel Heeswijk.

Het tentoonstellen van buitenbeelden brengt voor historische huizen dilemma’s met zich mee. Zij hebben te maken met waardevol erfgoed, dat het best tot zijn recht komt in een setting die te beperken, maar niet uit te sluiten risico’s meebrengt. In hun authentieke kader – de historische tuin – zijn de beelden immers blootgesteld aan weer en wind. Bij huizen met een museale functie kun je bij buitenbeelden bovendien maar zelden voorkomen dat bezoekers de beelden aanraken. Optimaal tentoonstellen en optimaal bewaren zijn niet met elkaar te verenigen. De gekozen aanpak is altijd het resultaat van een afweging en altijd een compromis.
De kastelen Amerongen en Heeswijk besteedden recent intensief aandacht aan de conditie van hun tuinbeelden. Amerongen richtte zich hierbij op conditie-inventarisatie en een beschermingsstrategie voor de toekomst. In Heeswijk ging het om behandelingen gericht op conservering en presentatie gekoppeld aan behoud voor de lange termijn.
Het symposium wil overwegingen die meestal binnen de kring van de meest betrokkenen blijven, expliciet en bespreekbaar maken. Zo krijgt iedereen die verantwoordelijk is voor het behoud én tonen van tuinbeelden de mogelijkheid zijn eigen afwegingen zo weloverwogen mogelijk te maken.

Meer en programmadetails: Omgaan met buitenbeelden.
Deelname: € 40 (excl. BTW) voor leden en € 50 (excl. BTW) voor niet-leden, inclusief koffie/thee, lunch en borrel. Voor aanmelden: klik hier.


Vrouw met een zon in het haar, in tuin kasteel Heeswijk.  Foto: Kasteel Heeswijk.

Restauratie van de Venus- en de Herculesfontein van Het Loo.

Geplaatst op door
Beantwoorden

Als vervolg op het voorgaande renovatiebericht (zie 19 nov)…


Foto: twitteraccount @TuinenHetLoo.

In november 2012 is al begonnen met de restauratie en vervanging van de bassins van de Venus- en de Herculesfontein in de Benedentuin.
Bij de reconstructie in de jaren tachtig zijn de Venus- en Herculesfontein beiden gereconstrueerd op de oude fundaties. Van waterlopen, bassins en mozaïekwerken waren in de jaren zeventig nl. restanten opgegraven. Daarnaast is gebruik gemaakt van de beschrijvingen in reisverslagen en van het verslag van William Harris. De bassins zijn destijds echter uitgevoerd in beton.
De laatste jaren lekken beide fonteinbakken en ook het leidingwerk is aan vervanging toe. Deze problemen worden nu aangepakt en nu is wel gekozen voor een uitvoering in natuursteen, zoals beschreven in het reisverslag van Harris (Harris noemt blue stone, de Engelse benaming van Belgisch hardsteen). JH


Foto: twitteraccount @TuinenHetLoo.

Cascade Ronde Tafel Conferentie 23 maart 2013.

Geplaatst op door
Beantwoorden


[Gezicht in vogelvlucht op de kwekerij “Bloemhof” van E.H.Krelage en Zoon aan de Kleine Houtweg te Haarlem]. – [ca.1890].  Bron: Noord-Hollands Archief.

Zaterdag 23 maart 2013 zal de 18de Ronde Tafel Conferentie van Cascade plaatsvinden. In Café-Restaurant Cunera te Rhenen, boven het NS-station. Aanvang: 10.30 uur, einde ca. 16.00 uur.

Tot nu zijn de volgende onderwerpen aangemeld:
. Jos Kaldenbach over het Krelagearchief;
. Ans Meijer over de positie van de zichtassen in hun eigen huis (Rensumaborg Uithuizermeeden) in vergelijking met de Menkemaborg;
. Willem Zieleman over de vervanging van Buxus door Ilex in de tuinen van Paleis Het Loo;
. Margriet Visser over de herinrichting van de Appelhof bij Museum De Buitenplaats volgens de aantekeningen van Ludolf Nijsingh uit 1716.

Als u zelf nog een aankondiging of een mededeling wilt doen is het het meest praktisch als u dat van tevoren laat weten aan leodendulk@cantua.nl, maar er is ook tijdens de bijeenkomst nog gelegenheid om zaken ter sprake te brengen.

Opgave: graag vóór 8 maart, het liefst per email aan administratie@cascade1987.n; of anders per post naar Administratie Cascade, postbus 67, 4850 AB Ulvenhout. Vermeld daarbij uw naam, adres en e-mailadres.

Wat is het verhaal verbeeld op deze titelpagina?

Geplaatst op door
6


Thaumaturgus physicus Physicus sive Magia Universalis Naturae et Artis (1659),
P. Gaspare Schotto.

De titelpagina van Thaumaturgus physicus (1659) van Kaspar Schott laat een tafereel zien waarin een gekroonde figuur met zijn stok de tulpen in een achtkantig bloembed stukslaat. Achter hem staat een figuur in militaire uitrusting. Aan de andere kant van het  bloembed staat een landman met een staf het tafereel aan te zien. Ongetwijfeld heeft de afbeelding een moralistische strekking, maar ik vermoed dat er ook verwezen wordt naar een verhaal. Weet iemand welk verhaal dat is?
Leo den Dulk

Vertumnus aan het werk: de ontwikkeling van tuingereedschap rond 1600.

Geplaatst op door
1


Set of pruning tools (1575-1600); deels verguld en ingelegd met parelmoer.
Bron: The Metropolitan Museum of Art, New York.

Zondag 3 maart, 14.00-15:00 uur.
Museum Boerhave, Lange St. Agnietenstraat 10  2312 WC Leiden
Zie ook Salonlezingen.

Lezing rondom Leydse Weelde door dr. Erik A. de Jong: Vertumnus aan het werk: de ontwikkeling van tuingereedschap rond 1600.

Tuinieren kan niet zonder gereedschap en niet zonder techniek. Maar wat voor gereedschap was er eigenlijk, wat was de betekenis die eraan werd toegekend en hoe zijn bepaalde tuingereedschappen ontstaan? Wat zeggen ze over de relatie tussen natuur en kunst, tussen plant, tuin en mens in de wereld rond 1600? Aan de hand van Europese voorbeelden zal Erik de Jong laten zien dat een nieuwe oriëntatie ten opzichte van planten en tuinen, ook het gereedschap vernieuwde, dat zo van vitaal belang werd voor het ontstaan van tuincultuur in meest brede zin.

Buxusrooi in de Koninginnetuin van Het Loo.

Geplaatst op door
1


Foto: twitteraccount @TuinenHetLoo.

In november van 2012 kondigden de media de renovatie van de tuinen van Het Loo al aan. Twee weken geleden is de Buxus in de Koninginnetuin gerooid.

De Benedentuin, Konings- en Koninginnetuin zijn sinds de aanleg in de jaren tachtig nooit gerenoveerd en dringend aan groot onderhoud toe. Eind 2011 is bekend geworden dat het ministerie van OCW de nodige financiële middelen hiervoor beschikbaar stelt. Eerst worden de Konings- en Koninginnetuin onder handen genomen (2012-2013), daarna in twee etappes de Benedentuin (2013-2014 en 2014-2015).
Deze renovatie omvat o.a.:
– vernieuwing van de ondergrondse beregeningsinstallatie;
– vervanging van de grond;
– vervanging van de versleten hosthaliet-banden door cortenstaal;
– met moderne technieken uitzetten en verfijnen (lager en smaller) van de patronen in de parterres;
– vervanging van de Buxus door Ilex crenata ‘Dark Green’;
– naar nieuwe inzichten aanpassen van de beplanting.  JH


Foto: twitteraccount @TuinenHetLoo.

Eerste deel van een nieuwe tuinhistorische serie verschenen.

Geplaatst op door
1

TuinTerTijd is gestart met de uitgave van een serie publicaties voor en over de tuin(kunst)geschiedenis. In deze reeks zullen tal van (deel)aspecten aan bod komen betreffende dit bijzonder veelzijdige vakgebied.
De serie heeft tot doel onderzoeksresultaten die in de loop der tijd zijn gepubliceerd te bundelen, in te zoomen op een specifiek tuinhistorisch onderwerp of op het leven & werk van een tuinarchitect. De serie wil een bijdrage en stimulans vormen voor het onderzoek naar de tuin(kunst)geschiedenis.
De reeks is bedoeld voor professionals in het vak (en die dat willen worden), eigenaren en beheerders van een historische aanleg en andere geïnteresseerden.

Het eerste deel uit deze reeks publicaties is onlangs verschenen en heet:
‘Johannes Montsche kon zelfs boomen planten daar nimmer boom en stond‘, door Arinda van der Does.
In deze uitgave wordt een uiteenzetting gegeven van datgene wat tot op heden over de achttiende-eeuwse tuinarchitect Johannes Montsche (1734-1799) bekend is, aangevuld met nieuw, vooralsnog inventariserend, onderzoeksresultaat. Gegevens over het leven van Johannes Montsche worden besproken en aangevuld. Vervolgens wordt ingegaan op zijn leertijd in Duitsland. Tenslotte op het mogelijke oeuvre van deze tuinarchitect; een anoniem, ongedateerd tuinontwerp voor Huis te Manpad in Heemstede wordt hier toegeschreven aan Johannes Montsche. En heeft Montsche inderdaad voor J.F.W. baron van Spaen van Biljoen gewerkt en welke buitenplaats bedoelt hij in zijn brief uit 1798? Vele vragen over zijn leven en zijn werk staan nog open, er zijn nauwelijks werken van hem bekend; deze uitgave wil graag een bijdrage en stimulans vormen voor nader onderzoek naar Johannes Montsche en de tuin(kunst)geschiedenis in het algemeen.
U kunt dit cahier bestellen via: info@tuintertijd.nl. Het omvat 34 pagina’s, is volledig in kleur en kost € 13,25 excl. verzendkosten.

Een volgend cahier is in voorbereiding en zal ‘De Rustieke Stijl in Nederlandse tuinornamenten’ behandelen, en wordt geschreven door Wim Meulenkamp.