Tuintenten, -parasols en tochtschermen

(INGEZONDEN)
Karen V-H stuurde meerdere pagina’s uit materiaal van de Amsterdamsche Jalousiënfabriek J.F. Kröner & zonen te Amsterdam. Speciale fabriek voor jalousiën, zonschermen, marquisen, rolluiken, tuintenten, groote tuin-parasols, tochtschermen, serrebedekking, enz. Met de hitte van het vorige weekend in het achterhoofd en die van het komende weekend in het vooruitzicht, hét adres om inspiratie tegen hitte en zon op te doen 🙂 Zelf verder bladeren kan hier.

IJzeren / gietijzeren boombeschermers


Boombeschermers uit de catalogus Blass & Groenewegen (1908).

In een stukje over boombeschermers (‘houte schutsels van boomen’) had ik ook bovenstaande afbeelding opgenomen. Boombeschermers uit de catalogus van Blass & Groenewegen uit 1908. Bij het doorbladeren van catalogi met ‘gietijzerwerk’ (tuinbanken, perkhekjes) vond ik ook nog meer ‘Corsets pour arbres’, ‘Tree guards’ en ‘Tree boxes’.
Jan Holwerda


Tree guards


Corsets pour arbres


Tree boxes


Tree boxes

Opleiding tot pluimgraaf


De Planten- en Vogeltuin te Arnhem (ca. 1885)

De functie pluimgraaf kom je wel tegen in oude stukken betreffende buitenplaatsen en in oude advertenties. De pluimgraaf was verantwoordelijk voor de beesten, m.n. het gevogelte, op de buitenplaats. Daar waar een grote menagerie was was menigmaal ook een pluimgraaf. Net als voor de tuinman / hovenier kwam er eind 19e eeuw blijkbaar ook een opleiding voor pluimgraaf.

Schuin tegenover Bronbeek (Arnhem) werd op 5 mei 1883 de Planten- en Vogeltuin met hotel met grote concertzaal geopend. Voor het ontwerp van de tuin was de tuinarchitect Dirk Wattez (1833­-1906) uit Bussum verantwoordelijk. Hij ontwierp op een golvend terrein schilderachtig gebogen vijverpartijen met rustieke bruggetjes, meerdere volières en kleurige in ovalen geplante heester­- en boomgroepen. De exploitatielasten bleken uiteindelijk te hoog en eind mei 1893 werd tot liquidatie overgegaan (tegenwoordig staat op dit terrein het verpleeghuis en reactiveringscentrum Regina Pacis).


Ontwerp Plant- en Vogeltuin te Arnhem (1883), Dirk Wattez.

Terug naar de pluimgraaf. Eén van de doelstellingen van de NV was ‘het verspreiden en bevorderen van de kennis van planten en vogels’. In dat kader moet denkbaar een krantenbericht worden gelezen. De kranten november 1886 schreven over het plan van de directie van de Planten- en Vogeltuin te Arnhem ‘om, bij genoegzame deelneming, een school op te richten tot practische opleiding voor tuinman en pluimgraaf, zoo mogelijk als vervolg èn in aansluiting op de meer theoretische tuinbouwscholen „Linnaeus” en „Generaal van Swieten” en daar het tot dusverre in ons land aan een gelegenheid ontbreekt, waar latere tuinlieden voor groote buitenplaatsen zich practisch kunnen bekwamen in de verzorging der meestal aan hunne zorgen toevertrouwd wordende hoenders en ander pluimvee,-zou dit plan in een bestaande behoefte kunne» voorzien‘.

En warempel in de Het nieuws van den dag van 2 januari 1887 werd met de opleiding geadverteerd, zie hier onder.
Jan Holwerda

… practische opleiding van tuinman en pluimgraaf

Huis Landfort

(PERSBERICHT)

De afgelopen jaren heeft stichting Erfgoed Landfort (sEL) alles op alles gezet om dit gelijknamige buiten even buiten Megchelen en op de landsgrens met Duitsland te restaureren. En daarin is de stichting buitengemeen goed geslaagd. Huis Landfort nu weer een volledig gerestaureerd complex, inclusief de herstelde moestuin, een herbouwd koetshuis met oranjerie en een volledig in stijl ingericht landhuis.
De buitenplaats telde in het verleden veel eigenaren. De eersten, nog vóór 1435, waren de broers Johan en Reynolt van Aeswijn. Het langst zat hier de familie Luyken, van 1823 tot 1970. Daarna hebben diverse eigenaren, waaronder Geldersch Landschap, de restauratie ter hand genomen; die werd serieus aangepakt toen sEL zich in 2017 over het buiten ontfermde. Die restauratie was hard nodig, want door eeuwenlange bewoning, maar vooral door de schade die de buitenplaats in de nadagen van de Tweede Wereldoorlog opliep, was Huis Landfort in een deplorabele staat geraakt.

Nu verschijnt er een boek over de buitenplaats en haar geschiedenis. Elf ter zake kundige auteurs schetsen een beeld van de bewoners, de plek van Huis Landfort in het Gelderse, de bouwgeschiedenis van het landhuis, het beheer van het grondbezit van de Oranjes in Oost-Nederland door Landfort-eigenaar Gerrit Willem van Motman, de aanleg van de tuin (waarin Jan David Zocher jr. een hoofdrol speelde), de bewogen geschiedenis in de Tweede Wereldoorlog en de ontwikkelingen van de laatste jaren.

Het boek is tot stand gekomen op initiatief van sEL en begeleid door René W.Chr. Dessing, directeur van de stichting. Hij stuurde vanaf 2018 een omvangrijk team van restaurateurs, bouwers, schilders, tuinspecialisten, medewerkers en vrijwilligers aan om Huis Landfort weer te laten schitteren. Meer informatie over Huis Landfort, waaronder bezoekmogelijkheden, is te vinden op www.erfgoedlandfort.nl.
Kijken naar Huis Landfort? Ga dan naar de recente aflevering van het tv-programma Binnenstebuiten, klik hier.

René W.Chr. Dessing (samenstelling), Huis Landfort, een buiten op de grens, Megchelen, 2023, ISBN 978 90 8258 936 8, € 26,95, pp. 256.
Verkrijgbaar via stichting Erfgoed Landfort (info@erfgoedlandfort.nl)
en Kantoor Verschoor Boekmakers (kantoor.verschoor@euronet.nl)

Oldengaerde

(OVERGENOMEN)

De eerste oplage van het boek ‘Oldengaerde, het verhaal van een havezate en zijn bewoners’ wordt uitgevoerd met een luxe omslag. Het bijzondere behang dat in Oldengaerde is aangetroffen wordt op het omslag met goudfolie en in reliëf geproduceerd. Verzeker je van een uniek exemplaar en reserveer op tijd, deze luxe editie is verkrijgbaar zolang de voorraad strekt. Even buiten Dwingeloo ligt havezate Oldengaerde verscholen in het groen van het landgoed. Een statig huis met een prachtig geornamenteerde gevel. Het is gebouwd in dezelfde stijl als de herenhuizen die in de zeventiende eeuw langs de Amsterdamse grachtengordel verrezen. Oldengaerde is beslist een boek waard, vond Het Drentse Landschap. Ze mag zich sinds een aantal jaren eigenaar van het landgoed noemen en heeft het huis inmiddels geheel in oude glorie hersteld. Tot nu toe nog is er nog nooit een boek geweest dat het verhaal van Oldengaerde uitgebreid en terdege vertelt. Dit prachtig geïllustreerde boek doet recht aan het belang en de schoonheid van een waardevol Drents monument. Oldengaerde – Het verhaal van een havezate en zijn bewoners begint diep in de middeleeuwen. Op initiatief van de bisschop van Utrecht ontwikkelde zich in Zuidwest-Drenthe een uniek cultuurlandschap. Belangrijke families als de Van Echtens speelden er een belangrijke rol bij. In de vijftiende eeuw vestigde Reynolt van Echten zich op het familiebezit in Dwingeloo. Zoon Volker was de eerste die zich Van Echten tot Oldengaerde ging noemen. Vier eeuwen lang woonden de families Van Echten en Van Dongen op Oldengaerde. Zij maakten in de zeventiende en achttiende eeuw van Oldengaerde het voorname huis dat het tot op de dag van vandaag gebleven is. In de negentiende eeuw kwam Oldengaerde via Aalt Willem van Holthe in eigendom van de familie Westra van Holthe. Oldengaerde – Het verhaal van een havezate en zijn bewoners is het gezamenlijk product van een groep auteurs die de verschillende hoofdstukken steeds vanuit hun eigen expertise benaderen. Samen brengen ze de markante eigenaren van Oldengaerde voor het voetlicht en nemen de lezer mee naar de tijd waarin ze leefden. Deze bijzondere invalshoek geeft het boek een veel breder perspectief en kan het verhaal van Oldengaerde laten zien hoe de Drentse samenleving zich de afgelopen eeuwen ontwikkelde. Rijk geïllustreerd en toegankelijk geschreven is OIdengaerde – Het verhaal van een havezate en zijn bewoners een boek voor een breed publiek met interesse in de prachtige geschiedenis van de landgoederen van Drenthe en Nederland. Het boek is een samenwerkingsproject van Het Drentse Landschap en Uitgeverij Koninklijke Van Gorcum.

Hier inzien.
B. Boivin (red.), Oldengaerde Het verhaal van een havezate en zijn bewoners, Assen 2023, ISBN 9789023259503, € 29,95.

Gesprek. Oog voor het verleden, blik op de toekomst

(INGEZONDEN)

Friso Wijnen, Hoofd Cultuur en Communicatie Nederlandse Ambassade in Frankrijk, nodigt u uit voor een ontmoeting met Franse en Nederlandse experts op het gebied van cultureel erfgoed en tuinen, op 7 juni 2023 in kasteel Twickel in Delden. Tijdens de ontmoeting op 7 juni kunt u kennis maken met enkele vooraanstaande Nederlandse en Franse professionals op het gebied van historische tuinen en parken. Daarbij zal de aandacht onder meer uitgaan naar het Franse label ‘Jardin remarquable’ dat in 2004 het licht zag en dat de schoonheid en waarde van Franse publieke en private tuinen bij een breed publiek onder de aandacht brengt.

Daarnaast zullen we tijdens deze ontmoeting verkennen welke ervaringen in Frankrijk interessant voor Nederland zijn en omgekeerd waar het gaat om het onderhoud van historische tuinen, mede tegen de achtergrond van de klimaatsverandering. Daarbij hopen we ook op uw eventuele inbreng.

Oog voor het verleden, blik op de toekomst – Cultureel erfgoed in Nederland en Frankrijk.
“Het Franse label ‘Jardin remarquable’ en het onderhoud van historische tuinen, mede tegen de achtergrond van klimaatsverandering“
Woensdag 7 juni 2023
Inloop vanaf 16:00 (het gesprek start om 16:30)
Oranjerie kasteel Twickel (Twickerlaan 7, 7495 VG Ambt Delden)
Parkeerplaats bij de Landgoedwinkel, u kunt ons om een uitrijkaart vragen

Een gesprek tussen Marie-Hélène Bénetière, Verantwoordelijke voor parken en tuinen, afdeling erfgoed van het Franse ministerie van Cultuur, Jean-Philippe Teyssier, Adjunct-directeur tuinen, Musée du Louvre in Parijs, en Willem Zieleman, hoofd hovenier, Paleis Het Loo. Moderator: Renske Solkesz, Hoofd Groen, Kasteel Twickel.
Voertaal: Nederlands en Frans (een tolk zal de inbreng van sprekers en publiek naar beide talen vertalen).
De avond wordt om 18:00 uur afgesloten met een borrel.
Aangezien het aantal plaatsen beperkt is, gelieve u zo snel mogelijk en uiterlijk vrijdag 2 juni op te geven via: culturepaysbas@minbuza.nl.
Voor vragen kunt u contact opnemen met: Mw. Agnès Raux, Senior medewerkster cultuur bij de Nederlandse ambassade in Frankrijk, agnes.raux@minbuza. nl

 

Cascade MZN 2023 op Calorama te Noordwijk (ZH)

Het bestuur van Stichting Tuinhistorisch Genootschap CASCADE heeft haar donateurs middels een via mail verstuurde uitnodiging geïnviteerd voor de Cascade MidZomerNacht bijeenkomst. Deze zal plaatsvinden op woensdag 21 juni 2023 op Calorama te Noordwijk (ZH), website. Wij worden ontvangen in het Koetshuis, Gooweg 33, Noordwijk (Parkeren is mogelijk op Parkeerplaats voormalig ZilverenKruis aan dezelfde Gooweg – noordoostelijk van het koetshuis, aan de andere zijde van het kruispunt).

Voor meer, zie de uitnodiging die u is gemaild (op 25 mei 2023, nog niet ontvangen? dan even een mail naar info@cascade1987.nl).

Klik hier voor het aanmeldformulier en de details.

Wij hopen op een prachtige MZN met veel Cascade-vrienden!
het Cascade-bestuur

Symposium ‘Nieuw licht op Bergh’

Kaarten Huis Bergh (1727), Theodor Bucker.

Symposium ‘Nieuw licht op Bergh,
recent historisch onderzoek naar kasteel, landgoed en bewoners
Donderdag 29 juni 2023 – 13.30 – 17.00 uur
op Kasteel Huis Bergh, Hof van Bergh 8, ‘s-Heerenberg
Kosten symposium: Entree: € 40,-  inclusief borrel en publicatie over de tuin.

Stichting Huis Bergh en Stichting Werkgroep Adelsgeschiedenis nodigen u van harte uit voor het symposium: ‘Nieuw licht op Bergh, recent historisch onderzoek naar kasteel, landgoed en bewoners’. Op dit symposium belichten verschillende onderzoekers hun recente onderzoeksresultaten. Michiel Faber, student aan de Research Master Medieval Studies aan de Universiteit Utrecht, zal vertellen over zijn onderzoek naar de heren en graven Van den Bergh ten tijde van de Gelderse Oorlogen (1479 ca. 1525). De tweede spreker is Johan Visser MA, promovendus geschiedenis aan de Universiteit Leiden. Hij ontving voor zijn masterscriptie naar de stad Zutphen in 1572, de Fruinprijs 2022. In zijn lezing deelt hij met ons zijn eerste onderzoeksresultaten naar de brieven van Maria van Nassau (1539-1599), zuster van Willem van Oranje en echtgenote van graaf Willem IV van den Bergh. Tot slot zal tuinhistoricus ir. Peter Verhoeff ons vertellen over de gevonden restanten van de 17e-eeuwse tuin bij Huis Bergh. De tuin, die oorspronkelijk stamt uit 1460, is in deze periode opnieuw aangelegd in Hollands-classicistische stijl. De hoog adellijke familie Van den Bergh wilde met deze tuin haar prestige onderstrepen.

Voorprogramma
11.00 – 12.00 uur mogelijkheid tot deelname aan 1 van de 3 rondleidingen ( € 10,- pp)
12.00 – 13.00 uur mogelijkheid tot deelname aan lunchbuffet ( € 20,- pp)

Symposium
13.15 – 16.05 uur symposium
16.05 – 17.00 uur borrel

Naprogramma
16.15 – 17.00 uur mogelijkheid tot deelname aan een rondleiding ( € 10,- pp)

Alle details over het programma, kosten van de verschillende onderdelen en mogelijkheid tot aanmelding vindt u op de website van Kasteel Huis Bergh, klik hier.

Nalatenschap van Louis Le Roy

Louis le Roy te midden van de Ecokathedraal (2007) (Bron: wikipedia)

(GETIPT en deels OVERGENOMEN)
Nieuwe Instituut doet onderzoek naar de nalatenschap van tuin- en landschapsarchitect Louis Le Roy (1924-2012), naar aanleiding van de vraag van de erfgenamen om te adviseren over het behoud en beheer ervan. Het belang van het werk en het denken van Le Roy is onmiskenbaar, maar of dat ook geldt voor het archief wordt nu onderzocht.

Louis Le Roy kreeg, ook internationaal, grote bekendheid met zijn ecologische visie op de ontwikkeling van tuinen, parken en steden, met projecten als de Ecokathedraal in Mildam (1964-3000), de tuin bij zijn huis in Oranjewoud (1962-2012), en de middenberm van de Kennedylaan in Heerenveen (1965-2105). Zijn tuinen worden niet zozeer ontworpen, ze ontwikkelen zich gaandeweg op een fundament van gestapeld bouwafval. Tijd en het natuurlijke groeiproces krijgen daarbij volop de ruimte. Met alle aandacht voor ecologie, biodiversiteit en inclusief natuurbeheer staat zijn werk weer breed in de belangstelling.

De collectie van Le Roy bevat een groot aantal dia’s en foto’s van onder andere de Ecokathedraal en andere projecten, landschappen, architectuur, kunst, steden, zijn glasverzameling, tegels en aardewerk. Daarnaast zijn er verschillende dozen met kleinere glasdia’s, negatieven en fotoafdrukken. Omdat hij vond dat werk spontaan en informeel diende te ontstaan maakte hij weinig ontwerptekeningen. Hij maakte veel dia’s en foto’s die de ontwikkeling van zijn projecten door de tijd heen laten zien. De erfgenamen hebben het grootste deel van de fotoverzameling tijdelijk in bewaring gegeven bij het Nieuwe Instituut. Daar bevinden zich meer dan 25.000 dia’s en negatieven, waarvan een deel nog niet is geïdentificeerd. Sommige hebben artistieke waarde, andere zijn vooral documentatie. De waarde van de collectie als geheel is echter gering als de foto’s niet beschreven worden. Om dat te kunnen doen is nader onderzoek nodig.

klik hier en hier voor artikelen op website Nieuwe Instituut en om meerdere scans te zien.
En hier voor de website Projecten en bibliografie Louis G. Le Roy.

Tuin Ashram College, Alphen aan de Rijn, 1978-2021. Archief Louis Le Roy. (Bron: nieuweinstituut.nl)