Eiffeltoren als Entwurf en miniature für Teppichplanzen. Uit: Die moderne teppichgärtnerei (1891), Wilhelm Hampel.
Op Radio 1 was vanochtend een korte rapportage over de jarige Eiffeltoren. Een toren die oneindig vaak gefotografeerd en gefilmd is en die velen inspireerde. Een aantal jaren geleden kwam ik bij een bronnenonderzoek naar mozaïekbedden/teppichgärtnerei navolging in de tuinkunst tegen.
De Eiffeltoren werd ter gelegenheid van de Wereldtentoonstelling van 1889 opgericht. Twee jaar later, in de vierde druk van Die moderne teppichgärtnerei van Wilhelm Hampel, werd de Eiffeltoren, in klein model, als verticaal mozaïekbed opgevoerd. Dat is toch wat anders dan de ‘berg van Mattemburgh’, het mozaïekbed als een pudding op landgoed Mattemburgh te Hoogerheide.
Hampel geeft direct aan dat zijn idee kritiek zal oproepen, maar, voegt hij er aan toe, de toren is dan ook niet bedoeld voor een landschapstuin, maar voor zijn privétuin. Toch ziet hij zijn toren ook wel in een badplaats of voor een hotel waar zomers veel vreemden komen. De laatsten zullen tijdens een kort verblijf graag iets nieuws of interessants zien. Ook een openbaar park sluit Hampel niet uit.
Het geraamte van de toren bestaat uit ijzeren staven en is doorvlochten met ijzerdraad waarbij gaten van 7 à 8 cm blijven bestaan. Het geheel dient met een mix van rundermest, broeikasaarde en leem gevuld te worden. Hierna kan het aanplanten beginnen, van boven naar beneden en in ieder plantgat een of meer planten; met name succulenten, sedum-soorten en bladplanten zijn geschikt. Van groot belang is bij warm weer meermaals per dag te sproeien.
Jan Holwerda
The basket of flowers, Weston-super-Mare (UK), ansichtkaart van rond 1900, is een ander voorbeeld van een (deels) verticaal mozaïekbed.
Hoi Jan, ik begrijp uit jouw verhaal dat deze Eiffeltoren van Hampel in de ruimte staat of vergis ik me en is hij op de grond in de aarde aangelegd in een park of zo?
Als hij driedimensionaal is, dan weet ik nog wel een voorbeeld, het mooiste voorbeeld dat ik ooit zag, namelijk de hond van Jeff Koons in het groot, nagemaakt bij het Guggenheimmuseum in Bilbao en helemaal met bloemen en planten ingevuld. Ik heb er zelf wel foto’s van, maar als je deze ook wilt tonen op de weblog, kun je er ook zo voorbeelden op Internet van vinden. Even zoeken op Guggenheim hond koons, en direct resultaat. Maar of je dit bedoelde weet ik niet. Je komt dan ook bij het bloemencorso terecht, en dat is natuurlijk te ver doorgedraaid. CO.
´t is een staande toren Carla, zie de beschrijving/opbouw 🙂
Ach, en als er dan toch foto’s van ‘Puppy’ van Koons moeten worden gezocht, zou ik voor de oorspronkelijke versie gaan. Die stond in 1992 ter gelegenheid van een kunstmanifestatie bij het Residenzschloss Bad Arolsen opgesteld.
Is ook voor de Nederlandse tuinkunstgeschiedenis relevanter dan het Guggenheim in Bilbao.
Misschien wel interessanter voor de Nedérlandse tuinkunstgeschiedenis Henk(Michael, Emma) maar ik had juist die in Bilbao genoemd omdat de puppy eigendom is van Guggenheim en afgezien van een jaartje New York, juist daar in Bilbao altijd, zeker ’s zomers, te bezichtigen is.
Maar, afgezien van bloemenhonden, zijn de nummers 1 t/m 13 op de tekening ook voorzien van een plantenlijst? Of duiden die nummers iets anders aan?
ja Henk, de lijst heb ik ook genoteerd. Hier zijn ze:
1. Sedum carneum fol. var.
2. Alternanthera paronychioides
3. Sedum hispanicum
4. Alternanthera versicolor aurea
5. Echeveria metallica glauca
6. Iresine Wallisi
7. Echeveria rosacea
8. Alternanthera metallica grandis
9. rij Sempervivum californicum
10. Sedum lidium aureum
11. Sedum hispanicum
12. Alternanthera paronychioides
13. een Yucca
Dank Jan! Voor de doe-het-zelvers onder ons is dat wel handig. Hoewel je dit sortiment niet zomaar bij de intratuin scoort, vermoed ik.
De andere prangende vraag is: waar haal ik broeikasaarde (bestaat dat nog?) en leem vandaan?
Henk, er zijn nog genoeg leveranciers die grondmengsels op aanvraag mengen en maken zoals je het zelf wil hebben.
Voor mijn bloemperken laat ik regelmatig een mengseltje draaien met oude stalmest, potgrond, tuinaarde en een snufje kalk.
Handig is direct een vrachtwagen te bestellen maar een 1m3 is ook leverbaar.
De meeste plantensoorten voor de historische perken verkrijg je het beste via de kamerplanten handel op de veilingen terwijl de Sedum soorten prima verkrijgbaar zijn. Doe-het-zelven is een prachtige start om ervaring op te bouwen en te leren wat wel en niet lukt op de grondsoort en lichtomstandigheden. het blijft schilderen met planten en dan kies je het beste voor een ‘verf’ die kleurvast is.
Succes
Richard, veel dank voor de tip! Ik krijg bijna zin om dat ding te bouwen, die Eiffeltoren viert maar een (1) keer het 150-jarig bestaan.
Niet dat ik handig genoeg ben, maar met behulp van een oud-ijzerboer, iemand die kan lassen en je bodem-alchemisten, komen we een heel eind.
Het benodigde grondplan van 2 x 2 meter heb ik nu nog net beschikbaar op mijn moestuintje in Rotterdam. Alleen het dagelijks water geven gaat in de papieren lopen, vermoed ik.