Deze tentoonstelling is reeds in een eerdere weblog vermeld. Navolgende aankondiging – via Lisette le Blanc, conservator museum Dorestad – heeft meer details dan de eerdere aankondiging en beantwoord ook de vraag die Carla stelde ; wat heeft Anthony van Langelaer met Wijk bij Duurstede te maken?
Eigen ervaring (bezoek, ik zal nog er nog een weblog aan besteden) heeft mij geleerd dat het navolgende inleidende opmerkingen hadden kunnen en moeten zijn op de tentoonstelling zelf ; deze werden door mij aldaar node gemist.
De afbeelding links is uit Verzameling, van afbeeldingen van bloem en grasperken, doolhoven, tuinhuizen, lustprieelen, latwerken, boomen, bloemen en planten van A. Langelaar en M.C. Langelaar. Deze is gemaakt en aangeleverd door Special Collections Wageningen UR.
EXPOSITIE: Wijkse tuinkunstenaars aan het Hollandse en Pruisische hof in de zeventiende eeuw.
Tot en met 18 juni is in Museum Dorestad te Wijk bij Duurstede een expositie te zien van het zeventiende eeuwse regentengeslacht Van Langelaer, die een belangrijke rol gespeeld heeft aan het hof van Prins Frederik Hendrik en zijn vrouw Amalia van Solms.
Tijdens zijn stadhouderschap oefende Prins Frederik Hendrik (1584 – 1647) en zijn echtgenote Amalia van Solms een voorbeeldfunctie uit voor wat betreft de tuinarchitectuur. De meest bekende huizen zijn de paleizen die Frederik Hendrik liet bouwen in Honselersdijk (1621), Huis ter Nieuwburg (1630), kasteeltuin Buren (vanaf 1629), kasteeltuin Breda en kasteeltuin Zuylestein. Wie waren de hofhoveniers die voor de Prins en zijn opvolgers hun bijdrage hebben geleverd aan de vermaardheid van de zeventiende eeuwse tuinarchitectuur?
In deze expositie kunt u kennismaken met Simon, Reyer en Anthony van Langelaer, allen in dienst van de Prins op diverse locaties. De expositie laat de ontwikkeling van de tuinkunst in de zeventiende eeuw in het algemeen zien, en de plaats die de familie Van Langelaer – afkomstig uit Wijk bij Duurstede – inneemt.
De expositie is mede mogelijk gemaakt dankzij bruiklenen van het Breda’s Museum, het Oranjemuseum te Buren, de Bibliotheek van Wageningen UR.
Museum Dorestad is gehuisvest in Huize Amstelwijk, naast Kasteel Duurstede in de oude binnenstad. Het pand dateert uit de zeventiende eeuw en is een rijksmonument. Er is ook een prachtige museumtuin.
Museum Dorestad is geopend van dinsdag tot en met zondag van 13.30-17.00 uur. Op eerste Pinksterdag gesloten. Wel geopend op Hemelvaartsdag en tweede Pinksterdag.
T.b.v. de tentoonstelling waren via Special Collections Wageningen UR een 3-tal foto’s van pagina’s uit het ook tentoongestelde boek gemaakt. Deze heeft Anita Dijkstra mij gemaild. Een heb alvast ik aan de bovenstaande weblog toegevoegd.
De Wijkse tuinkunstenaars aan het Hollandsche en Pruisische Hof in de 17de eeuw, zijn hedenmiddag door mij bezocht in Museum Dorestad te Wijk bij Duurstede.
De tentoonstelling gaat over de tuinkunstenaars van het geslacht Van Langelaar als ook, zoals wordt aangegeven, over de ontwikkeling van 17de eeuwse tuinkunst. Over dit laatste onderwerp is niet veel te zien. Weliswaar hangen, liggen en staan alle bekende prenten van de hoven van Frederik Hendrik uitgestald, maar er worden geen details en verbanden belicht. De tuinkunstenaars van de familie Langelaar blijken boomkwekers, planatgemeesters en hofhoveniers te zijn geweest. Je zou ze misschien met Jan van der Groen kunnen vergelijken. Het manuscript uit Wageningen (Verzameling, van afbeeldingen van bloem en grasperken, doolhoven, tuinhuizen, lustprieelen, latwerken, boomen, bloemen en planten) dat een belangrijke rol speelt op de tentoonstelling heeft ook veel gemeen met Van der Groen’s boek Den Nederlandtsen Hovenier, vooral in de grote hoeveelheid modellen van parterres. Maar op deze bladzijden is het boek niet opengelegd en ook de foto;s tonen geen platen die een vergelijking met Van der Groen’s boek mogelijk maken. Ook kan je direct denken aan de boeken De Nederlandtsen Hesperides van Jan Commelyn, of aan de Neurenbergse Hesperides, of die van Ferrari. Kortom ik miste nogal wat en het viel mij een beetje tegen. Voor de meeste tuinhistorici is het manuscript van Van Langelaer nieuw, en dit is echt heel uniek, maar daar had ik dan tenminste een hele dia-voorstelling van gemaakt. Als je dit wilt zien, ga dan liever een bezoekje brengen aan Speciale Collecties in Wageningen. Ik hoop dat de publicaties die aan deze tentoonstelling ten grondslag liggen (van Mw. J.J.C. Langeraar (of toch met een l?) en dr C.A. Wimmer uit Potsdam) meer interessants inhouden. Zijn verhaal zal zeker gaan over Dierck van Langelaer die als “planteur” in dienst trad van de Brandenburgse Keurvorst Friedrich Wilhelm, die getrouwd was met de dochter van Frederik Hendrik. Deze (Duitse) loot Dierck Langelaar is op Internet te achterhalen (http://www.stamboomforum.nl/nieuwsgroepen/soc.genealogy.benelux/bericht/5955).
Zie ook het boek “Preuszisch Gruen” (Berlijn 2004), behorende bij de in Berlijn gehouden tentoonstelling, aan welk boek ik een bescheiden bijdrage heb geleverd op pagina 43 en 44. Zie van dat boek voorts pag. 120, 130, 169, 320 en Literaturverzeichnis op pagina 365. Een vruchtbare samenwerking tussen dr. Wimmer en myself. Het is opvallend dat in Duitsland en Engeland wel degelijk interesse bestaat voor dit onderwerp, daar waar die interesse bij wetenschappers in Nederland altijd ontbroken heeft.
Overigens liggen mijn twee artikelen, het resultaat van 5 jaar ARCHIEFONDERZOEK, in de bibliotheek van Sans Souci in Berlijn. m.vr.gr.