CASCAD-E-NIEUWSBRIEF 42 ZOMER 2014 Website: www.cascade1987.nl

INHOUD Inleiding: medewerking / aandacht / actie van donateurs gevraagd Nieuws / mededelingen bestuur Interactief / Actie Eerste kennismaking met… Recent verschenen en binnenkort te verschijnen publicaties Exposities en presentaties Agenda Buitenland

1. Inleiding: medewerking / aandacht / actie van donateurs gevraagd Vandaag begint de zomer. Het is verheugend te constateren hoeveel landgoederen, buitenplaatsen en kastelen ook hun tuinen, parken en bossen laten meespelen in hun zomerprogramma. Dubbel genieten dus, zowel van de schoonheid van de tuin- en landschapsarchitectuur als van alle andere activiteiten. Ik denk bijvoorbeeld aan de Parade van de Zomerkoning in de vernieuwde tuinen van Paleis Het Loo, aan de buiten-expositie Cobra-Buiten op Landgoed Keukenhof, aan rondwandelingen en fietsroutes om buitengoederen nog beter te leren kennen etc. etc. We hebben weer een hele heerlijke zomer voor de boeg. Zie voor algemene evenementen op buitenplaatsen en landgoederen de websites van provinciale erfgoedinstellingen, bijv. Geldersch Landschap & Kasteelen, Landgoed & Buitenplaats ZH etc. terug naar boven

2. Nieuws / mededelingen bestuur Het Cascade-bestuur heeft in een overgangsfase van een oud naar een nieuw bestuur een aantal wijzigingen in de activiteiten doorgevoerd. In de vorige nieuwsbrief stond te lezen dat een nieuwe koers voor de komende jaren is uitgezet. Er schijnt een verandering van wensen te zijn t.a.v. de activiteiten. De rol van stimulator van de bestudering van de tuingeschiedenis zou verder uitgewerkt en in een bredere kring uitgedragen dienen te worden. En vooral onder jongeren is er behoefte aan kleinere, informele en minimaal georganiseerde excursies-met-boterhammen-mee. Nieuwe bestuursleden zijn de laatste maanden aangesteld (zie www.cascade1987.nl/contact) en ook al gemeld in de twee laatste Nieuwsbrieven. Oude bestuursleden zullen binnenkort aftreden. Ons staat dus heel wat te wachten. In verband met de nieuwe koers is besloten de excursies oude stijl en de Midsummernight voorlopig niet meer (zo) te organiseren. Cascade bedankt hier daarom nogmaals Joan Patijn en Elisabeth Waller van de Excursie Cie. en al hun voorgangers voor alle mooie excursies waarvan zo velen hebben genoten; en Letta Proper en Marianne Enger van de Midsummernight Cie. voor de organisatie van de prachtige Midsummernights, de heerlijke bijbehorende maaltijden en de supergezellige sfeer die altijd heerste op de schitterende buitenplaatsen van onze vrienden. terug naar boven

3. Interactief / Acties Zijn er nog steeds aardige en interessante websites/weblogs/blogs voor de lezers van deze Cascade-Nieuwsbrief aan te raden? Tegenwoordig is alles wat je zoekt snel te vinden door gewoon wat zoektermen op Google in te toetsen, en na Enter verschijnt er dan een veel te lange lijst met sites die je (misschien) zoekt. Daarom in deze Nieuwsbrief maar eens wat interessante blog-voorbeelden. Op blogs kun je je meestal abonneren, net als op nieuwsbrieven. Zelf ben ik onder meer geabonneerd op: www.historicalgardensblog.com (Henk van der Eijk, interessante historische onderzoekresultaten op het gebied van tuinen en parken) www.perkamentus.blogspot.nl (een boekenblog van een bibliofiel) www.lancelotcapabilitybrown.wordpress.com (Capability Brown i.v.m. 2016 Tercentenary Year) www.arthistoriesroom.wordpress.com (o.a. Rembrandt’s Room over news, discoveries, mysteries in art and history) www.theoriedergartenkunst.wordpress.com (Detlev Brinkschule, over gardens, books, history, art, architecture, urbanism) www.prinsenpatriot.nl/weblog (Prins en Patriot behandelt personages, politiek, militair regionaal, archiefstukken tussen 1780 en 1795). terug naar boven

4. Eerste kenmismaking met... J.C. Koning (6) * Enkhuizen 13 juni 1909 – † Oosterbeek 25 april 2002 De Eerste Wereldoorlog (1914-1918) en de daarop volgende periode van het Interbellum staan sinds dit jaar 2014 erg in de belangstelling. Steeds meer onderzoeken zijn aan de achtergrond van die periode 1914 (18)-1940 gerelateerd. Als een periode heel duidelijk is afgebakend, bijvoorbeeld door oorlog of economische recessie, dan is ook een onderzoeksthema beter te begrijpen. De periode 1914(18)-1940 is een complexe periode. Goede tijden en slechte tijden, de laatste vooral sinds 1933. De Rijksdagbrand is het begin van veel ellende. Johan Cornelis Koning, 33 jaar oud. Tegen hier boven beschreven achtergrond is nu gekozen voor een eerste kennismaking met tuinarchitect Johan Cornelis Koning, van wie zijn eerst bekende opdracht precies valt in 1933. J. C. Koning wordt vaak verwisseld met J. R. Koning en Tjaard Koning. Dat is een tweede reden om voor hem te kiezen. Over J. R. Koning is best veel bekend omdat hij voor de Tweede Wereldoorlog directeur Plantsoenen was van de gemeente Amsterdam (o.a. onder zijn verantwoordelijkheid aanleg Flevopark en Amsterdamse Bos) en aan de persoon Tjaard H. Koning is in de Gids voor de Nederlandse Tuin- en Landschapsarchitectuur (deel 1, 1995. p. 205- 206) enige aandacht geschonken. Johan Cornelis Koning werd geboren op 13 juni 1909 te Enkhuizen en overleed 25 april 2002 te Oosterbeek. In 1999 heb ik een gesprek met hem gevoerd n.a.v. een map met foto’s van zijn projecten, die ik van zijn dochter opgestuurd had gekregen. Deze foto’s waren in 1940 door Koning zelf gezonden aan tuinarchitect C.M. van Koolwijk (sr), met het doel om er enige uit te selecteren voor de Foto-tentoonstelling BNT (1940-1941). Dat geschiedde, er werden in de tentoonstelling 3 foto’s van werken van J. C. Koning opgenomen. De map foto’s van de hele tentoonstelling BNT wordt nog steeds bewaard in Speciale Collecties van Bibliotheek WUR. Zo ook de map foto’s die ik toegezonden kreeg. In vermeld gesprek vertelde de heer Koning mij het volgende over zijn opleiding: Op aanraden van de tuinarchitect en later beheerder van de gemeente-plantsoenen Den Haag, de heer S. G. A. Doorenbos (sinds 1926 directeur Dienst Gemeenteplantsoenen Den Haag), ging Koning 2 jaar werken en ervaring opdoen in Frankrijk (Paris en Orléans) en een half jaar in Engeland (Surrey). In Nederland volgde hij cursus-onderwijs bij de latere prof. Jan Thijs Bijhouwer en op de tuinbouwschool in Aalsmeer. Uit de toegestuurde foto’s heb ik kunnen concluderen dat Koning vóór de Tweede Wereldoorlog (in ieder geval in 1938) woonde in het Kloosterpark te De Bilt op adres Wilhelminalaan 6. Van zijn tuin aldaar maakte hij in 1938 2 foto’s. Het bewuste pak foto’s was gewikkeld in een bruin pakpapier. Het was eerst gericht aan de Weledele heer C.M. van Koolwijk, landschapsarchitect gemeente Breda, adres Valkenberg 7 (het huis van het hoofd van de Plantsoenendienst) en vermeldde als afzender J.C.Koning, Dillenburgstraat 31, Utrecht. Vanaf november 1939 woonde Koning met vrouw en dochter daar bij grootvader Koning. Ze waren daar tijdelijk ingetrokken. In september 1940 verhuisden zij weer terug naar hetzelfde adres in De Bilt. Binnen een jaar (1 jan. 1941) weer opstappen, nu naar Rembrandtlaan 9 Huis ter Heide. Daar werd een zoon geboren. In de bewaarde lijst van BNT-leden 1941 staat dit adres ook vermeld. In februari 1943 werd er alweer verhuisd, ditmaal naar het huis op bolwerk Sterrenburg (tegenwoordig een monument, toen waarschijnlijk een vochtig en tochtig onderkomen), destijds in beheer van de Plantsoenendienst Utrecht en later geruime tijd het woonhuis van de bekende Utrechtse schilder Hans van Dokkum. Misschien dat Koning een tijdelijke baan had gekregen bij de plantsoenendienst? Uiteindelijk kwam het gezin in 1946 in rustiger vaarwater, wonende in de Schröder van der Kolkstraat 11, te Utrecht. Het tuinarchitectenbureau werd na de oorlog vanwege te weinig opdrachten opgeheven. Uit deze gegevens moge duidelijk zijn dat een jonge tuinarchitect in deze periode het geld niet op de rug groeide en dat er ook niet veel geld door opdrachtgevers werd uitgegeven aan aanleggen van tuinen. Het was een moeilijke tijd om aan opdrachten te komen. Armoede en onzekerheid beheersten vele gezinnen. De foto-tentoonstelling BNT startte in maart 1940 in Den Haag. Ieder BNT-lid mocht 3 foto’s (met bijbehorende ontwerpen) inleveren. Waarschijnlijk is Koning pas in juli 1940 toegelaten als lid van de BNT, zodat hij de eerste tentoonstellingen miste. Op de BNT-ledenlijst van 1940 is hij nog aspirant-lid; op die van 1941 volwaardig lid. Alleen volwaardige leden mochten foto’s voor de tentoonstelling inleveren. De tentoonstellingen in Den Haag (Haagsche Kunstkring, maart); Utrecht (maart/april); Amsterdam (Stedelijk Museum, april); Rotterdam (Academie voor Beeldende Kunsten en Technische Wetenschappen, april); Maastricht (Limburgschen Kunstkring, mei); en Vught (Raadhuis, juli) heeft hij dus gemist. De volgende tentoonstelling was in Breda, georganiseerd door Van Koolwijk, als hoofd van de Plantsoenendienst Breda. Na Breda zouden er nog vier of vijf tentoonstellingen elders in Nederland volgen, o.a. in Eindhoven; Amersfoort (Gildenhuis van het Amersfoortsch Kunstenaarsgilde); en Wageningen (Hoofdgebouw van de Landbouwhoogeschool). Koning deed daar nog graag aan mee. Of Koning via de deelname aan de tentoonstelling nog nieuwe opdrachten heeft ontvangen is tot heden niet bekend. Door Koning’s ingezonden foto’s en bijgeleverde teksten krijgen we enig inzicht in zijn stijl en plantenkeuze. Mijn conclusie is dat hij een tuinarchitect van zijn tijd was. Grote plantenkennis, tuinen die ingedeeld zijn in gazons en borders. Zijn opdrachtgevers waren eigenaren van villa’s en landhuizen. Hij werkte in een stijl die paste in de stijl van Mien Ruys, Renske Boon, Catharina Polak Daniels, Wim Sluiter etc. Koning was geen vernieuwer, maar een bescheiden man met gevoel voor kleur en sfeer en historie. Juist deze karakters hebben het moeilijk gehad in de onzekere tijden van het Interbellum en de oorlog. Zijn foto’s vermelden de volgende details: 1.    Huizen, 1933 (1 foto) Stapelmuurtje in villatuin te Huizen N.H. De beplanting heeft door de strenge winter erg geleden. 2.    De Bilt, 1935 (4 foto’s) in Villaparkpark Arenberg, De Bilt. a) Een intiem hoekje. b) straat gemaskeerd door Thuyahaag, waartegen heesters en borderplanten. Uitzicht vrij gelaten. c) een bloemenhoekje in de voortuin. d) Polyantharozen en beplanting voor het terras. Deze foto werd gebruikt op de BNT-foto-tentoonstelling. e) Ongenummerde grote foto die bij deze serie hoort. 3.    Zeist, 1937 (4 foto's) a) Het glooiende gazon terzijde van de villa. b) Groep beplanting tegen de gevel. c) Vijvertje met omringende beplanting. Door aanhoudende droogte staat het water laag. d) Het verhoogde terras met begroeide muur voor de villa. Van dit project is ook een ontwerp aanwezig in de BNT-fototentoonstelling. 4.    Utrecht, stadstuin 1938 (2 foto’s). De foto werd ook gebruikt op de BNT-foto-tentoonstelling. b) Van dit project is een ook ontwerp en een kleinere foto aanwezig in de BNT-fototentoonstelling. 5.    De Bilt, 1938. (2 foto’s) in eigen tuin in Kloosterpark De Bilt. a) de ingang van mijn eigen tuin. Uitgevoerd in 1938 door mijzelf. b) zelfde tuin met toegepaste plastiek. 6.    Loosdrechtse Plassen, 1940 (3 foto’s). Tuin bij landhuis Paeninsula. a) Jonge border terzijde van gespaarde oude Appelboom. b) Laagblijvende heestergroepen in het jonge gazon. c) Zelfde tuin. Border, Gazon en Vergezicht over de plassen. Deze foto werd ook gebruikt op de BNT-foto-tentoonstelling. Van dit project is een ontwerp aanwezig in de BNT-fototentoonstelling. Tenslotte enkele foto’s van onbekende projecten: Foto tuin bij huis met hoog schuin dak; Foto van tuin met flagstones en twee ronde buxus bollen; ’s Graveland. Foto met tuintje aan het water, bij huis in rij, met hoog schuin dak. Aan grotere projecten is Johan Koning niet toegekomen. De tijd (politiek en economie) zat hem niet mee. Hij werd gedwongen een andere weg te kiezen. terug naar boven

5. Recent verschenen en binnenkort te verschijnen publicaties * Martin van den Broeke. Buitenplaatsen in Noordgouwe: hofsteden, lusthoven en landhuizen. Delft, 2014. ISBN 9789059728233. € 27,99. 272 p. (overgenomen van de website van de uitgever Eburon): Noordgouwe is al eeuwenlang een geliefde plaats voor stedelingen om zich te vermaken: al vier eeuwen geleden openden enkele herbergen daar hun deuren en niet veel later vestigden welgestelde inwoners van Zierikzee zich er op hun buitenverblijven. Van de meer dan dertig buitenplaatsen die ooit in deze streek hebben gelegen, bestaan er tegenwoordig nog zeven. Ze zijn getuigen van de rijke historie van dit gebied. Dit boek beschrijft het ontstaan en de ontwikkeling van buitenplaatsen rond Noordgouwe vanaf het begin van de zeventiende eeuw tot in de twintigste eeuw. * Saskia Albrecht en Tonko Greve. Amsterdamse grachtentuinen: het verborgen groen van de stad. Zwolle, 2014. ISBN 9044605879. € 9.99. 88 p. (overgenomen van bol.com): Wat ligt er verborgen achter de eeuwenoude patriciërshuizen aan de Amsterdamse grachten? Van de rijke Gouden Eeuw met zijn koopmannen, tulpengekte en verzamelaars van exotische planten en rariteiten tot aan onze tijd: vier eeuwen tuingeschiedenis in een notendop worden in dit boekje beschreven. Schitterende foto's van de grachtentuinen in alle seizoenen illustreren de verschillende onderwerpen. Het is zeker niet een wetenschappelijke publicatie, maar toch aardig informatief boekje als je op stap bent in Amsterdam of de Open Tuinen in Amsterdam wilt bezoeken. (dit weekend 20, 21, 22 juni 2014) * Cor van Gelderen (Plantentuin Esveld), Hans Bruckman, Bram Wolthoorn. Schaduwplanten: het complete naslagwerk. Baarn, 2014. ISBN 9789462500020. €19,95. Cor van Gelderen heeft vanuit zijn grote ervaring als kweker een bijna alles omvattend boek over schaduwplanten geschreven. Zijn keuze van de in het boek opgenomen schaduwplanten gaat uit van de standplaatsomstandigheden in de tuin. Door aan te geven wat voor soort schaduw, licht of zwaar, nat of droog, de planten willen, is dit boek een goed hulpmiddel bij het inrichten van een schaduwhoek of schaduwtuin. Het boek biedt een mix van oude en vertrouwde soorten, veelbelovende nieuwkomers en eigen favorieten. Alle in het boek genoemde planten zijn winterhard en zijn in Nederland en België verkrijgbaar. Voor geïnteresseerde biohistorici en liefhebbers van biografieën: * Coen Görts. Victor Jacob Koningsberger 1895-1966. De hoogleraar die zijn rug recht hield. Utrecht, 2014. ISBN 978-90-5345-478-7. € 19,95. 176 p. (overgenomen van de website van Uitgeverij Matrijs): Victor Jacob Koningsberger (1895-1966), hoogleraar algemene plantkunde van 1934 tot 1965, was een van de meest markante hoogleraren van de Utrechtse universiteit. Onderwijs stond voor hem op de eerste plaats. Studenten moesten vertrouwd raken met het verschil tussen kritisch studeren en leren. Hij zette het befaamde onderzoek van de ‘Utrechtse school’ naar groei en groeistoffen voort. Koningsberger had ook grote verdiensten buiten zijn vakgebied. Hij was de eerste hoogleraar in Nederland die een principieel protest uitsprak tegen het ontslag van Joodse hoogleraren. Zijn voortdurende kritiek op de bezetter leidde tot zijn internering als gijzelaar. Na de oorlog bekleedde hij ruim veertig belangrijke bestuurlijke functies binnen de wetenschappelijke wereld. Hij mengde zich vol verve in het maatschappelijk debat op het grensgebied van wetenschap en samenleving. De Ivoren-Torenmentaliteit was hem vreemd. Terecht wordt hij beschouwd als een icoon van de biologie en als de meest invloedrijke bioloog in Nederland. De suikerindustrie in Nederlands-Indië heeft veel aan hem te danken door zijn werk als directeur van het suikerproefstation vóór de oorlog en als leider van het herstel van de suikerindustrie daarna. De biografie Victor Jacob Koningsberger. De hoogleraar die zijn rug recht hield schetst een boeiend beeld van zijn leven met een heldere kijk op ontwikkelingen binnen de universitaire wereld en in Nederlands-Indië. * Michael Brandt, Wolfgang Henninger, Eberhard Pühl u.a. “Euer Garten ist die Welt”. Schlossgarten Oldenburg. 200 Jahre Gartenkultur in Nordwestdeutschland. Oldenburg, 2014. ISBN 978-3-7308-1071-2. 201 p. Boek behorend bij de expositie Euer Garten ist die Welt: Schlossgarten Oldenburg. 200 Jahre Gartenkultur in Nordwestdeitschland. Zie punt 8. terug naar boven

6. Exposities en presentaties Zie ook de rechter kolom van onze eigen Cascade-website, onder AGENDA. * Tentoonstelling 250  jaar Copijn in het Groen  t/m vrijdag 1 augustus 2014. Bibliotheek WUR / Speciale Collecties, Wageningen. Openingsuren: ma – vrij van 9.00 – 13.00 uur en ’s middags op afspraak. Meer informatie en groepsrondleidingen: speccoll.libary@wur.nl / 0317-482701. * Tentoonstelling Bloemenpaleis Het Loo. t/m zondag 31 augustus 2014. Nationaal Museum Paleis Het Loo, Apeldoorn. Een bezoek aan Het Loo is natuurlijk deze zomer zeer interessant, niet alleen vanwege deze tentoonstelling, maar ook om de nieuw aangelegde tuin met Ilex crenata. Zie ook www.paleishetloo.nl. * Tentoonstelling Euer garten ist die Welt: 200 Jahre Schlossgarten Oldenburg. t/m zondag 7 september 2014 Oldenburger Schloss, Schlossplatz 1, Oldenburg (Nedersaksen). Zie punt 8. * Tentoonstelling De vergeten tuinen van Gerrit Vlaskamp  t/m zondag 14 september 2014. Fries Museum, Leeuwarden. In de tentoonstelling staan de ontwerpen van Gerrit Vlaskamp en zijn voorganger (zijn vader Lambertus) en zijn opvolger (Gabe Westra) centraal. Zijn opdrachtgevers waren voornamelijk dorpsnotabelen en gemeentebesturen. We mogen wel zeggen dat Vlaskamp het aanzien van menig Fries dorp en menige Friese stad mede heeft bepaald. Zijn opdrachtgevers en het (buitenplaatsen)landschap uit de tweede helft van de 19de eeuw krijgen om die reden ook ruime aandacht. Zie ook www.friesmuseum.nl. * Tentoonstelling Ode aan de hyacint. t/m zondag 14 september 2014. Museum De Zwarte Tulp, Lisse. Zie ook museumdezwartetulp.nl. * Tentoonstelling Zomeren op de buitenplaats. t/m zondag 28 september 2014 Beeckestijn, Velsen-Zuid. Kunstwerken geïnspireerd op de buitenplaats Beeckestijn en een gravure uit 1772 – als een hedendaagse vertaling van het begrip ‘folly’. Ook interessant misschien i.v.m. de vondst van de nieuwe kaart van Beeckestijn van Jan Spruytenburgh uit 1742, besproken door Christian Bertram in het laatst toegezonden Cascade Bulletin 23-1 (2014), p. 45-55. De tentoonstelling refereert aan het verleden van de buitenplaats als plek van rust en contemplatie. Beeckestijn,  Een plek om te reflecteren over de ‘waardevolle nutteloosheid’ van het menselijk bestaan. Deze tentoonstelling versterkt de  bestaansreden van Beeckestijn  - ook als ‘buitenplaats voor Amsterdammers’. En dat is nodig om ervoor te zorgen dat deze historische plek niet zelf in een folly verandert! Zie ook www.buitenplaatsbeeckestijn.nl. * Tentoonstelling Heerlijk en Adellijk Groen. De historische tuinen van Hofwijck en Duivenvoorde. t/m zaterdag 25 oktober 2014. Huygensmusem Hofwijck, Voorburg & Kasteel Duivenvoorde, Voorschoten. Waarom ontwierp Constantijn Huygens zijn huis en de tuin in de vorm van een menselijk lichaam? Wie maakten de tuin van Kasteel Duivenvoorde tot een trendy barok lusthof en romantisch Engels park? En waarom waren de tuinen voor eigenaren van buitenplaatsen minstens zo belangrijk als het huis zelf? Zie ook www.hofwijck.nl en www.kasteelduivenvoorde.nl. terug naar boven

7. Agenda * 20 november (altijd op de derde donderdag in november) Cascade Minisymposium. * 'ad-hoc excursies' worden via de mail aangekondigd Activiteiten georganiseerd door derden:  (zie ook de AGENDA in de rechter kolom op de Cascade-website) * 10 juli  Symposium Het landschap van de vooruitgang, Landschapstriënnale, Breedlersestraat 7 Elst * 1 okt Platform Groen Erfgoed Landschap in de aanval, RCE Amersfoort terug naar boven

8. Buitenland Tentoonstelling Euer Garten ist die Welt: 200 Jahre Schlossgarten Oldenburg. Slot Oldenburg. Schlossplatz 1, Oldenburg. (Vanuit Groningen slechts 1,5 uur rijden met de auto). Te zien o.a. prachtige gouaches van Theodor Presuhn, ca. 1850 en ontwerp van het landschapspark met moestuinen in het centrum van de aanleg, van Julius F. W. Bosse, 1832. Naast alle tekeningen, oude foto, kaarten en moderniteiten is natuurlijk ook het hele Landesmuseum für Kunst en Kulturgeschichte te bezoeken. Zeer interessant. Theodor Presuhn d.Ä. Blick vom Schlossgarten auf die Gartenstrasze, um 1848. Gouache. 2014 feiert der Oldenburger Schlossgarten seinen 200. Geburtstag. Ausstellungen und Veranstaltungshighlights werden das Jubiläum unter dem Leitmotiv „Euer Garten ist die Welt" den ganzen Sommer über begleiten. Die Ausstellung „200 Jahre Schlossgarten Oldenburg" im Landesmuseum zeigt die Geschichte des Schlossgartens vom ersten Spatenstich bis heute. Sie thematisiert die kulturhistorische Entwicklung und Nutzung des Parks, seine Präsenz in der Kunst sowie die persönlichen Erinnerungen seiner Besucher. Der Oldenburger Herzog Peter Friedrich Ludwig holte sich auf zwei Englandreisen höchst persönlich Inspirationen für die Planung des Schlossgartens. Seine Reiseerinnerungen verdeutlichen, an welchen Vorbildern er sich orientierte. Historische Informationstafeln für Besucher, Postkarten vom Ende des 19. Jahrhunderts, Fotografien und Grafiken zeigen, wie sich die Nutzung des Parks über die Jahrhunderte hinweg veränderte. Diente der Schlossgarten in der Anfangszeit als Flaniermeile für das gehobene Bürgertum, so entwickelte er sich im 20. Jahrhundert mehr und mehr zum „Volksgarten". Ansichten von Theodor Presuhn d. Ä. oder Richard tom Dieck stehen den „Künstlerspaziergängen" zeitgenössischer Künstler wie Simone Nieweg, Laurenz Berges, Oliver Godow und Cornelia Genschow gegenüber. Als Ort vieler Erlebnisse und Erinnerungen thematisiert die Ausstellung im Landesmuseum auch die persönliche Dimension des öffentlichen Gartens aus Sicht der Parkbesucher. Zie ook www.landesmuseum-oldenburg.niedersachsen.de en schlossgarten2014.de. terug naar boven

Colofon CASCAD-E-NIEUWSBRIEF is een uitgave van stichting Tuinhistorisch Genootschap Cascade Eindredactie: Carla Oldenburger Technische vormgeving: Jan Holwerda Sluitingsdatum kopij volgende Cascad-E-Nieuwsbrief: 15 september 2014 Bijdragen, opmerkingen, vragen etc. kunt u emailen naar nieuwsbrief@cascade1987.nl Kopfoto: uitsnede ontwerp Eyckenstein (Maartensdijk), L.A. Springer (1881), bron Bibliotheek WUR, Speciale Collecties