CASCAD-E-NIEUWSBRIEF 36 WINTER 2012
Website: www.cascade1987.nl
INHOUD
  1. Inleiding: medewerking / aandacht / actie van donateurs gevraagd
  2. Nieuws / mededelingen bestuur
  3. Interactief / Actie
  4. Eerste kennismaking met…
  5. Recent verschenen en binnenkort te verschijnen publicaties
  6. Exposities en presentaties
  7. Agenda
  8. Buitenland

1. Inleiding: medewerking / aandacht / actie van donateurs gevraagd

 * We willen aan het begin van deze Nieuwsbrief iedereen een mooi Kerstfeest wensen, en natuurlijk een bijzonder gelukkig, gezond en succesvol 2013. Kerstmis het feest van het Licht en het Nieuwe begin.


  
Amsterdam met zijn meeste nationaliteiten ter wereld, heeft dit jaar niet alleen gekozen voor een kerstboom op de Dam om het lichtfeest te vieren, maar ook voor een Light Festival, van 7 december t/m 20 januari 2013, in het centrum van de stad.

2. Nieuws / mededelingen bestuur

* Op het afgelopen Lustrum-symposium is de eerste Carla Oldenburger-Ebbers Penning, de Cascade Stimuleringsprijs voor jong talent, uitgereikt. De jury, bestaande uit mevr. Dr. Catharina L. van Groningen, Drs. Wim G.J.M. Meulenkamp en Dr. Heimerick M.J. Tromp, bijgestaan door bestuurslid mevr. Drs. Karen M. Veenland-Heineman, heeft een keuze moeten maken uit vijf inzendingen.
Uit vier masterscripties en één project is de inzending van Patricia Debie, getiteld ‘Ziehier een kleinen grondslag, waarop gij verder zult kunnen voortarbeiden’ met als ondertitel ‘De nalatenschap van tuinkunstenaar H.F. Hartogh Heys van Zouteveen (Delft, 13 juli 1870-Wageningen, 23 maart 1943)’, bekroond.
Over de winnaar schreef de jury: “Deze kandidaat is een inspirerend voorbeeld, omdat zij heeft laten zien, dat het mogelijk is om met intensief, oorspronkelijk en vernieuwend onderzoek bepaalde figuren, die gerekend worden tot de marge van de tuin- en parkgeschiedenis, voor het voetlicht te brengen en de aandacht te geven, die zij verdienen.”
Zie ook een verslag van de uitreiking op Cascade weblog dd. 27 november 2012 en nogmaals de webpage over deze prijs.

* De Cascade Ronde Tafel Conferentie 2013, die dit jaar gehouden wordt op zaterdag 23 maart, biedt Cascadedonateurs de gelegenheid om kennis uit te wisselen en vragen te stellen, kwesties aan te boren, lopend of recent afgesloten onderzoek te presenteren en nieuwe literatuur te bespreken op het gebied van tuinhistorisch onderzoek over tuinhistorische onderwerpen.
Dit gebeurt door middel van korte presentaties (maximaal 20 minuten) die eindigen in een vraagstelling en discussie.
Als u een idee heeft over een onderwerp dat u aan de orde wilt stellen tijdens de Ronde Tafel Conferentie, meldt het even aan Leo den Dulk, via cascade@cantua.nl, telefonisch (023-5458505) of per post: L.D. den Dulk, Bakenessergracht 71-C, 2011 JT Haarlem.

* Voor deelname aan de Cascade stimuleringsprijs in 2015 komen onderzoekers in aanmerking die aan het begin van hun loopbaan staan en die een opmerkelijke wetenschappelijke scriptie of artikel hebben geschreven of een project op hun naam hebben, die/dat aansluit op de doelstellingen van Cascade. De kwaliteit van het onderzoek wordt getoetst aan de voor de universiteiten en hogescholen gebruikelijke normen.
De voordracht van kandidaten geschiedt per jaar en kan zowel door derden als door henzelf worden gedaan. 
In 2015 zal uit de genomineerden van 2013, 2014 en 2015, de prijswinnaar worden bekendgemaakt. Uit de inzendingen voor 2013, waarvan de aanmeldingstermijn sluit op 1 juli, wordt uiterlijk op 1 oktober de genomineerde van 2013 gekozen. 
Het volledige reglement is te vinden in Reglement Cascade stimuleringsprijs voor jong talent.

3. Interactief / Acties

Deze keer eens een hele interessante digitale historische verhandeling:
Tot hier en niet verder: historische wallen in het Nederlandse landschap. De stand van kennis.
Redactie: Henk Baas, Bert Groenewoudt, Pim Jungerius en Hans Renes.
Zie RCE website.

4. Eerste kennismaking met…Hendrik François Hartogh Heys van Zouteveen

Hendrik François Hartogh Heys van Zouteveen (Delft 1870 -Wageningen 1943) werd geboren in Delft als zoon van de vrijdenker en darwinist Hermanus François Hartogh Heys van Zouteveen (advocaat en hoogheemraad van Delfland) en Maria Elisabeth van der Veen, dochter van advocaat en procureur bij het gerechtshof en rechtbank te Assen.
Hendrik kreeg na een jeugd in Delft en Assen, zijn drie-jarige opleiding tot “tuinbouwkundige en architect” (1891-1894) aan  de middelbare Land- en Tuinbouwschool in Vilvoorde (België).
In eerste instantie genoot hij misschien wel het meest bekendheid als opvolger docent Tuinkunst van Leonard Springer. 35 Jaar achtereen was hij eerst als leraar, vanaf 1918 als lector Tuinkunst aan de voormalige Landbouwhogeschool, en haar voorganger de Rijkslandbouwschool in Wageningen, verbonden. Hij woonde tegenover de dependance voor tekenen en gymnastiek van de school aan de Wilhelminaweg 6, in de villa genaamd ‘New Oakland’.
Aanvankelijk was hij echter meer docent en wetenschapper dan tuinarchitect. In zijn beginjaren heeft hij echter ook de meeste ontwerpen gemaakt waaronder zijn bijdrage voor Gross-Berlin! Pas in latere jaren trekt hij zich als ontwerper meer terug en richt hij zich op verbetering van het onderwijs en op uitbreiding met stedenbouwkundig onderwijs! Getuige enige artikelen in verschillende tijdschriften (o.a. De geschiedenis der tuinkunst als vak van studie, in het tijdschrift De Tuinbouw), gingen het onderwijs in de tuinarchitectuur en de geschiedenis van de tuinkunst hem zeer ter harte. Springer heeft hem dan ook waarschijnlijk om die reden in 1900 als zijn opvolger voorgesteld. Hij zou deze functie uitoefenen tot 1935, naast een eigen beroepspraktijk.
Na zijn pensionering in 1935 werd Hartogh Heys van Zouteveen als lector in de tuinkunst opgevolgd door de tuinarchitect en latere hoogleraar J.T.P. Bijhouwer.
  • Ontwerp begraafplaatsen in Amersfoort (1896) en Enschede (1899);
  • Herstel-/reconstructieplan landgoed Dool-om-Bergh (1896);
  • Ontwerp museumtuin in Amersfoort (1896);
  • Ontwerp keienmonument in Amersfoort (1897);
  • Eerste Ontwerp villapark Bergkwartier Amersfoort (1898);
  • Tuin bij Rijkskrankzinnigengesticht Grave (1899);
  • Ontwerp villatuin fam. Martens in Bergkwartier te Amersfoort (1900);
  • Botanische Tuin De Dreijen  / rotstuin (1901);
  • Rengerspark in Leeuwarden (1903);
  • Herstellingsoord onderwijzers in Lunteren (1907);
  • Stedenbouwkundig uitbreidingsplan prijsvraag Gross-Berlin (1909);
  • Huis De Kamp in Heelsum (1910-1920) en Cultuurpark De Kamp in Heelsum (1928);
  • Ontwerp (villa)tuinen in Amersfoort, Beek, Elburg, Lisse, Renkum, Wageningen;
  • Publiek park met tuindorp 45 ha. (ongedat.);
  • Uitbreidingsplan i.o.v. gemeente Wageningen, i.s.m. L. Springer;
  • Plan voor reorganisatie van de eerste systeemtuin achter de Landbouwhogeschool (op de plaats van het tegenwoordige Torckpark).
Patricia Debie doet sinds  maart 2011 onderzoek naar deze tuin- en landschapsarchitect. Wie meer weet mag het zeggen.

Belangrijkste vakliteratuur van de hand van H.F.Hartogh Heys van Zouteveen:
* Hartogh Heys van Zouteveen, H.F, Boomen en heesters in parken en tuinen, Zutphen 1908. Tegenwoordig is dit boek heel goed te gebruiken als handboek bij restauraties van tuinen uit het begin van de twintigste eeuw.
* Hartogh Heys van Zouteveen, H.F, Tuinaanleg: het een en ander over den aanleg van kleine tuintjes, Wageningen 1911.
* Hartogh Heys van Zouteveen, H.F, Gründlegende Ideen auf dem Gebiete der Städtebaues von Gross-Berlin.,Wageningen 1911.
* Hartogh Heys van Zouteveen, H.F, Het onderwijs in tuinarchitectuur aan de Rijks Hoogere Land-, Tuin- en Boschbouwschool te Wageningen, z.pl. [Wageningen] z.jr. [1915].
* Hartogh Heys van Zouteveen, H.F, De Siertuin, Zutphen 1920.
* Hartogh Heys van Zouteveen, H.F, Moet de opleiding van den landschapsarchitect plaats vinden in Delft of in Wageningen, Wageningen 1928.
* Debie, Patricia,  ’H.F.Hartogh Heys van Zouteveen en A.M. Tromp van Holst, twee invloedrijke inwoners van Amersfoort’, Flehite Historisch Jaarboek voor Amersfoort en omstreken, 13 (2012), p. 53-77.
* Debie, P.H.M, ‘Ziehier een kleinen grondslag, waarop gij verder zult kunnen voortarbeiden’, de nalatenschap van tuinkunstenaar H.F.Hartogh Heys van Zouteveen (Delft, 13 juli 1870 – Wageningen, 23 maart 1943), Utrecht 2011 (niet openbaar manuscript).
* En vele artikelen over tuinkunstgeschiedenis, tuinkunstonderwijs en meer, zie Wageningen UR Library Catalogue, onder de naam van de auteur H.F.Hartogh Heys van Zouteveen.

Zie ook op de Cascade website: Eerste kennismaking met... / Lucas Pieters Roodbaard ; aldaar komen de aanvullingen en correcties, die wij graag van u ontvangen op mailadres nieuwsbrief@cascade1987.nl.

5. Recent verschenen en binnenkort te verschijnen publicaties
* Titia van der Eb-Brongersma. Historical notes on the Japanese garden in Clingendael. The Hague, Holland. Part III: Baroness Van Brienen and the planting of her Japanese-style garden. The Netherlands-Japan Review, Vol. 3, No. 1-2 (Fall 2012), p. 22-69.
Zie ook vorige Cascade-Nieuwsbrief voor de titelbeschrijving van de 2 voorafgaande artikelen over Clingendael en Barones van Brienen.
Binnenkort zal dit tijdschrift overigens gratis op Internet te vinden zijn.

* Guido van den Eynde en Lauran Toorians (red.). Moerenburg in veelvoud, Een historische buitenplaats in Tilburg herleeft.Tilburg, 2012. Tilburgs Historische Reeks 17. ISBN 9789074418195 (9789074418195). 85 p. € 12,50.
Dit jaar is de reconstructie van Huize Moerenburg voltooid, de hoeve die in de veertiende eeuw in het gebied werd gebouwd. Het diende onder meer als pastorie voor de pastoors van Enschot en Tilburg en eindigde als deftige buitenplaats. De hoeve werd in 1750 gesloopt, resten werden in 2005 gevonden.
Zie ook de Cascade weblog De beelden van Kasteel Moerenburg, dd. 25 november 2006 en 7 juli 2012.

* Goossen van de Bosch (red. Harderwiek). Staverden de kleinste stad ter wereld. € 39,50. Het boek is te koop in de Brasserie van Kasteel Staverden en in de Landschapswinkel van Landgoed Staverden.

(overgenomen van www.harderwiek.nl): Ruim 700 jaar geleden, in 1298, kreeg Staverden officieel stadsrechten verleend. De Roomse koning Rudolf van Habsburg verleende reeds in 1291 de vergunning. De toenmalige graaf van Gelre, Reinald I, koesterde het plan om de hof Staverden tot stad te verheffen. Dit plan bleek echter te ambitieus en de stadsstichting strandde na de bouw van een kasteel, de aanleg van kasteeltuinen en grachten, een stadsmuur en de bouw van een aantal omliggende gebouwen. De stadsrechten bleven echter bewaard en na ruim 700 jaar is het 734 hectare tellende landgoed officieel nog altijd de kleinste stad van de Benelux.
Een geschiedenis van 700 jaar kent vele verhalen. Deze verhalen zijn door een oud-bewoner van Staverden, Goossen van de Bosch, in 40 jaar verzameld, geverifieerd en opgeschreven.

* Esther van Gelder (red.). Bloeiende kennis. Groene ontdekkingen in de Gouden Eeuw. Hilversum, 2012. ISBN: 9789087043094. 180 p. € 19,00.

(overgenomen van de website van Uitgeverij Verloren): De wetenschappelijke bloei van de zeventiende eeuw wordt vaak geassocieerd met de ontdekkingen op het gebied van astronomie en natuurkunde. Maar de werkelijke 'Big Science' van die tijd was de natuurhistorie: in geen enkele andere tak van kennis werden zulke grote investeringen gedaan en waren zoveel mensen actief. Met de Leidse botanie als casus biedt dit fraai geïllustreerde boek een uniek overzicht van de samenhangende intellectuele, artistieke en commerciële ontwikkelingen op het gebied van planten in de Republiek.
Deze publicatie verschijnt naar aanleiding van de tentoonstelling Leydse weelde. Groene ontdekkingen in de Gouden Eeuw (zie punt 6, exposities). Auteurs: Esther van Gelder; Florike Egmond; Gerda van Uffelen; Dirk Imhof; Anne Goldgar; Claudia Swan; Gerard Thijssen; Harold J. Cook; Sarina Veldman; Alette Fleischer; T.T. Mantel; Paul Hoftijzer en Luuc Kooijmans.

* Jaarboek Achterhoek en Liemers. Nummer 36. Doetinchem, 2012. € 18,95
Het Jaarboek 36 is geheel gewijd aan het thema Historische Buitenplaatsen.
Zie verder Weblog dd. 13 november 2012.

* Patrick Jansen, Mark van Benthem, Martijn Boosten. Bosgeschiedenis en erfgoed, handreikingen voor (veld)onderzoek. Wageningen, 2012. ISBN 978-90-74277-259. € 7,50 (exclusief verzendkosten). Te bestellen bij mail@probos.nl.
Doel van deze gids is het voor terreinbeheerders en geïnteresseerden eenvoudiger te maken de geschiedenis van bosgebieden en het rijke erfgoed dat in veel bossen te vinden is, in kaart te brengen. Daarmee wordt een bijdrage geleverd aan verantwoord bosbeheer. Nog steeds verdwijnen er onbewust historische elementen in bossen, omdat ze niet bekend zijn bij  de beheerder. Kennis over het aanwezige erfgoed maakt het mogelijk het beheer er op af te stemmen.

* In tal van gemeenten zijn er dit jaar nieuwe monumentenboekjes uitgekomen n.a.v. het thema Groen van Toen. Op Internet zijn er heel veel te vinden (tik de woorden “Groen van Toen” in zoekbalk). Te veel om hier op te noemen en de kwaliteit zal ook wel erg verschillen. Eén boekje nemen we als voorbeeld op hieronder.

Rita Overbeek, Leonie Wendker, Petra Pauw (red.). Gronings Groen van Toen. Groningen, 2012. ISBN 978-90-71903-46-5. € 14,95.
(Overgenomen van GRAS uitgevers Groningen): Speciaal voor Open Monumentendag 2012 heeft het Groninger architectuurcentrum Platform GRAS samen met de gemeente Groningen het boekje Gronings Groen van Toen uitgegeven. Het is een rijk geïllustreerd overzicht van het belangrijkste historische groen van Groningen. Naast de bekende Kroonjuwelen - het Stadspark, de Prinsentuin en het Noorderplantsoen – krijgen ook minder bekende plekken zoals villatuinen en meer verstopte groengebieden ruimschoots aandacht. Niet alleen de monumenten zelf, maar ook de aanwezige flora komen aan bod. Hoe goed (her)kent u uw stinsenplanten en uw muurbloempjes?
De uitgebreide groenplattegrond biedt bovendien een mooi beeld van historisch groen dat inmiddels is verdwenen, maar waarvan -door de betere groendetective- de sporen nog te vinden zijn.

* René W. Chr. Dessing en Jan Holwerda. Nationale gids Historische Buitenplaatsen. Amsterdam, 2012. ISBN 978 90 7838 37 0. 364 p. € 19,50.

(tekst overgenomen van de uitgeverij St. Noord-Holland): 2012 is het jaar van de Historische Buitenplaatsen. Een historische buitenplaats omvat niet alleen gebouwen (veelal aangeduid als rode monumenten) vaak met fraaie interieurs (ook wel omschreven als het gouden onderdeel) maar tevens een tuin en/of park, grachten, vijvers, lanen en bos (de zogenaamde groene monumenten). Als het geheel van huis en tuin, park of bos (nog) intact is, spreken wij over een complex historische buitenplaats.
Tussen 1600 en 1900 telde ons land vermoedelijk zo’n zes- tot zevenduizend buitenplaatsen, die allen verschillend van omvang en voorkomen waren. Hiervan resteren nog circa 550 beschermde complex historische buitenplaatsen. Meer dan de helft van de nu nog aanwezige buitenplaatsen is in handen van particuliere eigenaren terwijl circa 250 objecten in beheer zijn van Staatsbosbeheer, Natuurmonumenten, De 12 Landschappen, overheden, zorginstellingen, kloosters en bedrijven.
In het boek wordt iedere bestaande complex historische buitenplaats met een korte beschrijving geïntroduceerd. Daarbij is per buitenplaats uitgelegd waar de naam van het complex op berust.
Zie ook weblog 25 november 2012. 
* Dirk Slagter. Winterflora bomen en struiken. Amsterdam, 2012. ISBN 9789158720808. 160 p. € 12,50.

(overgenomen van de uitgever Natuurmedia): In de winter de natuur in? Met dit boekje breng je in de winter 110 soorten, vormen en geslachten van bomen, struiken, klim- en slingerplanten vlot op naam. Met voor zichzelf sprekende illustraties. Een Flora die door de eenvoudige keuzes het determineren, het vinden van de naam van een soort, tot een uitdaging maken. Een Flora van natuur die in de winter lijkt te slapen, maar zich door de veelvormigheid aan knoppen, takken en vruchten goed laat beschrijven en ontdekken. Een Winterflora van alle  bomen, struiken, houtige klim- en slingerplanten in Nederland en België, die algemeen in de natuur en langs de weg voorkomen. Maar ook enkele zeldzame, maar zeer opvallende soorten.
* A. Pasveer en J. Poell, Groen van Toen. Amsterdam, 2012. € 9,50 (excl. verzendkosten, via info@openmonumentendag.nl)

(overgenomen van openmonumentendag.nl): Groen van Toen is een groene monumentengids van Nederland voor alle seizoenen. Het geeft een overzicht van de diverse soorten groene monumenten en vertelt over hun achtergrond. Allemaal staan ze in het teken van het thema van 2012: Groen van Toen. Net als elk jaar leent het thema zich voor interessante achtergrondverhalen. Auteur Annet Pasveer en interviewer Jacques Poell beschrijven verschillende voorbeelden van groene monumenten, bloemen, bomen, planten en kruiden. Ze vertellen op beeldende wijze over de relatie tussen groen en monumenten en laten deskundigen aan het woord die u rondleiden in hun heemtuin, paleistuin of warmoezeniersbedrijf.
D. Diagre-Vanderpelen. The Botanic Garden of Brussels (1826-1912): reflection of a changing nation. Meise, 2011. ISBN 9789072619877. 312 p. € 50,00.

(overgenomen van de Catalogus WUR): The importance of Botanic Gardens is often overlooked and books on their histories are rare. It is therefore with a certain amount of pride that the National Botanic Garden of Belgium presents a book on part of its own history; a period when the Garden was situated in Brussels. Botanic gardens were, and still are, closely linked to the society that created them. During the nineteenth century they were regarded as markers of modernity and national scientific drive in European cities and countries, and sometimes they were instruments used for colonial purposes. Today, gardens focus to a greater extent on the conservation of plants in addition to their traditional research on floristics and taxonomy. They also put the focus on the popularization of natural sciences to a wider public. It is true that botanic gardens have always reflected the changing times and society and such was the case for the Brussels Botanic Garden. The author used the rich, previously unstudied archives of the Garden and unveils how economic and social conditions; philosophical, political and scientific arguments; colonization and plant collectors; psychology and ego’s, among many other causes that fashion a society, actually played a role in the development of the Garden as a scientific institute.
* Heimerick M. J. Tromp. De Nederlandse Landschapsstijl in de Achttiende Eeuw. Leiden, 2012. ISBN 978-90-8890-100-3. € 39,95.
Zie verder weblog 6 september 2012. Dit boek stond al vermeld in de vorige Nieuwsbrief, maar het blijkt dat het sinds 29 oktober ook op internet staat, zie Sidestone Press.

* Tussen Vecht en Eem, Tijdschrift voor regionale geschiedenis: Historische buitenplaatsen tussen Vecht en Eem. TVE Jg. 30, nr. 3, sept. 2012. 261 p.
Dit nummer is geheel gewijd aan buitenplaatsen in deze streek. 14 verschillende artikelen.
Zie Stichting Tussen Vecht en Eem.

* Aten, Diederik, Katja Bossaers, John Dehé, e.a. 400 jaar Beemster. ISBN 9789078381563. 400 p. € 39,50.

(overgenomen van de website van Uitgeverij St. Noord-Holland): In 2012 viert de gemeente Beemster het 400-jarig bestaan van droogmakerij en Werelderfgoed de Beemster. Ter gelegenheid van dit bijzondere jubileum is een eigentijds, rijk geïllustreerd herdenkingsboek verschenen. De hoofdstukken zijn geschreven door een team van vakhistorici en zijn gebaseerd op veel nieuw historisch onderzoek. Van de eeuwenoude Beemster kermis tot de moderne polderfeesten, van verdwenen buitenplaatsen tot kaasfabrieken, van de polder in de Tweede Wereldoorlog tot de actuele gemeentepolitiek – u leest er alles over in deze bijzondere jubileumuitgave.
* Thijs Caspers, Piet de Jongh, George Dirven e.a. Landgoederen in Noord-Brabant: het lief en leed dat landgoed heet. Wijk en Aalburg, 2012. ISBN/EAN :978-90-73187-76-4. 488 p. € 39,95.

(overgenomen van de website van Pictures Publishers): Ontdek de wondere wereld die landgoed heet. Wat is een landgoed? En een landgoederenlandschap? Het fenomeen landgoed wordt in dit boek in zijn landschappelijke en historische context geplaatst. Ze liggen van west naar oost door de provincie geconcentreerd rond de antieke steden Bergen op Zoom, Breda en Den Bosch. Maar meer verspreid zijn ze ook gesticht in afgelegen gebieden als de Kempen en de Peel. Het spectrum loopt van oude domeinen die teruggaan tot de Middeleeuwen, via jacht- en lustparken uit de vroegmoderne tijd tot negentiende- en twintigste-eeuwse heideontginningen. 
Eigenlijk liggen ze overal en het gekke is dat de meeste Brabanders dat niet eens weten. Zij associëren het natuurschoon van onze provincie met bos, heide, vennen en stuifzand. Daar blijft het doorgaans bij. Maar je kijkt toch niet zomaar langs 150 – want zoveel zijn het er – landgoederen heen? Hoewel er in architectuur, parkstijl en bosaanleg veel overeenkomsten te vinden zijn, heeft elk landgoed toch vooral zijn eigen gezicht. Dat individuele karakter komt in dit boek zoveel mogelijk aan bod, onder meer in de vorm van verhalen over de (voormalige) bewoners. Het is de bedoeling dat dit boek met rode oortjes gelezen wordt. Aan het ontstaan van landgoederen ligt het scheppen van schoonheid ten grondslag. Maar omdat een landschap doorgaans moet ‘rijpen’, hebben de stichters hun ‘goed’ nooit zo mooi gekend als wij nu. De oude landgoederen bereiken nu pas hun top. Dat is mooi meegenomen voor ons, maar we moeten ook aan toekomstige generaties denken. Omdat ze de belevingswaarde van het buitengebied zo sterk verhogen, is veel te zeggen voor de stichting van nieuwe landgoederen, waarmee bovendien een traditie van eeuwen wordt voortgezet. Voor zowel oude, nieuwe als toekomstige landgoederen is het vinden van economische dragers dé grote uitdaging.
* Els van der Laan-Meijer en Willemieke Ottens. Roodbaards Rijkdom: landschapsparken Noord Nederland 1800-1850. Friesland, Groningen, Drenthe. Rotterdam, 2012. ISBN 978-90-76643-55-7. 232 p. € 30,00.

(overgenomen van de website van Stichting Bonas): Lucas Pieters Roodbaard (1782-1851) was architect van buitens in de drie noordelijke provincies Drenthe, Groningen en Friesland, waar hij ook woonde en werkte. Hij is als één van de eerste tuinarchitecten uit die tijd verantwoordelijk voor de landschappelijke aanleg van tuinen en parken in de noordelijke provincies.
De overgang van de formele naar de landschappelijke aanleg van parken was bepalend voor zijn werk. De ruim 35 tekeningen die bewaard zijn gebleven, geven blijk van zijn ontwerpgedachten. De toelichtende teksten op de tekeningen zijn de enige verwijzingen van zijn hand die nog bewaard zijn gebleven. De landschapsparken die in de periode 1800-1850 in de noordelijke provincies zijn aangelegd, vormen een zeer waardevol en samenhangend erfgoed. Vele parken zijn verdwenen, maar gelukkig is het gehele palet van zijn werken nog (deels) zichtbaar, zoals: de stadsparken op de bolweken in Leeuwarden en Harlingen, de Algemene Begraafplaats in Leeuwarden, vele buitenplaatsen op de overgang van zand en veen naar kleigronden en stadstuinen in Assen, Groningen en Leeuwarden.
* Patricia Debie. ’H.F. Hartogh Heys van Zouteveen en A.M. Tromp van Holst, twee invloedrijke inwoners van Amersfoort’, Flehite Historisch Jaarboek voor Amersfoort en omstreken. 13 (2012), p. 53-77.
Over twee invloedrijke Amersfoorters, tuinarchitect H.F. Hartogh Heys van Zouteveen (1870-1943) en zijn oom A.M. Tromp van Holst, houthandelaar en bewoner van Randenbroek van 1880-1920. Oom en neef voerden één van de eerste Nederlandse ‘tuinrestauraties’ uit,  Dool-om-Bergh van Everard Meyster.

6. Exposities en presentaties

Zie ook de rechter kolom van onze eigen Cascade-website, onder AGENDA.

*Rozen van Redouté. 19 januari t/m 5 mei 2013. Teylers Museum, Spaarne 16 Haarlem.
De sierlijke rozen, spectaculaire lelies en andere prachtige bloemen en planten die Pierre-Joseph Redouté (1759-1840) tekende en schilderde, zijn onovertroffen in hun artistieke schoonheid en wetenschappelijke precisie. Niet voor niets ontving hij officiële benoemingen van koningin Marie-Antoinette en keizerin Joséphine Bonaparte, en gaf hij privélessen botanisch tekenen aan de familie van koning Louis-Philippe. In deze eerste Nederlandse overzichtstentoonstelling van de ‘Rembrandt van de rozen' zijn onder meer de schitterende bloemaquarellen te zien die hij maakte voor keizerin Joséphine.

Tijdens de tentoonstelling is het ook mogelijk in te schrijven op een lezingencyclus (zes achtereenvolgende woensdagmiddagen tussen 20 maart en 24 april), gecombineerd met bezichtigingen van de tentoonstelling en hoogtepunten uit Teylers Bibliotheek. De eerste lezing wordt gehouden door onze voorzitter Leo den Dulk: ‘Inleiding in de geschiedenis van de botanische illustratie: functie, techniek, ontwikkeling'. Bibliothecaris van Teylers Museum Marijn van Hoorn zal na Leo spreken over ‘De collectievorming van de natuurhistorische bibliotheek van Teylers Museum en de rol van eerste museumdirecteur Martinus van Marum als botanicus'.
Zie verder www.teylersmuseum.eu.

* Roodbaards Rijkdom. Landschapsparken Noord Nederland 1800-1850. t/m 19 januari 2013. Fries Historisch en Letterkundig Centrum TRESOAR, Boterhoek 1 Leeuwarden.
In deze tentoonstelling wordt het tuinarchitectonisch werk van de tuinarchitect Lucas Pieters Roodbaard  (1782-1851) belicht. Aan de orde komen zijn leven, zijn ontwerpstijl en zijn werken.

* Leydse weelde. Groene ontdekkingen in de Gouden Eeuw. t/m 5 mei 2013. Museum Boerhaave, Lange Sint Agnietenstraat 10 Leiden.
Zie de catalogus Bloeiende Kennis onder punt 5.

7. Agenda

* 23 maart 2013 Palmpaaszaterdag: Cascade-Ronde Tafel Conferentie.

Activiteiten georganiseerd door andere instellingen: 
(zie ook de AGENDA in de rechter kolom op de Cascade-website)

8. Buitenland

Kasteel Egeskov en de tuinen van Egeskov in Denemarken hebben onlangs de ‘2012 European Garden Network award, for Restoration, Enhancment, and Development’ gewonnen.


Voor alle 17 tuinen:
zie: Aviaries, Fuchsia Garden, Piet Hein's Sundial, Piet Hein’s Maze, Piet Hein’s Super-egg, The Deerpark, The English Garden, The Herbaceous and Grey Garden, The Kitchen Garden, The Larch Maze, The Old Maze, The Renaissance Garden, The Rose Garden, The Scent Garden, The Water Garden, The White Garden, The Yew Maze

Voor meer Deense tuinen, zie Guide palaces and gardens.
Voor meer over de wetenschapper, kunstenaar en dichter Piet Hein, zie wikipedia.
Colofon

CASCAD-E-NIEUWSBRIEF is een uitgave van stichting Tuinhistorisch Genootschap Cascade
Eindredactie: Carla Oldenburger
Technische vormgeving: Jan Holwerda

Sluitingsdatum kopij volgende Cascad-E-Nieuwsbrief: 15 maart 2013
Bijdragen, opmerkingen, vragen etc. kunt u emailen naar nieuwsbrief@cascade1987.nl

Kopfoto: uitsnede ontwerp Eyckenstein (Maartensdijk), L.A. Springer (1881), bron Bibliotheek WUR, Speciale Collecties