CASCAD-E-NIEUWSBRIEF  16  WINTER  2007/2008
Website: www.cascade1987.nl
Weblog : www.cascade1987.web-log.nl

INHOUD
  1. Inleiding: medewerking / aandacht / actie van donateurs gevraagd
  2. Nieuws
  3. Mededelingen van het bestuur
  4. Interactief / Actie
  5. Recent verschenen en binnenkort te verschijnen publicaties
  6. Exposities
  7. Agenda
  8. Buitenland

1. Inleiding: medewerking / aandacht / actie van donateurs gevraagd

* De Cascad-E-Nieuwsbrief bestaat nu vier jaar en het wordt dan ook de hoogste tijd ook deze Nieuwsbrief (naast het reeds vernieuwde Cascade-Bulletin) in een nieuw jasje te steken. We hopen dat deze nieuwe vorm uw goedkeuring kan wegdragen. Er wordt ons wel eens de vraag gesteld waarom bepaalde aankondigingen van boeken, lezingen e.d. niet zijn opgenomen? Het antwoord is heel eenvoudig. De reden is dan dat we de aankondiging van dat nieuwe boek of die nieuwe tentoonstelling dan eenvoudig hebben gemist. De Nieuwsbrief is van en voor ons allen en als u zelf nalaat nieuwe titels en aankondigingen van tentoonstellingen, lezingen etc. op te sturen, dan is het heel goed mogelijk dat interessante zaken over het hoofd worden gezien. Schroomt u dus niet ons op interessante zaken, die het waard zijn doorgegeven te worden, te wijzen. Het emailadres van deze Nieuwsbrief staat onderin het Colofon.

* Werkgroepen (1. Vrijmetselarij; 2. Museumplannen) laten nog even op zich wachten. Er is enige vertraging opgetreden door familie-omstandigheden en tot heden onduidelijkheid over Beeckestijn.

* Ronde Tafel Conferentie (15 maart 2008). De eerste vier sprekers hebben zich alweer aangediend. Het wordt zeker zoals altijd een geslaagde dag. Nadere informatie zal per brief volgen. Het lijkt ons een goed idee als we met elkaar eens een “CANON geschiedenis tuin- en landschapsarchitectuur” gaan ontwikkelen. Wie zou daar eens een aanzet voor willen doen? Gedacht wordt aan een voorstel tot een canon, met tien of vijfentwintig historische tuinen/parken/landschappen. De keuze zal moeten worden toegelicht. Te denken valt aan een indeling gebaseerd op stijlen; type tuinen / parken (kloostertuinen, buitenplaatsen, villatuinen, gemeente-plantsoenen etc); unieke tuinen (laatste renaissance-tuin, Japanse tuin etc.).  We stellen ons voor  een voorstel van iemand op de Ronde Tafel Conferentie te bespreken en dan daar via artikelen in Nieuwsbtrief en Bulletin mee verder te gaan totdat een algemeen aanvaard voorstel gefundeerd in artikelvorm naar buiten kan worden gebracht.

2. Nieuws

* In de vorige Cascad-E-Nieuwsbrief stond te lezen: Het Consortium Beeckestijn (Ver. Natuurmonumenten, Ver. Hendrick de Keyser en St. Vrienden van Beeckestijn) heeft een projectleider aangesteld die de mogelijkheid voor een tuinmuseum Beeckestijn gaat onderzoeken.  Mw drs Yvonne van Eekelen orienteert zich op verschillende mogelijkheden om Beeckestijn een nieuwe culturele invulling te geven.
Cascade heeft eind september jl. een gesprek gevoerd met Yvonne van Eekelen en enige voorstellen gedaan langs welke lijnen het museum ons inziens zou kunnen worden ingericht. Hierna is er geen contact meer geweest. De beloofde presentatie vóór Kerstmis lijkt niet meer te lukken.

3. Mededelingen van het Bestuur

* Het Bestuur kan op een zeer geslaagd lustrumjaar terugkijken. We luisterden naar de lustrumlezing over Fonteinen van Meindert Stokroos, tijdens een fantastisch geslaagde Midsummernight op Vreedenhoff, waar veel regen voor natuurlijke watervallen zorgde. Maar de zon scheen daarentegen overvloedig op onze lustrumexcursie naar Rheinland. Schloss Benrath vormde het hoogtepunt van deze excursie, met het prachtige originele museum, de rondgang door de tuinen, en de lunch in de Rococo-zaal. Ook de tuinen van Kloster Kampf en Schloss Dyck vormden hoogtepunten en niet te vergeten het lustrumdiner in Hotel Schloss Friedestrom. Dank aan de uitstekende lustrum-excursie-commissie, bestaande uit Karen Veenland, Maarten Nederveen en Elisabeth Waller, die tot onze grote vreugde nu ook tot de excursie-commissie is toegetreden.



Het jaar 2007 staat ook in de Cascade-boeken als het jaar van een vernieuwd Cascade-Bulletin, een vernieuwde Cascad-E-Nieuwsbrief en niet te vergeten van het jaar dat de Cascade-weblog al weer 2 jaar bestaat. 275 ‘logboek-notities’ werden er in die tijd maar liefst geproduceerd! Waar zouden we zijn zonder onze onvolprezen webmaster Jan? Het jaar werd zeer succesvol afgesloten met een Mini-symposium in Wageningen (bezoek aan de tentoonstelling over Linnaeus in het Wageningen Museum De Casteelse Poort; gezamelijke maaltijd en lezing over Linnaeus door Renske Ek). Ook dat was een groot succes met 60 deelnemers, incl. 17 studenten van Hogeschool Utrecht die kwamen kennis maken. Dank aan allen die dit jaar tot een waardig lustrumjaar maakten.

* Zoals al hierboven vermeld, het Cascade-Bulletin is in een nieuw jasje gestoken. De enige echte Nederlandse cascade, die van Sonsbeek prijkt nu op de cover. Als we nu nog enige sponsoren erbij vinden, hopen we een volgende keer ook nog het papier te verbeteren en meer illustraties in kleur te brengen.  Dus we zoeken nog steeds naar enkele (tuinarchitecten-)bureaus en andere bedrijven, die op ons terrein werkzaam zijn en een -liefst structurele- bijdrage willen leveren. Wilt u zich als bedrijf of bureau of stichting of instituut opgeven als sponsor of een advertentie aanbieden, neemt u dan contact op met administratie@cascade1987.nl

* Cascade-vrienden met ideeën voor nieuwe artikelen voor het Bulletin, wilt u zich melden bij bestuur of redactie? Wij willen graag met u kennismaken en eventueel samenwerken..

* CD-ROM met platen uit het boek Oude Hollandsche Tuinen, Anna Bienfait (1943). Zie punt 4.

4. Interactief / Acties



* Willem Overmars heeft op zijn website een kaartenkamer geopend. Iedereen mag daar gebruik van maken. Hij schrijft: “In de loop der tijd heb ik een massa kaarten verzameld en gescand, voor allerlei projecten. Soms hele kaarten , soms details over bepaalde onderwerpen. Het is jammer om die niet te delen, en dus heb ik een digitale kaartenkamer laten maken waar iedereen in mag snuffelen. Nu zijn het vooral rivieren. Er komt nog veel meer bij, wind en weder dienende. En ook een boel over historische parken.”
Zie www.wildernis.com/chart-room

* Te Koop: CD-ROM Anna Bienfait.  We gaan er van uit dat alle Cascade-vrienden de CD - ROM - uitgave n.a.v. Oude Hollandse Tuinen / Anna Bienfait (1943) als lustrumcadeau hebben ontvangen en dat u er blij mee bent. We danken hierbij de samensteller Jan Holwerda voor de vele uren die hij aan de totstandkoming hiervan heeft besteed.
Wij willen nu verder gaan met de verspreiding van deze CD-ROM, door deze (los) te koop aan te bieden en deze als (betaald) presentje te gebruiken voor het werven van nieuwe donateurs. De CD-ROM is (los) te koop voor € 15,= en in combinatie met één jaar donatie aan Tuinhistoriswch Genootschap Cascade, voor € 22,=, waarbij opgemerkt dient te worden  dat wanneer deze nieuwe donateurs het volgende jaar vriend blijven, ze natuurlijk weer de jaarlijkse donatie van € 18,= betalen.
Wilt u deze CD-ROM als relatiegeschenk gebruiken (bijvoorbeeld cadeau geven aan een commissie(s) waar u deel van uitmaakt) of voor studenten of andere groepen inkopen, dan kunt u deze (wel of niet in combinatie met een donateurschap) bestellen via administratie@cascade1987.nl

* Kent  u de Nieuwsbrief van Leo den Dulk al? Zie deze op www.cantua.nl/mienruys_bio_nwsbrf_03.htm. Zoals in deze Nieuwsbrief al vaker vermeld, doet Leo den Dulk onderzoek naar het leven en de werken van Mien Ruys. Dit onderzoek wordt door Cascade begeleid en via Cascade gefinancierd. Een boek over het leven en de werken van Mien Ruys zal als resultaat van het onderzoek verschijnen bij Uitgeverij De Hef in Rotterdam. In de laatste Mien Ruys-Nieuwsbrief gaat het over de gemeenschappelijke tuinen vanaf Geuzenhof (1933) in Amsterdam West, via de tuinstad Frankendaal in Amsterdam Watergraafsmeer, tot de groenvoorziening in de Wederopbouwperiode, bijvoorbeeld Amsterdam Buitenveldert. De nuances, vertaald in sortiment, liggen in al deze wijken en complexen totaal verschillend. Kijk vooral eens op deze interessante Nieuwsbrief en vraag hem aan voor herhaling.

5. Recent verschenen en binnenkort te verschijnen publicaties

* Geert-Jan Koot. Het mooiste online plantenboek ter wereld? Rijksmuseum Kunstkrant. Jg. 33 (juli-aug. 2007), nr.4. p.16-19. De geschiedenis van het kruidenboek van Rembert Dodoens wordt in dit artikel in het kort uiteen gezet. De aanleiding is de digitalisering van het boek. Zie leesmaar.nl
De meerwaarde van de digitalisering is het feit dat alle planten (wild in Nederland in 1554) met zoeksleutel te vinden zijn en dat via diverse links deze planten uit het kruidenboek zijn gekoppeld aan moderne afbeeldingen en bronnen.
* C. Quarles van Ufford. Oostereng: de geschiedenis van een negentiende-eeuws landgoed op de Zuidwest-Veluwe. Utrecht, 2007. 64 p.  ISBN 978-90-5345-322-3.  € 12,95
Zie www.matrijs.com
* Preussische Gaerten in Europa: 300 Jahre Gartengeschichte. Leipzig: Stiftung Preussische Schloesser und Gaerten Berlin-Brandenburg (SPSG) in Zusammenarbeit mit ICOMOS-IFLA zur Internationalen Fachtagung vom 4. bis 6. Oktober 2007 in Potsdam-Sanssouci, 2007. 384 p. ISBN 978-3-361-00631-7.  € 29,90
Konzeption und Gesamtleitung Michael Rohde.
Met artikelen over de Nederlandse situatie van Ben Groen (p. 70-76) en Wim Meulenkamp en Carla Oldenburger-Ebbers (p. 98-104).
Evenzo in het Engels: Michael Rohde (ed.) Prussian Gardens in Europe: 300 Years of Garden History. 384 p. ISBN 978-3-361-00630-0.  € 29,90
Zie www.seemann-verlag.de

Dit boek gaat over de invloed van de Pruisische tuinarchitectuur op die in de rest van Europa en visa versa. Ben Groen geeft enige voorbeelden van Pruisische invloed op de Nederlandse tuinkunst en Wim Meulenkamp en Carla Oldenburger bespreken de invloed van de Pruisische tuinkunst op de Princessentuin van Prins Frederik, op landgoed De Paauw in Wassenaar.
* .F. Bouman en B. Baliet. Kruidenier aan de Amstel: de Amsterdamse Hortus volgens Johannes Snippendaal (1646). Amsterdam, 2007. 256 p. ISBN 9789053569672. € 34,50
Zie www.aup.nl

Er wordt verslag gedaan van de reconstructie van de Snippendaaltuin, zie ook de Cascade weblog van 14-okt-2007
* Onlangs is het eerste nummer van Vitruvius verschenen, een nieuw wetenschappelijk tijdschrift, waarin archeologie, cultuurlandschap en monumentenzorg in hun samenhang worden gepresenteerd. De artikelen worden geschreven en beoordeeld door specialisten en generalisten uit de drie vakgebieden. Met in het eerste nummer o.a. artikelen over de biografie van het landschap en monumentale kunst in de wederopbouwperiode.
Zie www.uitgeverijeducom.nl
* A. J. C. van Leeuwen. Pierre Cuypers Architect 1827-1921. Cultuurhistorische Studies 12. Zwolle, 2007. 344 p. ISBN 978 90 400 8401 0. € 39,95
Zie www.pjhcuypers.nl

Hoewel Cuypers niet aan veel tuinen vorm heeft gegeven, is hij toch ook voor tuinhistorici interessant. Het onderwerp “Neogotiek en tuinkunst” heeft nog niet veel aandacht gekregen van tuinhistorici, maar verdient dat wel. Zie ook www.cuypersjaar.nl.

* E. Blok, C. Brouwer, R. Blijdenstijn. Het Baarnse Bos: een voorstelijk wandelpark. Amsterdam, 2007. 176 p. ISBN 9789079156023. € 17,50
Zie www.stokerkade.nl

Overgenomen van www.unitedmediacompany.nl:
Tegenover Paleis Soestdijk ligt een bosgebied met een luisterrijk verleden, het Baarnse Bos. Eeuwenlang was dit een van de meest weelderige buitenplaatsen in de provincie. De vele sporen hiervan zijn nog steeds volop zichtbaar in het huidige wandelpark.
Dit boek verhaalt van de rijke geschiedenis van het Baarnse Bos. Tussen 1733 en 1758 toverde de Amsterdamse handelaar Willem Gideon Deutz de woeste gronden bij het dorpje Baarn om tot een buitenplaats vol attracties en zichtlanen.
In 1758 kwam de buitenplaats in bezit van de Koninklijke familie, als ‘overbos’ van Paleis Soestdijk. Generaties Oranjes wandelden over de lanen, langs de vijvers en door de romantische berceau. Nadat de buitenplaats eind negentiende eeuw publiek domein werd, stroomden de bewoners van Baarn, en anderen, toe om te genieten van dit wandelpark. Tot op de dag van vandaag lééft het Baarnse Bos, met zijn unieke en sfeervolle combinatie van natuur en cultuur.
Gelukkig heeft het Baarnse Bos niet alleen een verleden maar ook een toekomst. Zo vindt u in dit boek ook de plannen om dit geliefde cultuurlandschap in zijn oude luister te herstellen en het wandelpark zijn vorstelijke allure terug te geven.

Zie ook de Cascade weblog van 2-dec-2007
* Marinke Steenhuis. Stedenbouw in het landschap: Pieter Verhagen (1882-1950). Rotterdam, 2007. 512 p. ISBN 978-90-5662-620-4 € 49,50
Zie www.naipublishers.nl (2)

Overgenomen van Het Kanaal:
De stedenbouwkundige Pieter Verhagen (1882–1950) was een hartstochtelijk wandelaar, iemand voor wie de natuur een eerste levensbehoefte was. In 1916 richtte Verhagen samen met architect M.J. Granpré Molière in Rotterdam een bureau op dat in de periode tot 1950 meer dan honderd uitbreidingsplannen produceerde. Een vast onderdeel in die ontwerpen was de aanleg van groene ruimtes, zoals het Kralingse Bos in Rotterdam en het Bossche Broek in Den Bosch. Tegenwoordig getuigen Verhagens oplossingen voor de verweving van stad en landschap van een culturele visie die vooruitloopt op de huidige discussie over de verrommeling van het landschap. Dit en de verdere ontwerptraditie die het oeuvre van Verhagen vertegenwoordigt, is in de geschiedenisboeken tot nu toe onbelicht gebleven. Marinke Steenhuis brengt daar door haar promotieonderzoek verandering in.

Zie ook op de www.steenhuis-onderzoek.nl
* Tijdschrift Noorderbreedte: tijdschrift over natuur, milieu en landschap van Friesland, Groningen en Drente. Nummer 2007 / 5A. Dit tijdschrift heeft een thema-nummer uitgegeven, aangeboden door de Stichting Harry de Vroome-penning. Redactie Jan Abramse, Harry Berg, Frans Blankenborg e.a.
Deze stichting kwam vijf jaar geleden tot stand, dankzij donaties van de familie De Vroome, Staatsbosbeheer, Natuurmonumenten, LNV en Drenthe (provincie + Landschap). Na vijf jaar heeft de stichting haar koers verlegd. Van prijzen uitreiken naar ontwikkelingen in planologie en de betekenis van cultuurhistorie. Dragers van een nieuwe koers komen aan bod. Met gebieden als: Noordensche Veld, Westerwolde, Fochteloërveen, Vledder- en Wapserveensche Aa, Afsluitdijk (met het idee van Mels Crouwel om er 3000 woningen neer te zetten). Met als besluit: Cultuuromslag niet meer te stuiten. Voor Cascade-vrienden vooral interessant het artikel ‘Boerenerven: vóór netjes en mooi, achter kan het ruiger’, door Sietse van der Hoek.p. 18-22. Bekende dames die in dit artikel optreden zijn Greet Bierema; Heilien Tonckens en Tineke Scholtens.

6. Exposities

* Zie altijd de tentoonstellingslijst via de Cascade-weblog (linker kolom). Misschien moeten we voor nieuwe tentoonstellingen nu even wachten op de Triennale?

7. Agenda Cascade-activiteiten 2008

* 15 maart Ronde Tafel Conferentie te Rhenen

* 17 mei Voorjaarsexcursie

* 21 juni Midsummernight

* Juni,  juli, augustus 2008  Triennale Apeldoorn

* 20 september Najaarsexcursie

* 20 november Mini-symposium

8. Buitenland

* Naar aanleiding van onze lustrum-excursie naar Duitsland, is het volgende boek over het museum in Duesseldorf nog zeer de moeite waard. 
Gabriele Uerscheln (ed.) Museum für Europäische Gartenkunst: Stiftung Schloss und Park Benrath., Text: Karl Matthias Berg, Margitta Dobrileit, Eva-Maria Gruben, Sabine Schroyen, Gabriele Uerscheln, Kerstin Walter, Ruth Wessel. Duesseldorf, 2005. 292 Seiten, 151 Abb. (davon 147 farbig). ISBN 978-3-7757-1610-9. € 35,00


Overgenomen van de uitgeverssite van Hatje Cantz:
Die Publikation führt in 41 Textbeiträgen durch alle Räume des Museums und lädt so zu einem ebenso informativen wie erlebnisreichen Gang durch Stile und Themen der europäischen Gartenkunst von der Antike bis zur Gegenwart ein. Berühmte Anlagen wie die Parks von Versailles werden dabei mit der gleichen Aufmerksamkeit beschrieben wie das wenig behandelte, reizvolle Thema Märchen und Mythen. Die reiche Bebilderung lässt den Streifzug durch die Welt der »grünen Paradiese« auch zu einem Sinnengenuss werden. Het boek is uitvoerig geïllustreerd met vooral veel onbekende afbeeldingen.
Voor een bestelling, zie www.hatjecantz.de
Colofon

CASCAD-E-NIEUWSBRIEF is een uitgave van stichting Tuinhistorisch Genootschap Cascade
Eindredactie: Carla Oldenburger
Technische vormgeving: Jan Holwerda

Sluitingsdatum kopij volgende Cascad-E-Nieuwsbrief: 15 maart 2008
Bijdragen, opmerkingen, vragen etc. kunt u emailen naar nieuwsbrief@cascade1987.nl

Kopfoto: uitsnede ontwerp Eyckenstein (Maartensdijk), L.A. Springer (1881), bron Bibliotheek WUR, Speciale Collecties