Tuinprieel, Oranjestein (Oranjewoud) Foto Jan Holwerda
Magazijn van Tuin-Sieraaden Plaat CLXXVIII, Gijsbert van Laar (1802)
Bron: BoekopCD
Dat een tuinprieel van Oranjestein (weblog 7-aug) zo uit Magazijn van Tuin-Sieraaden van Gijsbert van Laar komt wist ik. Zie de foto en afbeelding hierboven.
Bij het Chineesche bruggetje van Heremastate (weblog 8 juni) dacht ik ook gelijk aan van Laar. Maar geen Magazijn in bezit… Maar nu met de CD heb ik de mogelijkheid om zo’n gedachte te controleren. En jawel, gelijk raak, Plaat III. Zie onderstaande foto en afbeelding. JH
Chineesche bruggetje van Heremastate (Joure) Foto’s: Fries Fotoarchief
Magazijn van Tuin-Sieraaden Plaat III, Gijsbert van Laar (1802)
Bron: BoekopCD
Een dergelijk Chinees bruggetje stond in de jaren rond 1800 ook op een hof buiten de Oosterpoort in Groningen.
Gefeliciteerd Jan. Leuk ook die laatste reactie. Misschien vinden we daar ook nog iets over. Welke hof kan dat zijn?
En het torentje op het bergje van Heremastate, hoe zit het daar dan mee? Het is nu te laat en ik ga niet meer in mijn CD bladeren, maar neem eigenloijk wel aan dat je dat ook nagezocht hebt Jan? CO
Eh… dat de brug van Heremastate geïdentificeerd kan worden in Van Laar stond al in mijn stukkie in het Bulletin KNOB in 1983. Ik begrijp dat dat allemaal al heel lang geleden is, maar toch… (G. van Laars Magazijn van tuin-sieraaden als een voorbeeldenboek voor Nederlandse tuingebouwen, Bulletin KNOB, LXXXII, nr. 3/4, augustus 1983, 124-141, 139. Voor wat betreft de Friese aspecten en Van Laar en Roodbaard, zie ook Ulbe Mehrtens in Antiek, maart 1987 en diens boekje over Oranjestein ook alweer heel lang geleden in die reeks Bronnen uitgegeven door de RDMZ.
Wim heeft helemaal gelijk, tuurlijk (en een beter geheugen).
De opmerking over Heremastate is mooie toevoeging en een noot om mn boekenkast nog beter uit te mesten. Wim noemt dat artikel en ik wist gelijk dat ik een kopie heb. Was even zoeken, maar gevonden. En ik heb het dus ooit en nu weer gelezen. Moge de bovenstaande foto’s en de plaat slechts een toevoeging aan de vermelding door Wim zijn.
Oranjestein details kende ik inderdaad via dat deel uit reeks Bronnen (ook de drive voor mn recente bezoek).
@Carla,
Ik haal nu even een stukje aan dat ik ooit voor een wijkkrant hier schreef:
“….getuige de koopakte de dato 5 mei 1803, waarbij L. Fruitier, de rentmeester van de Ommelanden, en diens vrouw A.W. Fruitier-Keiser voor 2600 gulden een groot hof aan de oostkant van de Oosterweg verkochten aan de hovenier Jan Geerts en diens echtgenote Bina Reinders. Volgens deze koopakte stonden er niet alleen bomen, hagen, plankettingen, planten, een stenen zomerhuis, een dito kookkeuken, een éénkamerwoning en twee kassen op die hof, maar ook “een Schineese Tente of Zomerhuis op een bergje, gelijk ook een Schinees bruggetie over de Vijver”.
De precieze ligging van de hof was tussen de Cubasteeg en de Witlattensteeg, daar waar zich nu de Polderstraat bevindt, vanaf de Oosterweg opstrekkend tot ongeveer in de huidige nummers 30. Ze was twaalf jaar eerder door het echtpaar Fruitier gekocht van de arts M.J. Busch (een vooraanstaande patriot). Toen stond alles er al zo’n beetje op, behalve het Chinese zomerhuis en het Chinese bruggetje. Fruitier en zijn vrouw hebben deze Chinese tuin derhalve laten aanleggen tussen 1791 en 1803. De aanleg ging ten koste van een andere vijver die op de hof lag; de beplanting zullen ze wel hebben laten aanpassen. (…)
In elk geval legde het initiatief hun geen windeieren: de Fruitiers betaalden anno 1791 2000 gulden voor de hof en maakten derhalve in die twaalf jaar tijd 600 gulden (30 %) winst.”
Het magazijn van Tuinsieraaden van Gijsbert van Laar zal dit jaar in facsimile verschijnen. Naast de CD kan iedereen dus ook weer gewoon lekker bladeren. Uitgeverij Canaletto in Alphen aan de Rijn. CO