Verbouw van aardappelen in de siertuin achter paleis Noordeinde (1917 Den Haag)
Bron:Het Geheugen van Nederland  grote foto

Weer eens zo’n bijzondere foto, de tuin achter paleis Noordeinde in 1917. N.a.v. de voedselschaarste ten tijde van de Eerste Wereldoorlog besloot koningin Wilhelmina de tuin van het koninklijk paleis Noordeinde te Den Haag beschikbaar te stellen voor het verbouwen van voedsel (iets wat maar al te zeer bekend is van de paleizen en buitenplaatsen in de UK ten tijde van de wereldoorlogen).
Uit de foto blijkt dat de aardappelen als het ware in de siertuin zijn ‘opgenomen’. Omzoomd door banden met sierplanten groeit geen gras, maar aardappelplanten.

Roggeschoven op de pelouse achter paleis Het Loo (1946 Apeldoorn)

De foto herinnerde me aan een van paleis Het Loo. Na verschillende beeldbanken op internet te hebben afgegraasd blijkt ie uiteindelijk in mijn eigen kast te staan, in een van de jaarverslagen van Paleis Het Loo Nationaal Museum. Het is een foto uit 1946 van de achterzijde van Het Loo met op de pelouse roggeschoven. Ook na de Tweede Wereldoorlog hield de voedselschaarste nog aan. Koningin Wilhelmina bepaalde dat in het grasveld achter het paleis voedsel verbouwd moest worden, de rogge dus.

En vervolgens kom ik in dezelfde kast ook een boekje uit 1917 tegen: Iedereen tuinier in oorlogstijd. Misschien voor de gewone man, maar zo passend bij de foto’s.
Jan Holwerda

B. Boon, Iedereen tuinier in oorlogstijd, Amsterdam 1917