(OVERGENOMEN)
Platform Kastelen en buitenplaatsen – Begrip en begripsverwarring
15 november 2019
14:00 – 17:00
RCE, Smallepad 5, 3811 MG Amersfoort
De woorden kasteel en buitenplaats roepen direct concrete beelden en associaties op. Als je probeert deze begrippen te omschrijven, blijkt echter al snel hoe ongrijpbaar ze zijn. Wat is precies een kasteel, en wat een buitenplaats? Het lijkt een triviale discussie, maar het bepalen van de definitie van een kasteel of buitenplaats heeft grote invloed op wetenschappelijk onderzoek en maatschappelijk imago. Waarom noemen sommige buitenhuizen zich kasteel, en waarom tooit een kasteel zich met de naam ‘slot’? Tijdens de platformbijeenkomst laten we zien hoe belangrijk een goede begripsomschrijving is voor ons beeld van en omgang met kastelen en buitenplaatsen, hoe we beïnvloed zijn door keuzes uit het verleden en hoe spannend het is om de grenzen van de definities op te zoeken.
De bijeenkomst is gratis toegankelijk, maar aanmelden is wel noodzakelijk. Meld u aan middels het aanmeldformulier Kastelen en buitenplaatsen.
13.30 Inloop met koffie en thee
14.00 Welkom
14.10 De term ‘kasteel’ in de vroegmoderne literaire bronnen, Rianne de Koning
14.30 De terminologie van het buitenleven in de zestiende eeuw, Ben Olde Meierink
14.50 Het toepassen van het begrip kasteel in de praktijk, Taco Hermans
15.10 Kastelen en buitenplaatsenonderzoek in Nederland, Fred Vogelzang
15.40 Presentatie nieuwe definities
15.45 Discussie, gedachtewisseling
16.15-17.00 Borrel
Nieuwe werkdefinities werden gepresenteerd, ze luiden:
Werkdefinitie kasteel, NKS 2019:
Een kasteel is een uit de middeleeuwen of vroegmoderne tijd stammend complex van bouwwerken en hun directe omgeving met verschillende morfologische en functionele kenmerken.
Het functioneert als verblijfsplaats voor de elite en combineert die functie met (symbolische) verdedigbaarheid en representativiteit.
Een kasteel kan dienen als sociaal, bestuurlijk en economisch centrum voor de directe omgeving en beschikt vanuit die verschillende functies over specifieke morfologische kenmerken. Die kunnen inhouden representatieve woon- en ontvangstruimten, torens, poorten, wallen- en grachtenstelsels.
Bij het complex behoren vaak voorburchten met al dan niet agrarische functies, sier- en moestuinen en andere (statusverhogende) landschapselementen.
Werkdefinitie buitenplaats, NKS 2019:
Onder een buitenplaats wordt verstaan ieder verblijf, veelal met tuin en park en bijgebouwen, dat door de eigenaar werd gesticht met het oogmerk om voor kortere of langere tijd op het platteland te vertoeven.
De stichting had ten doel de gebruikers van de rust en de landelijke omgeving te laten genieten.
Tegelijk diende het als statussymbool en bood het de mogelijkheid het beheer te voeren over de eventueel aan de buitenplaats verbonden industriële-, landbouw-, en bosbouwbedrijven.