* Mortsel 19 december 1881 – † Mortsel 29 maart 1947

Levensloop
Joannes Theodorus Benedictus (John) Juchem werd geboren in Mortsel / wijk Oude-God in de provincie Antwerpen. Zijn ouders waren Guilielmus (Willem) Juchem († 1924) en Maria Louisa De Rooy. Zijn voorgeslacht kwam uit Waldorf / Kreis Bonn, gelegen ten zuiden van Heidelberg.

Vader Willem nam in 1872, enkele maanden na beëindiging van de Frans-Duitse oorlog, de wijk naar Mortsel, later Grootstad-Antwerpen, omdat het hem te onveilig en gevaarlijk werd onder de voeten. Hij startte in 1874 een bloemenzaak te Antwerpen, adres Keyserlei no. 7, vlakbij het Centraal Station. Deze winkel werd voortgezet door zijn oudste zoon Jozef.
In 1879 verhuisde Willem van Antwerpen naar Mortsel, terwijl hij eigenaar bleef van de bloemenzaak. In korte tijd vergaarde hij een groot grondbezit, bestaande uit 2 terreinen, samen 6 ha. in de Tommeltwijk en 55 ha. in de omgeving van de Lindelei. In de Tommeltwijk startte hij de kwekerij (Etablissement d’Horticulture) W. Juchem. Op dat terrein liet Willem in 1906 de houten villa Flora 1) bouwen. Grenzend aan deze villa bouwde John in 1923 een moderne nieuwe woning, die dienst moest doen als kantoor en woning voor de hoveniermeesterknecht.

Etablissement d’Horticulture W. Juchem, Villa Flora te Oude-God / Mortsel, prov. Antwerpen

Zoon John Juchem trad in de voetsporen van zijn vader als hovenier en tuinarchitect en na het overlijden van zijn vader in 1924 werd hij leider van de firma “Tuinbouwmaatschappij Flora”.
Zijn opleiding heeft hij ontvangen aan de Tuinbouwschool Vilvoorde, met aanvullende cursussen in Parijs. Hij trouwde in 1907 met 1) Elisabeth Theresia Ludovica Cassiers (* 13 januari 1878; † 19 september 1923) en in 1926 voor de tweede maal met Maria Moorkens (* 1885). Ze woonden van 1907-1911 in Villa James, Lindenlei 30, en later voor en na zijn verblijf in Nederland in Villa Bloemendal, Lierschesteenweg 75, beide te Mortsel / Oude God. John overleed in 1947 en in 1948 werden de gronden van de tuinbouwmaatschappij Flora vereffend en verkaveld ten gunste van nieuwbouw.

Kleinzoon Willem Juchem jr. (1908-1986), de oudste zoon van John, werd eveneens tuinarchitect en opgeleid in Vilvoorde. Hij is zijn vader opgevolgd en heeft de zaak op kleine schaal voortgezet. Hij noemde zijn firma “Tuinaanleg Flora”.

Verblijf in Nederland 1914-1918
Het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog deed John Juchem met zijn gezin, zijn ouders en zijn broer eind 1914 naar Nederland verhuizen. De kwekerij werd wel aangehouden maar meer als veefokkerij dan als hoveniersbedrijf. Eerst woonden zij in Helmond (Hotel Küssen), later in Gestel, Stratum en waarschijnlijk vanaf 1916 te Woensel, inwonend bij fam. De Rooij in Het Withuis. In december 1915 vinden we John Juchem in het bevolkingsregister van Gestel ingeschreven met als beroep ’tuinier’.
Na afloop van de oorlog keerde vader Willem Juchem in april 1919 terug naar Villa Flora in Mortsel; het gezin van John ondernam de terugreis op 19 november 1919. Ook zij gingen weer in hun oude huis wonen, in Villa Bloemendal op de Liersesteenweg 75.

Het bedrijf
John Juchem ontving zijn opdrachten van zowel Belgische als Nederlandse opdrachtgevers. Dit had te maken met zijn tijdelijk verblijf in Nederland. Maar niet alleen, Voor zover we nu weten is het tuinontwerp bij Villa Kortonjo in Eindhoven (1907), i.o.v. de familie Fens, zijn eerste Nederlandse opdracht. Het eerste Belgische ontwerp dat we van hem kennen dateert uit 1911 en is gemaakt voor Edouard baron de Borrekens. Het betreft de Franse tuin op het binnenhof van Kasteel de Borrekens.

Kasteel de Borrekens (Vorselaar) met Franse tuin, naar ontwerp van J. Juchem. Prentbriefkaart

Tussen 1912 en 1914 adverteerde John Juchem wekelijks in het Nederlandse tijdschrift Onze Tuinen, geïllustreerd weekblad voor liefhebbers en vaklieden, gewijd aan tuin- en buitenleven. Juchem noemde zich daarin tuinarchitect, belast met ‘ontwerpen, raadplegingen en algemeene aanleg van tuinen’.

De Bibliotheek WUR heeft onlangs een schetsplan met bijbehorende brief en beplantingsplan ontvangen, betreffende een tuin van de heer P. Truyen van der Heuvel, wonende aan de Witte Singel te Roermond. Op de brief (dd.1914) die Juchem aan Truyen schreef, staat in de linker bovenhoek gedrukt ‘gezworen landmeter’ en ‘opvolger van W. Juchem & Zonen’. En in de rechter bovenhoek: ‘Voor den Boomkweekerijen en algemeenen aanleg van parken en lusthoven’. Juchem maakte voor Truyen een reorganisatieplan voor zijn tuin. Hij zegt in de brief dat hij de fruitbomen zoveel mogelijk heeft laten staan en dat hij vóór het huis een regelmatige tuin heeft ontworpen omdat een landschappelijke tuin daar niet zou passen. Op het ontwerp staan ook alle bomen, sierbomen en -heesters, vaste planten voor de bloemenperken en een rozenperk ingetekend en met namen genoemd.
Hoewel Juchem zeer waarschijnlijk bij diverse tuinen in Eindhoven en omgeving betrokken is geweest, zijn er op dit moment slechts enkele werken van hem bekend. Zijn ontwerpen zijn in gemengde stijl met een ‘gardenesk’ karakter, d.w.z. met veel aandacht voor gekweekte exotische boom-, heester- en plantvormen, toegepast in ronde, niervormige en ovale perken, ingebed in gras.
Uit de periode 1929-1931 zijn enkele kwekerij-catalogi van de firma bekend, getiteld “Tuinbouw Flora”, uitgegeven onder de naam W. v/h Juchem en Zn, Oude-God, Antwerpen. Dahlia’s waren een bekend product van de firma en een blauw-paarse cultivar is naar de oprichter van het bedrijf genoemd: Dahlia ‘W. Juchem’.
Tijdens de Eerste Wereldoorlog, toen John Juchem in Nederland woonde, ontwierp hij verschillende particuliere tuinen in Roermond (1914); in Eindhoven (1915) en voor K. P. C. de Bazel een tuin in villapark Tongerle. Daarnaast was hij in die tijd betrokken bij het Secr. Lukwelpark (1916) en Slotparken (Slotpark-West) in Oosterhout (1918) en bij de inrichting van enkele pleinen in Stratum.

Maatschappelijke functies
John Juchem heeft zich naast zijn vak ook zijn hele leven op het sociale en politieke vlak ingezet. Zo was hij actief in de lokale afdeling van het Boerengilde, waarvan hij in 1932 tot voorzitter werd gekozen. Ook was hij bestuurslid in de Landbouwcomice van Kontich en in het bestuur van de Vereenigde Katholieken van Antwerpen. In 1925 werd hij Antwerps provincieraadslid voor de katholieken. Deze functie bleef hij vervullen tot 1929.
Inmiddels was Juchem in 1927 ook tot gemeenteraadslid van Mortsel gekozen. Anno 1932 kwam hij opnieuw in de provincieraad, en werd hij benoemd tot bestendig afgevaardigde. In het daaropvolgende jaar nam Juchem al weer ontslag uit die functie; hij behield echter zijn mandaat als provincieraadslid tot het aan het einde van de Tweede Wereldoorlog vervallen werd verklaard. In 1939 werd John Juchem tot oorlogsburgemeester van Mortsel benoemd. Dit bleef hij tot eind 1941, toen Groot-Antwerpen tot stand kwam, waartoe Mortsel ging behoren.

Opdrachten (chronologisch gerangschikt):
* Particuliere tuin bij Villa Kortonjo in Eindhoven (1907), i.o.v. de familie Fens;
* Kasteel de Borrekens te Vorselaer (B.), ontwerp Franse tuin, 1911; i.o.v. Edouard baron de Borrekens;
* Particuliere tuin voor P. Truyen van der Heuvel te Roermond (1914). Ontwerp in Coll. Bibl.WUR;
* Particuliere tuin Huize Granville (arch. Joseph Cuypers) in Villapark Tongelre, Parklaan 95, Eindhoven (1915). Ontwerp in Part.Coll;
* Aanleg bij part. tuin ‘De Driehoek’ aan de Parklaan in Villapark Tongelre, Eindhoven (1916);
* Secr. Lukwelpark Oosterhout (1916);
* Slotpark-West Oosterhout (1918, 1920 geopend). Ontwerp in Coll. Gem. Oosterhout;
* betrokkenheid bij de inrichting van enkele pleinen in Stratum, Eindhoven;
* Bloemenuurwerk bij het Leopoldpark Ostende (ca. 1930).

Bronnen
* J. Hermans, De Floralaan en vroegere bewoners, Mortselse Heemkundige Kring. Jaarboek 1998, p. 15-56.
* Mortselse Heemkundige Kring. Jaarboek 1999-2000. Op p. 223 staat de stamboom van de familie Juchem, die in het vorige Jaarboek foutief was afgedrukt.
* Wandelen in Mortsel: John Juchempad, Mortsel 2013. PDF
* Mariëlle Kok, 12 tuinen in Eindhoven, Amsterdam 2012. PDF
* C.S.Oldenburger-Ebbers, A.M.Backer en E.Blok, Gids voor de Nederlandse Tuin- en Landschapsarchitectuur Deel Zuid, Rotterdam 2000.
*Tijdschrift Onze Tuinen (1912-1914 geregeld advertenties).
* Odis databank intermediaire structuren: http://www.odis.be/pls/odis/opacuvw.toon_uvw_2?CHK=PS_34711 ; zoektermen: J(hon) Juchem en J. Th. B. Juchem, Mortsel, Oude-God, Flora/Mortsel en namen van genoemde tuinen…
* In Bibliotheek WUR Speciale Collecties bevinden zich enige documenten betreffende de tuin van de heer Truyen te Roermond, naast enkele kwekerij-catalogi.
* http://www.erfgoedmortsel.be.
* http://www.letterenhuis.be (brieven aan de voorzitter en secretaris van de Vlaamsche kring.)

Carla Oldenburger, dec. 2013

1) Vader Willem (firma “Tuinbouw Flora”) liet in 1906 de houten villa Flora aan de tegenwoordige Floralaan te Mortsel bouwen. Het huisnummer was oorspronkelijk 8, later 30 en nog later 36. De naam Floralaan (vanaf 1969) stond eerder bekend als Statiebinnenweg en vanaf 1904 als Floralei. De laan is genoemd naar het bedrijf van de familie Juchem. Naast deze firma was er nog een tweede groenbedrijf aan de Floralaan gevestigd, namelijk dat van Jaak van Hoeck. Juchem was gespecialiseerd in tuinaanleg en in de teelt van sierplanten, bomen en heesters, terwijl Van Hoeck in eerste instantie hovenier was en later teler van snijbloemen.