Houten huis van Aelbertsberg (Bloemendaal) groot
Op twitter kwam deze foto voorbij. Van het houten huis van Aelbertsberg te Bloemendaal. Omstreeks 1789 gebouwd, rond 1925 gesloopt. Lutgers nam het huis op in zijn Gezigten in de Omstreken van Haarlem… (ca. 1840).
‘Houten panden van dit kaliber ken ik eigenlijk niet‘ zegt twitteraar Wouter van Elburg (link).
Ik weet wel zeker dat er lezers zijn die andere houten buitenplaatshuizen kennen. Of misschien toch niet van deze grootte. Roept u maar. Zelf reik ik graag Kemperberg in Schaarsbergen ten noorden van Arnhem aan. Oké, van veel later datum. Het was een zogenaamd Noors huis ‘vervaardigd en geplaatst’ door de firma De Specht uit Zeist. De toepassing van drakenkoppen en drakenstaarten als geveltop-ornamenten gaf aanleiding tot de stijlnaam: drakenstijl of ‘drakarstijl’. Landhuis Kemperberg kende liefst 40 kamers, werd gebouwd in 1913 en afgebroken in 1946 (Enne muisklik groot onder de afbeelding!)
Jan Holwerda
Kemperberg (Schaarsbergen bij Arnhem) (digitaal ingekleurd) groot
Een paar voorbeelden zijn het Huis Eindenhout, bekend als ‘het huis met de beelden’ te Haarlem uit 1793, de in 1888 gebouwde Villa Kortenburg dat voordat het afbrandde in 1945 aan de Kortenburgerlaan te Doorn stond. Enige 20ste-eeuwse voorbeelden zijn Huis De Paddestoel (1913) aan de Moersbergselaan 3 te Doorn, Villa Landeck (1922) met dienstwoning aan de Dwarsweg 2 te Maarn en het Scherrerhuis (1920) aan de Prof. Lorenzlaan 64 te Zeist. Omstreeks 1900 ontstonden firma’s die bouwpakketten van houten huizen aanboden. De Duitse uit Düsseldorf afkomstige firma van Franz Scherrer, met filiaal te Den Haag, was daar een van.
Huize Wittenstein in grensgebied tussen Gelderland en Overijssel wordt door gemeente IJsselmuiden aangeduid als een voorbeeld van specifieke houtbouw. Het huis dat er staat is afkomstig uit Duitsland.
Daar is het behoedzaam afgebroken en met de trein naar Zwolle gebracht. De boeren van Zuideinde kwamen het spul met paarden en wagens ophalen. Alleen het klokkenstoeltje is nog van het vorige huis dat in 1938 is afgebroken.
Dit was een fragment van het verhaal dat ik in 1995 voor de Elburger Courant van 7 april heb opgeschreven.
Een toevoeging; Het 18de-eeuwse houten buitenhuis van de twee ongehuwde dames van Lennep gelegen op het landgoed Leyduin aan de 2e Leyweg 7 te Vogelenzang dat het Juffershuis werd genoemd. Heden is het gerestaureerde gebouw in gebruik als Gasterij Leyduin.