Venusbeeld op Waddesdon Manor, door Jan van Logteren
Venus, haar Griekse naam is Aphrodite, is de godin van de liefde, de vruchtbaarheid en de schoonheid. Ovidius vermeldde in Metamorphosen dat de beeldhouwer Pygmalion verliefd werd op een Venusbeeld in zijn atelier, waarna het beeld door Venus tot leven werd gewekt.
Het ‘Venus van Milo’ beeld in het Louvre is wereldberoemd. Datzelfde geldt voor het schilderij ‘De geboorte van Venus’ van Sandro Botticelli. De Italiaanse Renaissanceschilder heeft haar afgebeeld op een drijvende schelp. Twee windgoden blazen haar naar de kust van Cyprus, waar een godin gereed staat om haar in een kleed te hullen.
Op het schilderij van Botticelli probeert een ‘kuise’ Venus haar naakte lichaam te bedekken met haar handen. Er bestaan ook schilderijen en beelden waarbij Venus haar goddelijke lichaam onbeschaamd toont.
Ik wil graag een artikel schrijven voor het Cascade bulletin over Venusbeelden die in ateliers van beeldhouwers in ons land zijn ‘geboren’. De afgelopen jaren heb ik reeds de nodige Venusbeelden bestudeerd. Dit betreft onder meer de prachtige beeldengroep Venus, Vulcanus & Amor in de tuin van Beeckestijn in Velsen-Zuid, een Venusbeeld (1713) in Arnhem dat wordt toegeschreven aan Ignatius van Logteren, een Venusbeeld (1725) van Jan Baptist Xavery in Middelbeers, een door Jan van Logteren vervaardigde marmeren tuinvaas (1737) met de voorstelling van Venus en Vulcanus in het Rijksmuseum, twee tuinbeelden (1741) die Venus en Adonis voorstellen in de tuin van Waddesdon Manor, de Venusfontein in de tuin van Paleis het Loo, een Venusbeeld bij het raadhuis van Heemstede en een Venusbeeld in het Haarlemse provinciehuis.
Daarnaast zijn er de nodige Venusbeelden en tekeningen gedocumenteerd in de literatuur. In het digitale document The Venus of the Low Countries (Bender, 2010) zijn ontelbare Venussen in de beeldende kunsten vermeld, helaas zonder afbeeldingen. Een fraaie marmeren Venusbuste van Jan van Logteren is afgebeeld in de monografie van Ignatius en Jan van Logteren (Fischer, 2005, p. 437).
Door middel van deze oproep wil ik aan lezers van dit weblog vragen om Venusbeelden aan te dragen die nog niet in beeld zijn gebracht. Reacties worden zeer op prijs gesteld!
Dennis de Kool
d_de_kool@hotmail.com
Dag Dennis, in het iconografische beeldprogramma van het stadhuis op de Dam (nu Koninklijk Paleis) bevindt zich een Venus van de hand van Artis Quilinus. In het boek ‘the baroque townhall of Amsterdam’ van Katharine Fremantle vind je een uitgebreide beschrijving van dit programma. In dit gebouw kijkt ze recht in de ogen van Mars, waarmee de relatie tussen liefde en strijd wordt gelegd. Succes hiermee.
Dag René, bedankt voor jouw reactie! Mogelijk besteed ik ook aandacht aan Venusbeelden die fungeerden als interieurstukken. Een andere ‘Amsterdamse’ Venus staat in het trappenhuis van Museum Willet-Holthuysen. Ze verkeert in gezelschap van Paris en Juno. In dit interieurensemble ontbreekt Pallas Athene. De maker van deze marmeren beelden is helaas onbekend.
Vandaag een Venus beeld gespot op een eilandje in een vijver op Landgoed Clingendael, Den Haag (in de buurt van het theehuis) Ik weet verder geen naam van de maker. Als dit bekend is, dan hoor ik dat graag.