Het schot ‘een bouwval of Ruïne, voorstellende: een oud Slot’,
detail uit Veldtafereel XX: ‘Ruine en Laan’ te Welgelegen, Rijswijk
Bron: Beeldbank Rijswijk

We hebben al vaak gehoord dat Gijsbert van Laar in zijn Magazijn van Tuin-sieraaden opmerkingen maakt om tuinsieraden eventueel op doek of op een schot te schilderen. En we kennen natuurlijk het voorbeeld van de Ka-buur van Elswout. Zoals hij zelf zegt ‘vermindert de kosten aanmerklijk’ en ‘om kosten te vermijden’.
Zo typisch Nederlands zou je zeggen. Tot ik een zinsnede uit Geschiedenis van den tuinbouw in Nederland: en overzigt van die in de verschillende staten van Europa (1855) van Uilkens tegen kwam:

‘De smaak voor de losse aanlagen openbaart zich het meest onder den rijken adel in Lombardije, ofschoon de tuinen in dien ontworpen niet zelden door wanstaltige en belagchelijke versierselen en groeperingen worden ontluisterd, wordende er, om maar iets te noemen, in een dier tuinen rotswerk van geschilderd doek aangetroffen, aangezien de eigenaar, op die stoute partijen verzot, niet beter wist te doen dan ze op dezen wijze daar te stellen, eene wijze, die volgens zijn zeggen dit boven de natuurlijke vooruit had, dat wanneer het eentoonige er van hem niet meer beviel, hij dan slechts in een anderen smaak behoefde te laten schilderen’.  JH

Detail uit Veldtafereel XII: ‘Boerderij in ’t Woud’ te Welgelegen, Rijswijk
Bron: Beeldbank Rijswijk

Over Welgelegen schreef Wim Meulenkamp ‘Winkeliersdroom: Welgelegen te Rijswijk en de Parvenu-stijl’, in Buitenplaatsen, Jaarboek 1998 van toenmalige RDMZ. En eerder schreef Noeska de Wit over Welgelegen in Cascade-Bulletin 1997, nr 1.