Hekwerk in Mantgum.
In de voortuin van een middenganghuis binnen het beschermde dorpsgezicht van Mantgum (Frl.) staat een ijzeren hekwerk. De gietijzeren detaillering is ongetwijfeld afkomstig van de Leeuwarder firma Mohrmann. Door ophoging van de private tuin aan de ene zijde, maar vooral door verhoging van het straatprofiel aan de openbare zijde is het hekwerk gedeeltelijk verzonken in het perceel. Het hekwerk is uitgegraven om te zien op welke wijze de balusters waren gefundeerd. Er bleek geen fundering meer aanwezig, maar aan de sporen kon wel worden vastgesteld dat de gietijzeren balusters een keep hadden waardoor een dwarshout kon worden gestoken om het enige (aanvangs-)stabiliteit te geven. Er kon niet worden aangetoond of de gedeeltelijk holle balusters als een muts over een paal waren geschoven. De balusters werden afgeschoord met een gesmede ijzeren stang. De voet ervan was uitgesmeed en voorzien van drie ogen om het met nagels aan een paaltje te bevestigen. Hout, voor zover toegepast, is overal verdwenen. Bij het herstel van het hekwerk wordt gestreefd naar het reconstruerend herstel van de oorspronkelijke fundering. Heeft iemand ervaring kennis of de aannames voor het herstel (baluster als paalmuts, keephout, stabilisatiepaal onder de schoor) correct zijn?
Dolf van Weezel Errens
d.vanweezelerrens@fryslan.frl
Aan de dorpstraat in Loenen aan de vecht heb ik verschillende hekken gerestaureerd, de meeste palen van gietijzer waren niet zo zeer ingemetseld als wel dat ertussen gemetseld was. De opening (keep) was er niet. Wel was duidelijk en zo te zien ook hier dat het palen zijn met een los eraan gebout fundament stuk. de schoren kwamen ook daar voor in de vorm van een recht eraan gebout smeedijzer met een uitgesmede voet met 3 gaten, er waren nog resten van hout aanwezig, helaas kon niet meer vast gesteld worden het formaat, anders dan dat het vierkant was en de gebruikte houtsoort.