Haarlemmerhout (Haarlem, 1792), Daniël Engelman Bron: Noord-Hollands Archief
In 1792 verschijnt een serie advertenties waarin de kaart van de Haarlemmerhout van de hand van Daniel Engelman te koop wordt aangeboden; 20 St. in ’t zwart en 30 St. gecouleurd. De serie advertenties loopt door in 1793. Een van d.d. 27-7-1793 in de Oprechte Haerlemsche courant kent een mooie toevoeging:
‘Den HAARLEMMERHOUT, in deszelfs tegenwoordige situatie, in teekening gebragt, door D. ENGELMAN, geadmitteerd en ordinaris landmeeter der gemelde stad, en in ’t koper gebragt, door J. VAN JAGEN; word uitgegeven te Haarlem …
NB. Bovengemelde D. ENGELMAN bied zyn dienst aan, boven’t meeten en caarteeren,’t zy in of buiten de provincie van Holland, het aanleggen en veranderen van Lusthoven, Tuinen enz., in den tegenwoordigen smaak, tot een gematigde belooning; adres aan bovengemelde D. Engelman, te Haarlem.’
Je zou haast denken dat Engelman ‘geïnspireerd’ is door een al bekende advertentie van Willem Arentz van goed twee weken eerder:
‘WILLEM ARENTZ, geadmitteerd landmeeter, ’t aanleggen van Engelsche tuinen en plaaatzen, eerst onder den Heer Michel en nu by de twee jaaren in Engeland geleerd hebbende, bied zyn dienst aan, ’t zy in- of buiten de provintie Hollend, voor een gering loon, om eerst bewyzen van zvn zaak te geeven en recommandatie te bekomen, tot ’t aanleggen van lusthoven en tuinen; zyn adres is by Monsr. Krieger, in de Haarlemmerhout, of by de Wed. Arentz. in ’t Dorp Wassenaar.’
In een nummer van Ons Bloemendaal lees ik: ‘Daniël Engelman was landmeter, ‘architect in de grondwerken’ en hovenier te Haarlem. Hij woonde op de Kruisweg in Haarlem. Zijn admissie als landmeter kreeg hij van het Hof van Holland op 15 juli 1789. In 1790 solliciteerde hij naar een functie als landmeter van de stad Haarlem en leverde daarvoor als bewijs van zijn kunnen een kaart van de Haarlemmerhout in. Op 13 september 1791 werd hij ingeschreven bij het Haarlemse St. Lucasgilde. In datzelfde jaar maakte hij opnieuw een tekening van de Hout, maar nu het gedeelte ten oosten van de Dreef, om de afspraken vast te leggen die tussen Henry Hope en het stadsbestuur waren gemaakt met betrekking tot het uitzicht van Hope’s buitenplaats Welgelegen (het huidige provinciehuis).’
Jan Holwerda
Haarlemmerhout (Haarlem, 1791), Daniël Engelman ; behorend bij contract tussen de gemeente Haarlem en Henry Hope van Welgelegen Bron: Noord-Hollands Archief
Jammer dat de tekening zo vaag is – onvermijdelijk vermoed ik – dat je de schaal niet kunt aflezen en ook niet de eenheden. Mij valt op dat op de kaart niet alleen het ware Noorden wordt afgebeeld maar ook het magnetische Noorden. Komt dat vaker voor Jan?
Even twee links om in t zoomen Joost
Engelman 1792
Engelman 1791
Andere kaarten met twee noordpijlen schieten mij zo niet te binnen.
Daniel Engelman was my 4th great grandfather. It is so wonderful to see his name and some of his work here. He left Haarlem in 1795 to come to the United States. I am wondering if any more of his work survives.
Daniel Engelman 1756 – 1830, Flowerist and Gardener
Rijksmuseum heeft één van de ’30 St. gecouleurd’, zie http://hdl.handle.net/10934/RM0001.COLLECT.637085
Engelman adverteerde ook als bloemist:
12 april 1785 Haerlemse Courant
By DANIEL ENGELMAN, op de Kruisweg te Haarlem, zyn alle Maandagen te bekomen: Eenige Soorten van ANGELIERE-PLANTEN, à 2 en 8 Stuiv. Per Stuk.