Carla gaf me nog de volgende opmerkingen mee (bij voorgaande, onderstaande weblog):
Behalve de stinzenplanten zijn ook de lindes op het voorplein van Huis te Manpad uw extra aandacht waard.
De meningen over de verjonging van monumentale bomen lopen zeer uiteen. Dit geldt zowel voor het tijdstip waarop men tot verjonging overgaat als voor de manier waarop dat gebeurt. Momenteel speelt een discussie rond de verjonging van de 2,5 eeuw oude linden die in quincunx-verband zijn geplant op het voorplein van Huis te Manpad. PHB heeft in zijn beheerplan aangegeven dat al deze linden op korte termijn vervangen moeten worden. Het is zeker interessant naast het bekijken van de stinzenplanten ook uw aandacht te geven aan dit probleem en aan de gids te laten horen wat u hiervan vindt.
Als extra-tje heb ik nog één en ander erbij gezocht.
In het boek Het Huis te Manpad vermeldt Barbara Joustra dat de bomen in 1990 zijn “gekandelaberd”, of te wel de zijtakken zijn ingekort en de boomhoogte is teruggebracht van 35 tot 18 meter. De wortels zaten los in de grond en de stormgevoeligheid van de bomen met hun oorspronkelijke hoogte en omvang vormde een te groot risico. De afsluitende zin is ‘Maar de tijd zal leren of deze ingreep levensverlengend zal zijn voor deze meer dan tweehonderdvijftig jaar oude bomen’.
Moet ik concluderen dat de poging als mislukt moet worden beschouwd?
Verder iets t.a.v. het quincunx of quinconce plantverband. Een uitleg via de dobbelsteen is het gemakkelijkst. Denk aan de dobbelsteenkant met de 5 ogen (quinque is Latijns voor vijf), of te wel een vierkant met de bomen op de hoekpunten en in het midden een 5de boom.
Vaak aangehaalde boeken met quinconce voorbeeld zijn
Den Nederlandtsen hovenier van J. van der Groen (1669 en later). Als hieronder met links quinconce en rechts vierkantsverband
en La theorie et pratique du jardinage van A.J. Dezallier d’Argenville (1709 en later). Hier staat boven de afbeelding wel quinconce, echter is de afbeelding er één met vierkantsverband.
(afbeelding uit Dezallier d’Argenville uit gescande versie van het boek op Gallica ; afbeelding uit van der Groen uit Huis te Manpad van Barbara Joustra)
N.a.v. email contact met Carla heb ik bovenstaande tekst m.b.t. quinconce gecorrigeerd en aangepast.
Een digitale versie van Den Nederlandtsen Hovenier van Jan van der Groen is te vinden op de site van Kurt Stüber. De bovengenoemde pagina met ‘Twee Modellen, hoemen een Boomgaert zal beplanten’ is te vinden via Icons 127 – 132