De hondengrafjes van freule Daisy op Clingendael (Foto: Joost S.H. Gieskes)
Over de historie van het landgoed Clingendael is reeds veel geschreven, en zeker ook over de periode dat de familie Van Brienen eigenaar was van Clingendael. Marguerite Mary baronesse Van Brienen was de laatste van deze tak (1903-1939). Dit artikel beperkt zich tot de lange reeks honden van de baronesse – freule Daisy – die allemaal een graf met zerk kregen op haar landgoed.
Achter het landhuis Clingendael staat een zilverlinde (Tilia tomentosa ) met aan de voet 14 hondengrafjes of zerkjes. De hondjes van de freule waren onder andere spaniëls en pekinezen, en een enkele waakhond. Volgens een kennis van de freule, mevrouw Catherine Wilkens, waren er nog twee hondjes, Taky en Switch, maar daar zijn geen grafjes van gevonden. Een enkele zerk is onleesbaar.
Het is niet ongebruikelijk dat eigenaren van landgoederen hun huisdieren vooral honden maar ook paarden op hun goed begroeven inclusief een zerk.
De grafsteentjes stonden blijkens een foto uit 1930 rechtop.
De hondengrafjes van freule Daisy op Clingendael in 1930 (Bron: Onze Tuinen (1930))
Vanaf haar twinstigste tot vlak voor haar overlijden heeft de freule vrijwel constant hondjes gehad. Uit de soms ontroerende teksten blijkt wel hoe zij van haar hondjes hield.
Met deze registratie wordt het fenomeen van die hondengrafjes, populair bij het publiek, voor de toekomst vastgelegd. Het belang van de foto’s, ook in groot formaat beschikbaar, is dat de teksten vastliggen, juist ook voor de toekomst als ze door beschadiging of erosie verdwijnen. Voor de individuele foto’s en opschriften download dit PDF document.
Joost S.H. Gieskes
Hoi Joost, Leuk dat je deze foto’s plaatste. Kun jij verklaren waarom die steentjes van rechtopstaand naar een liggende positie veranderden? Volgens mij is de plaats (locatie) van de stenen ook wat veranderd / opgeschoven. Vroeger in het gras op een iets hellend vlak aan het water, nu iets hoger in een straatje, onder de zilverlinde. Is de boom op de krantenfoto dezelfde?
En zie ik onder de bomen op de krantenfoto nog twee of drie grote (mensen)graven? van wie zouden die dan geweest zijn in 1930? Misschien allemaal vragen waar je geen antwoord op weet, maar wel belangrijk om de verschillen op te merken. CO
Op Amerongen liggen de hondengraven in het grind, op een hoekje van de kasteelgracht.
Joost, nog even slechts een detail. Op de krantenfoto staat Onze Tuinen 1930, maar ik kom bewuste foto eigenlijk alleen in kranten uit 1934 tegen… Zie delpher.
Er zijn wat anekdotes in omloop dat Seiss Inquart bang was dat de vijand zich achter de steentjes kon verschansen, en ook dat zijn vrouw er niet tegen kon. Hoe zerkjes van staand naar liggend gingen en wanneer dat plats vond is nergens terug te vinden, maar dat komt vooral omdat de archieven van de Van Brienens in WO II verloren zijn gegaan.. Om die witte vlekken graven te noemen of suggereren vind ik wat speculatief. De familie had een grafkelder in Wassenaar. Jan je zult vast gelijk hebben.
leuk om te melden is dat Kees van der Leer (buitenplaatsdeskundige van en in Voorburg) en tuinbaas Henk Boers nadenken over een publicatie over hondengraven op Nederlandse KBL. Ik hoop dat het ervan gaat komen omdat de gedachte al enige jaren speelt.
Is bekend waarom de grafschriften in het Engels zijn? Voertaal van de adel was toch voornamelijk Frans.
De freule had intensieve contacten met de ‘Edwardians’, zij sprak zelf ook veel Engels, en ook familie van haar woonde in Engeland, vandaar