Heremastate, lange vijver, bergje en huis, ca. 1720
Bron: Museum Joure

De tentoonstelling ‘Een Rijk Bezit’ biedt via authentieke kaarten, prenten en oude documenten een blik op de achttiende eeuw in de gemeente Skarsterlân (Joure). Centrale figuur is Johan Vegelin van Claerbergen (1690-1773). Hij groeide op op de Heremastate  in Joure. Behalve de Heremastate komt ook de Osingastate in Langweer in de tentoonstelling aan bod.

Bij de tentoonstelling hoort het gelijknamige boek (2), geschreven door Karel F. Gildemacher en Jacob H.P. van der Vaart. Meer dan honderd kaarten van Johan Vegelin van Claerbergen worden in dit boek afgebeeld, samen met talrijke prenten uit de eerste helft van de achttiende eeuw.

De bovenstaande afbeelding van Heremastate is natuurlijk een die lokt! De onderstaande foto geeft de lange vijver en het bergje bijna 2 eeuwen later weer. En als toetje dan nog even het Chinese bruggetje en het torentje op de berg.
Tot slot nog een aantal links naar andere oude (ca. 1890) foto’s uit Fries Fotoarchief, de oprijlaan, het huis, de vijver en het bergje.

Tentoonstelling ‘Een Rijk Bezit’, 12 mei t/m 28 oktober, Museum Joure te Joure
Boek ‘Een Rijk Bezit‘, Gildemacher, K.F. en J.H.P. van der Vaart, ISBN 978-90-5345-325-4, xe2x82xac 29,95, Uitgeverij Matrijs

Geen idee hoeveel tuinhistorisch interessant materiaal in het boek staat. Als iemand inzage heeft gehad krijg ik graag een reactie.  JH

Links de lange vijver met in achtergrond het Chinese bruggetjes en
rechts, tussen de bomen, het bergje bekroond door het torentje.
Foto: Fries Fotoarchief

Opnieuw het Chinese bruggetje en het torentje op het bergje.
Foto’s:Fries Fotoarchief

In het boek Bloemen in het Mauritshuis staan de twaalf mooiste bloemstukken van het Mauritshuis centraal. Het bloemenboek beschrijft op toegankelijke wijze de fascinatie voor bloemen in de 17de eeuw en de ontwikkeling van het genre in de schilderkunst. De bloemstillevens uit de vaste collectie worden afzonderlijk toegelicht met gedetailleerde beschrijvingen van de verschillende soorten bloemen ( met hun botanische benamingen) op de schilderijen.

Tulpen, anemonen, hyacinten, lelies, rozen waren in de 17de eeuw nog heel bijzonder en moeilijk verkrijgbaar. Toch staan de bloemstukken uit de Gouden Eeuw vol met deze zeldzame bloemen. In geen enkel bloemstuk ontbreekt een tulp, liefst in ‘gebroken vorm’.

Natuurgetrouwe weergave stond voorop bij het schilderen van bloemstillevens. Doordat de bijzondere bloemen moeilijk verkrijgbaar waren, was dit lastig. Bovendien bloeien de weergegeven bloemen niet allemaal tegelijkertijd en verwelken ze snel. Specialistische bloemschilders hadden hiervoor verschillende oplossingen gevonden. Zo schilderde de één bloemstillevens op basis van tekeningen en prenten of met behulp van eerder gemaakte studies. Een ander maakte een opzet in het voorjaar en vulde het schilderij gedurende het zomerseizoen geleidelijk in als de gewenste bloemen bloeiden. Via botanisten konden schilders aan de kostbare sierbloemen komen.

Ter gelegenheid van de nieuwe publicatie staan de bloemstillevens de komende vier maanden (7 mei t/m 2 sept.) volop in de aandacht. Er is een speciale bloemenroute in het museum uitgezet.  JH

Op de zaterdag-namiddag zend de AVRO het programma Nieuw in Nederland uit.
Gemiste uitzendingen zijn via de website van de AVRO alsnog te zien. Twee daarvan herkennen we uit voorgaande weblogs (12-dec-06 en 3-nov-06):

Zaterdag 21 april was er Van Hoogstraten
Schilderij van Samuel van Hoogstraten, 1647. Nu in het Dordrechts Museum te zien.

Klik de linkerafbeelding om meer over deze uitzending te lezen.
Aldaar klik  Bekijk deze aflevering.

Zaterdag 12 mei was er Martinus van Barnevelt.
Een collectie van vier aquarellen die de tuin van Martinus van Barneveld voorstellen.

Klik de linkerafbeelding om meer over deze uitzending te lezen.
Helaas is er technisch iets mis gegaan en is deze uitzending niet beschikbaar (al contact met AVRO gehad).
Meer is wel via een pdf document van de Vereniging Rembrandt te lezen.  JH

Kasteel De Haar in de steigers  Foto Marcelle Mocking / kasteel De Haar

Woensdagavond 27 en donderdagavond 28 juni is er een presentatie over de restauratie van kasteel De Haar door Cor Bouwstra, de restauratiearchitect van De Haar. Een presentatie waarin veel wordt getoond. Het Cuypersarchief van de herbouw van De Haar is namelijk grotendeels bewaard gebleven. U kunt op de tekeningen en foto’s zien hoe de ruïne werd omgetoverd in het luxueuze buitenhuis van ongekende omvang. Er zijn tevens talloze ontwerptekeningen van het interieur, de decoratieve elementen en het meubilair voor handen. Vooral de decoratieve elementen in het kasteel zijn de moeite van het bekijken waard. Bijna alles is nog aanwezig en in goede staat.
In verband met de hedendaagse functies van het kasteel, nog altijd de bewoning, maar daarnaast ook de ontvangsten, evenementen en de museumfunctie komt de huidige restauratie in een ander daglicht te staan. Hoe ga je daar mee om?

Na de presentatie volgt een rondleiding door het kasteel waarbij vooral gekeken wordt door de bril van de restauratiearchitect. U komt in ruimten die gewoonlijk niet toegankelijk zijn voor publiek maar die juist vanwege de problematiek rondom de restauratie interessant zijn. Er zal speciaal gewezen worden op de gedetailleerde decoraties.

Zie website kasteel De Haar en dan Prive op visite > Dagbezoek (of NAI)

Woensdag  27 juni 2007: 19:30-21:00 uur (incl. pauze) ; nog 86 plaatsen
Donderdag 28 juni 2007: 19:30-21:00 uur (incl. pauze) ; nog 33 plaatsen
Verzamelpunt de kapel van kasteel De Haar (in de tuin), Haarzuilens
Kosten lezing en rondleiding: 15 euro
Reserveren online via het Rijksmuseum

Leifruit op Middachten, Adolf van der Laan en Hendrik de Leth (1724)
Bron website Middachten

Getuige de bovenstaande gravure uit 1724 kende Middachten toen ook al leifruit. Van het begin van de 20ste eeuw dateren nog enkele leiperen langs de eeuwenoude tuinmuur. In de afgelopen tientallen jaren is de huidige collectie ontstaan met pitvruchten (peren, appels) en steenvruchten (abrikoos, perzik, pruim en kers). Tegen de west- en noordmuur is een selectie aangeplant van soorten uit de 18de, 19de en 20ste eeuw, zoals deze voorkwamen op beplantings- en bestellijsten die in het archief van Middachten bewaard zijn gebleven.

Diverse snoeivormen worden op de fruitbomen van Middachten toegepast. De waaiervorm is het meest geschikt voor de steenvruchten. De snoeivorm van de pitvruchten varieert van de traditionele palmettenvorm tot de vele ingewikkelde 19de eeuwse fantasievormen zoals de U-vorm, de schuine snoervorm en de zogenaamde verrierpalmet. Zie allerlei vormen op bv READS Nursery.

Tweede Pinksterdag, 28 mei 2007, leifruitdag (voor details zie hier). Om 11.30 uur, 13.30 uur en 15.00 uur zullen dialezingen in de oranjerie plaatsvinden. Daarna volgen tuinrondleidingen en demonstraties van o.a. de snoei van deze bomen in de praktijk.

De geschiedenis en techniek van het snoeien van leifruit is door Wybe Kuitert en Jan Freriks in Hovenierskunst in Palmet en Pauwstaart beschreven.
Een tweede boekje is Hovenierskunst. De Teelt van leifruitbomen J.M. Freriks, te koop op Middachten.

Ik ben zelf naar de leifruitdag van 2006 geweest, een aanrader!!  JH

Leipeer, later in het jaar ; peertjes hangen al. Foto, Jan Holwerda

Niet van Nederlandse origine of locatie, maar wel om van te genieten of aan te verlustigen.

Gedurende het Pinksterweekend kunt u uitgebreid de tuinsculptuur en tuinornamenten bekijken die op woensdag 30 mei 2007 bij Sothebyxe2x80x99s Amsterdam geveild zullen worden. Beelden, vazen, urnen, schalen, bekkens, fonteinen, zonnewijzers, rotundaxe2x80x99s, banken en ander tuinmeubilair.

Meest opvallende, en prijzige, object is een zeldzame en grote "Lusthof" van rond 1840. Het geheel bestaat uit twee zuilengalerijen van twaalf zuilen ieder verbonden door bovenliggers en dwarsbalken. Verder zijn er twee liggende sfinxen met ieder op hun rug een putto en een beeld van de fluit spelende Pan met op zijn rug een tot zwijgen manende putto. Tenslotte een beeld van Venus gekust door de jonge Amor, één geheel vormend met een grote zitbank en jardinières. Deze stenen "Lusthof" werd vervaardigd door de Franse beeldhouwer Louis Thivin voor de tuinen van Château St. Vallier. Het beslaat een oppervlakte van ongeveer twintig bij twintig meter en kan verworven worden voor xe2x82xac 150.000-180.000.

Kijkdagen op locatie: van vrijdag 25 t/m maandag 28 mei (Pinksterweekend) dagelijks 10.00 tot 17.00 uur.
Adres: Piet Jonker, Rijksstraatweg 23, Baambrugge (bij Abcoude)

Veiling bij Sothebyxe2x80x99s Amsterdam, De Boelelaan 30: woensdag 30 mei 2007 om 14.00 en 19.00 uur

Maar ook vanuit huis kunt u kijken, lees door de catalogus bladeren.
Naar Sotheby, aldaar klik BROWSE CATALOGUE. Er volgt dan een mogelijkheid tot registratie en eenmaal die stap gepasseerd volgt een online catalogus van 312 objecten. En mocht het bevallen, kijk dan ook eens in de Garden Architectural and Fossil Decoration veiling in UK. Veel bladerplezier.  JH

Ublad online vermeldt dat de oudste Hortuskassen van Nederland definitief van de ondergang zijn gered. De Utrechtse Universiteitskassen werden de afgelopen drie jaar grondig gerestaureerd en heringericht. Een zoektocht naar financiering van vijf jaar ging hieraan vooraf.

De Jugendstil-achtige kassen die jaren lagen te verpauperen, hebben hun oude glans herkregen en vormen nu een karakteristiek samenspel van lichtblauwe geklonken ijzeren spanten, roestbruin hardhout en vooral heel veel glas. 

De opening is 7 mei, maar voorafgaand is er de Kassenweek 2007 met zondag 6 mei een reeks van korte lezingen en workshops, zie programma kassenweek.  JH

Bron afbeelding Kaswandelen in Utrecht, Trouw

Aanleg van de tuin  Bron: NAi

Cuypers, dat roept namen als kasteel De Haar, Rijksmuseum Amsterdam en Centraal Station Amsterdam op. Voor weer anderen zullen het de vele, vele kerken en interieurs zijn. Of nog weer andere ontwerpen en uitvoeringen.

En nu dan Cuypersjaar 2007 met ook een veelheid en verscheidenheid. Nu aan activiteiten en exposities. 2007 omdat dit het jaar is waarin het Nederlands Architectuur Instituut (NAi) de inventarisatie van het complete werk van Cuypers afrondt. Ik heb een aantal uit die veelheid bijeengezet.

Roermond met exposities als ‘Pierre Cuypers, vernieuwer vanuit het verleden‘ in Stedelijk Museum Roermond, 15 september t/m 13 januari 2008, en ‘Uit het persoonlijk archief‘ in Gemeente Archief Roermond, 1 oktober t/m 31 januari 2008.  En zie verder de agenda (en website) met excursies, fiets- en wandeltochten, een dart toernooi, een musical (!), boeken en wat al niet meer.

Parallel aan Roermond lopen zaken bij NAi Rotterdam/Maastricht. Het NAi, met ruim 450 strekkende meter tekeningen, correspondentie, krantenartikelen en foto’s. En van 22 september t/m 6 januari 2008, NAi Rotterdam/Maastricht de tentoonstelling ‘P.J.H. Cuypers‘. Kijk aldaar vast in Dossier Cuypers en in Aanleg van de tuin.

Dan een website met de wording van een biografie, nl. die van P.J.H. Cuypers  (1827-1921)
Ook heel aardig is Gezocht: Werklieden en Kunstenaars uit de kunstwerkplaatsen van Cuypers in Roermond die er vóór 1900 werkzaam waren.

En tot slot de website van Collectierecht Utrecht met een serie over De Haar. Aldaar staat een stukje uit het tijdschrift De Opmerker: ‘Hadden de archeologen in 1891 slecht een vervallen muurwerk aangetroffen, de bezoekers van zeven jaar later stonden verbaasd over al het schoone, wat deze vorstelijke heerlijkheid, als met een tooverwoord uit middeleeuwen herrezen, binnen hare grenzen verbergt.’

Het duurt nog even voor de exposities starten, maar nu reeds een weblog omdat tussen al die andere activiteiten mogelijk iets van uw gading zit.  JH

Gezicht op Huis ten Bosch, Jan van der Heyden (ca. 1665-1668)

Gistermiddag bezocht, ‘De kroon op het werk‘, een tentoonstelling van meer dan 100 schilderijen uit binnen- en buitenland betreffende Hollandse schilderkunst over de periode 1670-1750. Modieuze portretten, rijke bloemstillevens, idyllische landschappen en uitbundige mythologische scènes; kleine miniatuurportretjes tot wandvullende ‘behangsels’ van bijna 3 meter hoog. Kunst met een ‘adellijk’ randje van de generatie ná Rembrandt; van meesters als Gerard de Lairesse, Adriaen van der Werff, Godfried Schalcken, Cornelis Troost, Isaac de Moucheron en Jacob de Wit.

De witte pauw, Jan Weenix (1692)

Naast de bovengenoemde tentoonstelling lopen ook nog
– Rembrandt en Dordrecht, met o.a. Portret van een echtpaar in een tuin van Samuel van Hoogstraten (zie ook weblog dd 3 nov. 2006)
– De 19de eeuw op zijn mooist, met o.a. Musicerend gezelschap in de koepel ‘Batavia’s Lust’ van David Bles
– De Sint Elisabethsvloed, met o.a. de panelen van De Sint Elisabethsvloed in de nacht van 18 op 19 november 1421 van de Meester van de Elisabeth-panelen (zie ook weblog dd 8 jan. 2007)

Waterpartij in een park, Isaac de Moucheron (ca. 1712)

Klik op de afbeeldingen en links voor veel meer info.  JH

Kronenburgerpark (ca. 1885) Bron: Museum Het Valkhof

Vandaag even Museum Het Valkhof (Nijmegen) binnengelopen, een museumjaarkaart maakt even binnenwippen wel zo gemakkelijk. Momenteel is er de tentoonstelling Wilhelm Ivens, Nijmeegs fotograaf (1849-1904) Stadsgezichten, landschappen en portretten te zien.

Naast Nijmeegse stadsgezichten worden landschappen en portretfoto’s getoond. Hoogtepunt is een fotoalbum met stadsgezichten. Wilhelm Ivens gaf dit album als cadeau aan koningin-regentes Emma en prinses Wilhelmina. Foto’s van o.a. Hunnerpark, Belvedere, Valkhof en Kronenburgerpark. Met een aantal schitterend scherpe foto’s. Klik eens op de bovenstaande foto om een download op groot formaat te krijgen…

De tentoonstelling is bescheiden en te breed, lees weinig specifiek tuinhistorisch, om een (langere) reis aan te raden. Of combineer het met een dagje door de parken zelf.

Als u vanuit uw stoel en via internet een en ander wilt aanschouwen kijk dan eens op de volgende sites:
– in Beeldbank Regionaal Archief Nijmegen.Zoek met ‘Ivens’ in veld Alle woorden (of met Kronenburgerpark) en in Periode t/m ‘1900’

Kruittoren (1875) Bron: Stichting Noviomagus.nl

– en vergelijk eens met beelden (o.a. hierboven) van een paar jaar eerder in Gelderland in Beeld met thema Vesting Nijmegen in 1877, foto’s van G. Korfmacher vervaardigd vlak voor de ontmanteling van de vestingwerken
– en aanschouw nog meer van de vestingwerken via De Nijmeegse stadswallen in 1875 van Stichting Noviomagus.nl
– en via dezelfde site heel veel ansichten van toen en foto’s van nu.

Tot slot, er is ook nog een boek uitgekomen, zie bij BnM uitgevers.  JH

Kronenburgerpark (1885) Bron: Fotocollectie Nijmegen