N.a.v. de weblog ’19e eeuwse kippenhokken’ (weblog 5 mei) kwam de volgende reactie, met ook een eigen vraag, binnen:

Kasteel Sterkenburg met op de voorgrond links het ‘kippenpaleis’  Bron: Olivier Mertens

Eertijds stond bij kasteel Sterkenburg te Driebergen-Rijsenburg een gecombineerd kippen- en duivenhok, meestal aangeduid als het zogenaamde ‘kippenpaleis’. Zoals C.C.S. Wilmer schrijft (Duiventillen en -torens in het Kromme Rijngebied in: Tussen Rijn en Lek 25 (1991), pp. 1-6) was een dergelijk multifunctioneel gebouw niet ongebruikelijk; de begane grond kon dienst doen ‘als stal, schuur, kippenren of faisanterie, terwijl de bovenverdieping voor de duiven was gereserveerd’.

Het bakstenen ‘kippenpaleis’, dat tussen de tuinmanswoning en de vijver stond en evenals de tuinmanswoning was voorzien van geschulpte windveren, leek qua vorm – een miniatuurhuis met puntgevel xe2x80x93 enigszins op een in de 17e eeuw bij Sterkenburg aanwezig duifhuis. In de bovengevel zaten zes vlieggaten voor de duiven, op de begane grond drie staldeurtjes die aan de onderzijde nog eens elk voorzien waren van kleine loopdeurtjes. Het ‘kippenpaleis’ zal waarschijnlijk gebouwd zijn tussen 1848 en 1867, toen Mr K.J.F.C. Kneppelhout van Sterkenburg (1818-1885) zowel het kasteel als de bijgebouwen ingrijpend liet verbouwen en op het landgoed o.a. een Oranjerie en duiventoren liet verrijzen. Begin 20e eeuw is het ‘kippenpaleis’, evenals het oostelijk koetshuis, helaas aan de slopershamer ten prooi gevallen.

De buitenplaats Sterkenburg wordt momenteel gerestaureerd onder auspiciën van de Stichting Behoud Sterkenburg. Wellicht dat in de toekomst, na de belangrijkste restauratiewerkzaamheden (waaronder de restauratie van de Tuinmanswoning), ook dit ‘kippenpaleis’ weer gereconstrueerd zal kunnen worden.

Mochten er leden van Cascade of overige lezers over interessante gegevens betreffende kasteel Sterkenburg beschikken dan nodigen wij ze hierbij van harte uit om met ons contact op te nemen. Onze interesse gaat ook uit naar (historische) afbeeldingen van bijgebouwen, vaak ondergewaardeerde onderdelen van een landgoed met als gevolg dat de meeste tekeningen, gravures en fotoxe2x80x99s steevast het kasteel als onderwerp hadden.

Voor Stichting Behoud Sterkenburg,
Olivier Mertens

Stichting Behoud Sterkenburg
Nieuwe Schoolstraat 57a
2514 HV xe2x80x99s-Gravenhage

W: www.kasteelsterkenburg.nl
E: kasteelsterkenburg@xs4all.nl

‘Een gelyk-beenige driehoek is de voordeeligste omtrek’ voor een buitenplaats (1737) – P. de la Court van der Voort

In tuinhistorische publicaties van auteurs als Anna Bienfait, Jan T.P. Bijhouwer, Hans Nieuwenhuis en Henk Rijken wordt de ‘driehoek’ uit het boek Byzondere aenmaerkingen over het aenleggen van prachtige en gemeene landhuizen, lusthoven, plantagien en aenklevende cieraeden (1737, anoniem verschenen) van Pieter de la Court van der Voort genoemd. Jan T.P. Bijhouwer spreekt zelfs over het ‘ideale buiten’.

Bij Pieter de la Court van der Voort staat de ‘driehoek’ in zijn hoofdstuk ‘Gelegentheid en omtrek van vermaek-platzen’. Bij het ’ter toetse brengen’ van ‘geschikten omtrek’ noemt hij ‘regt vierkant’, ‘lang vierkant’, ‘gelyk-beenige driehoek’ en enige andere vormen. Het ‘lang vierkant’ vindt hij het ‘verkiezelykste’, maar voor ‘zeer kleinen grond’ is de ‘gelyk-beenige driehoek’ de ‘verkiezelykste’. En er volgt dan een verdere uitwerking en plattegrond van juist deze vorm; al vindt hij nogmaals ‘lang vierkant’ het ‘verkiezelykste’.

Zelf kunt u de exacte verwoordingen nu terugvinden in Google Books, in de digitale versie van het boek; zie onderaan pagina 3, pagina 4 en pagina 5.

Maar behalve het feit dat er een digitale versie van Byzondere aenmaerkingen… is, was er nog een andere reden tot het schrijven van deze weblog. In een recente weblog over Het Loo schreef ik over de vertaling (of interpretatie) van de Engelse tekst van Harris over Het Loo naar één  in het Nederlands en hoe de parterres van de boventuin als buxusparterres vertaald / geinterpreteerd werden, ipv als grasparterres.

Nu kwam ik een interpretatie / vertaling van het Nederlands naar het Engels tegen die een grijns opleverde.
John Claudius Loudon schreef in An Encyclopædia of Gardening Comprising the Theory and Practice of Horticulture, Floriculture, Arboriculture and Landscape-gardening Including All the Latest Improvements (1822) op pagina 1316:

‘…Mr. La Court…who had a country house and fine garden at Driehoek (triangle) near Leyden’
en iets verder op
‘These plates… a general plan of Driehoek…’

Hoe een begeleidende plattegrond bij een Nederlandse tekst over het toetsen van ‘omtrekvormen’ geïnterpreteerd wordt als de plattegrond van het buiten van Pieter dan wel van een plaats genaamd Driehoek…
Jan Holwerda

Schloss Arolsen (Bad Arolsen DE)  Bron: schloss-arolsen.de (klikfoto voor grote weergave)

Van 1 juni t/m 24 augustus 2008 wordt in de sloten Arolsen en Bad Pyrmontherdacht dat koningin Emma 150 jaar geleden geboren werd opxe2x80x9ckasteelxe2x80x9d Arolsen.

Of de tentoonstelling nu zo interessant is voor Cascade-vrienden, is devraag, maar de kastelen, tuinen en parken er omheen hebben zekerinteressante zaken voor Cascade-vrienden in petto: de tuinarchitect JohannGeorg Michael heeft namelijk op Arolsen gewoond, als zoon van zijn vadermet dezelfde naam, die vanaf 1740 xe2x80x9cHofgärtnerxe2x80x9d was opArolsen; een gigantische Sequioadendron, geschonken door Koningin Emmawacht op u even voor u het terrein van het slot betreedt en Michael ismogelijk de architect van de xe2x80x98Erdbeertempelxe2x80x99 in het kurparkvan Bad Pyrmont.

Het huis Arolsen is een voormalige klooster  en verbouwd tot kasteelvoor de graven van Waldeck. Vanaf 1694 was Arolsen de hoofdstad van hetvorstendom Waldeck-Pyrmont. In 1710 werd onder Friedrich Anton Ulrich vanWaldeck de eerste steen gelegd. Julius Ludwig Rothweil (1676-1750) was dearchitect, die het slot een uitbundige allure wist te geven, naarvoorbeeld van Versailles, zoals men zegt. Het gigantische kasteel, metdrie vleugels rondom een dubbele binnenplaats, werd een barok prachtwerk,met rijk versierde gevels en een schitterend interieur xe2x80x93 passend bijde nieuwe status van het vorstenhuis. Het kasteel wordt nog steeds doorleden uit het geslacht Waldeck-Pyrmont bewoond.

Het barokpark bestaat niet meer, uitgezonderd het buxusrond op de cour,waar in 1992 het bekende kunstwerk Puppy van Jeff Koons (nu voorhet Guggenheim in Bilbao) voor het eerst werd opgericht. Het tegenwoordigelandschapspark wordt gekarakteriseerd door een grote vijver.

Het barokke slot Pyrmont werd vanaf 1706 gebouwd en diende alszomerresidentie van de familie. Tegenwoordig is in het gebouw met depronkruimtes en de in stijl gemeubileerde xe2x80x98Bel Etagexe2x80x99 het stedelijk museum (Museum für Stadt- und Badgeschichte). HetKurpark Bad Pyrmont ligt annex. Het was in 2005 xe2x80x98Schönster ParkDeutschlandsxe2x80x99 en heeft een beroemde palmentuin. Mogelijk heeftMichael de hand gehad in de verlandschappelijking van het park en deoprichting van de zogenaamde Erdbeertempel. In ieder geval is bekend dathij als badgast in 1778 in Bad Pyrmont is geweest en na 1782 vaker inverband met een reorganisatieplan voor het park. Jhr. Jacob Boreel Jansz.heeft in 1786 deze Erdbeertempel laten oprichten ter herinnering aan zijndochter Anna Maria Fagel xe2x80x93 Boreel (1739-1781), die in dit kurpark isoverleden. De vorm van de tempel doet denken aan de Rotonde, die Michaelontwierp voor de buitenplaats Oud-Berckenroede te Heemstede.  CO

"EMMA – Koningin der Nederlanden, Prinses vanWaldeck-Pyrmont"
1 juni tot 24 aug
Museum im Schloss Bad Pyrmont (Bad Pyrmont)
Museum im Bad Arolsen (Bad Arolsen)

Erdbeertempel in Kurpark Pyrmont.  Foto: Oldenburgers HistorischeTuinen

Hernieuwde reconstructie van de boventuin van Het Loo  Foto: Jan Holwerda

Gisteren, donderdag 29 mei, vond de opening van de hernieuwde reconstructie van de boventuin van Het Loo plaats. Deze werd verricht door de commissaris van de Koningin in Gelderland, de heer Cornielje. Een opening bij de colonnade, in de stralende zon (na een dag met heel veel regen), kijkend over de zwierige belijningen van de ‘parterres de gazon coupés’ (grasparterres), de afpalende plate-bandes met een invulling van pril groen en na de officiële opening een bruisende cascade en Koningsfontein.

Voor de opening vond een symposium plaats. Heel erg interessant en informatief.
De heer ter Molen, directeur Paleis Het Loo, was de voorzitter en voerde het openingswoord. Een korte geschiedenis van Het Loo werd geschetst door de heer van Aggelen, Rijksgebouwendienst. Tevens een schets over Het Loo als een doorlopend project; over het project Boventuin, over aanstaande projecten als de nieuwe entree, en de reconstructie van de Rustplaatsen (zie weblog 13 maart 2006), maar ook basale projecten als verf- en herstelwerkzaamheden.

De heer Bierens de Haan,  adjunct-directeur Paleis Het Loo, vervolgde met ‘De Boventuin van Het Loo; driehonderd jaar plaats van experiment en ontwikkeling’. De tuin als proces en niet als een bevroren situatie. Nu gericht op de boventuin en verhalend over de ontwikkelen en wijzigingen in de loop der tijden. Met als voorlaatste de (deel)reconstructie van 25 jaar geleden (alweer en toch ook nog maar) en dan nu de gewijzigde reconstructie gebaseerd op nieuw historisch materiaal (kaart van Henry Reetz, zie weblog 14 nov 2006), nieuwe inzichten en 30 jaar ervaring in beheer en onderhoud. En dat de toehoorder maar doordrongen moge zijn van woorden als ontwikkeling en proces en dat naar de toekomst toe de meest recente reconstructie opnieuw geen bevroren situatie zal blijken te zijn.

De totstandkoming van de hernieuwde reconstructie werd geschetst door de heer Reulink, Heijmans Sport en Groen. Een verhaal over een uniek project met zijn beperkingen, uitdagingen, tegenslagen. Met indrukwekkende cijfers voor wat betreft aan- en afvoer; of meters leidingen, drainage, cortenstaal enz. Met beelden, en een filmpje, van een aanpak en werkzaamheden waar je geen weet van hebt als je straks door de boventuin loopt.

Het slot vormde een presentatie van de heer Groen, conservator Paleis Het Loo. Over planten en beplanting in historisch perspectief. Over 30 jaar ervaring. Over het zoeken naar een historisch verantwoorde invulling, maar ook een zo lang mogelijk seizoen met bloei, kleur en geur. De tuin moet van het vroege voorjaar tot de late herfst iets te bieden hebben aan de driehonderdduizend bezoekers per jaar.

Daarna de tuin in, de opening. Een palet van mooi, mooier, mooist. Of zoals de heer Cornielje in zijn openingswoord zei, je hebt baas en bovenbaas, en je hebt tuin en Boventuin.  JH

Plaat CLIV, Menagerie, uit Magazijn van Tuin-sieraaden van Gijsbert van Laar (1802)

Bij de restauratie van Landgoed Dordwijk in Dordrecht zijn we bezig de plek weer in te richten waar de kippen gehouden werden. Het originele kippenhok is verdwenen en we hebben er geen afbeelding meer van. Is er een Cascade lid die voorbeelden kent van 19e eeuwse kippenhokken?

Daan van der Have
Landgoed Dordwijk

Mij (webmaster) schoten kreten als menagerie en kippenpaleis door het hoofd. Hierop kwam het volgende:  Wij denken zeker aan een kippenpaleis! Maar wel in een enigszins terughoudende uitvoering. Dus wat mij betreft kan het materiaal zowel hok als paleis bevatten.

Graag reacties in de vorm van namen, verhalen, afbeeldingen, boeken en wat al niet meer. Reacties kunt u als altijd direct op de weblog geven. Anders, en voor bv afbeeldingen en foto’s, email webmaster@cascade1987.nl

Menagerie van Oranjestein (Oranjewoud)  Foto: Jan Holwerda (2007)

Soestdijk, Die Werra, personificatie van de rivier. Brons, 1972. Beeld van Werner Stoetzer. Foto: Joost Gieskes, 2008

Vanaf 1 mei 2008 wordt in Park Soestdijk (www.paleissoestdijk.nl) een beeldententoonstelling met ongeveer 50 sculpturen geopend, genaamd ‘Soestdijk Sculptuur’. Voor deze expositie heeft xe2x80x98Museum Beelden aan Zeexe2x80x99 in Scheveningen (www.beeldenaanzee.nl) een selectie van circa 40 internationale sculpturen uit haar omvangrijke collectie ter beschikking gesteld. Bezichtiging ervan is mogelijk aan de hand van een gratis beeldenroute-folder, maar ook kunnen parkbezoekers vanaf 2 mei 2008 deelnemen aan een speciale parkrondleiding.

Van dinsdag t/m vrijdag is het mogelijk om (zonder reservering vooraf indien plaats beschikbaar; maximaal 15 personen per groep) deel te nemen aan een rondleiding door het park, o.l.v. een deskundige gids. Dagelijks vinden er twee rondleidingen plaats op een vast tijdstip: 12.30 en 14.00 uur. Duur parkrondleiding: circa 1 uur. Tijdens de rondleiding hoort u meer over de historie van het park, de flora, de diverse objecten en de beelden die te bewonderen zijn. Meerprijs parkrondleiding:  xe2x82xac 1,00 bovenop de reguliere toegangsprijs.

Men heeft met de xe2x80x98vroegexe2x80x99 opening van deze tuinbeelden-tentoonstelling wel een gok genomen. Zoals we nog onlangs hebben ervaren is de nachtvorst nog niet voorbij en verstandig is het dan ook om tuinbeelden niet voor IJsheiligen (11 t/m 15 mei) uit hun kast te halen of naar buiten te brengen (ook niet de buxus snoeien voor half mei zoals de meesten van ons wel zullen weten). Wat kan er dan gebeuren? Ik herinner me de uiteenzetting van een zeer ervaren beeldhouwer in de Werkgroep Tuinaanleg van Het Loo, die vertelde dat bijvoorbeeld beelden van godinnen vaak gebogen armen vertonen (met een hand op de hartstreek, waar zich bijvoorbeeld een bloemenkorf van Flora bevindt), waardoor in de holte van de elleboog water kan blijven staan en als dat water bevriest, komen er scheuren in de arm of elders in het beeld. Zo zijn er talloze geheime holtes bij tuinbeelden waarneembaar; denk ook maar eens aan de plooien van klassieke kleding, zoals ook op bijgaande foto is te zien.

De opstelling van de beelden zal zijn als in een beeldentuin, rekening houdend met de toegangkelijkheid van de bezoekers en de tijdelijkheid van de expositie. Ze zullen voornamelijk geplaatst worden langs de verharde parkpaden en de vraag is dan of deze manier van plaatsen te combineren valt met overwegingen omtrent het plaatsen van beelden in historische parken. Deze worden bij voorkeur geplaatst aan het einde van zichtassen, tegen een groene achtergrond, en liefst in de zon en niet onder bomen en heesters. In het laatste geval worden beelden heel snel groen van algen-aanslag (zowel xe2x80x99s winters als in natte zomers), die heel moeilijk of niet meer te verwijderen is. En dat zou jammer zijn.  CO

Venus in voormalige Springertuin. Foto: Oldenburgers Historische Tuinen, 2007

Huis Luxemburg (Maarssen), collectie Rijksmuseum Amsterdam

Vanaf  26 april 2008 t/m 4 januari 2009 loopt in Museum Maarssen (bij het gemeentehuis in de voormalige buitenplaats Goudestein) de tentoonstelling Buitenplaatsen aan de Vecht, nieuwe rijken in de 17e & 18e eeuw. Meer over de tentoonstelling zelf valt te lezen op www.museummaarssen.nl. Het persbericht van gelijke strekking is te lezen in Vechtkronkels.

In 2006 was er in hetzelfde museum de tentoonstelling Panorama Vechtstreek, met kaarten, vogelvluchten, gravures enz. (zie weblog 28 april 2006). Ik hoop dat de nieuwe tentoonstelling van gelijkend nivo is en net zoveel moois heeft te bieden! De afbeelding van Huis Luxemburg is i.i.g. al een mooie ‘opening’; nog niet eerder gezien.  JH

Buitenplaatsen aan de Vecht, nieuwe rijken in de 17e & 18e eeuw
Museum Maarssen, naast gemeentehuis in Goudestein
wo., za. en zo. van 13:00 tot 16:00

Uitsnede uit Huis Luxemburg (Maarssen), collectie Rijksmuseum Amsterdam

Handtekening Romeyn de Hooghe  Bron: Romeyn de Hooghe

En dan stuit ik door de voorgaande weblog over die prenten van Het Loo door Romeyn de Hooghe ook nog eens op het feit dat het in 2008 300 jaar geleden is dat Romeyn de Hooghe (1645-1708) stierf. In dat kader vind ik een aantal evenementen:
– congres (zaterdag 30 augustus 2008) met het thema Woord en beeld als wapen: nieuws en propaganda in de zeventiende eeuw. In een Call for papers staat ‘Romeyn de Hooghe was ongetwijfeld de meest veelzijdige, productieve, invloedrijke maker van  niet altijd objectieve nieuwsprenten, complexe allegorieën en bijtende satire in de laatste decennia van de zeventiende eeuw. Tegelijk wordt hij gezien als een vooraanstaand propagandist voor de politiek van Willem III’.
– tentoonstelling (vanaf december 2008) over het werk van Romeyn de Hooghe in het gebouw van de Bijzondere Collecties van de Amsterdamse Universiteitsbibliotheek
– een boek over Romeyn de Hooghe

Ter voorbereiding van het boek en die tentoonstelling is er een website Romeyn de Hooghe. Hier is een ruw format van het te verschijnen boek en van de tentoonstelling te vinden; met o.a. RdH en de tuinen van Enghien, Het Loo en Kleef.

Iets meer over Romeyn de Hooghe is te lezen op wiki.
Tot slot, als je nu alvast veel materiaal van Romeyn de Hooghe wilt zien, ga dan naar Geheugen van Nederland. Of ‘alles’ van Romeyn de Hooghe of enkel schitterend materiaal van Enghien. En gebruik vooral ook de link Zoom om ook de details te zien. JH

Het Perk van Anguien (Enghien, Edingen (BE)), Romeyn de Hooghe (ca. 1685)
Bron: Geheugen van Nederland

Schetsplattegrond van Waltha- of Thetinga-state opgetekend door Johann Andreas Graff, echtgenoot van Maria Sibylla Merian
Uit Stinsen en States: Adellijk wonen in Friesland, R. Elsward en P. Karstkarel

Naar aanleiding van de zaterdag jl. geopende tentoonstelling in het Rembrandthuis, getiteld Maria Sibylla Merian & Dochters: vrouwenlevens tussen kunst en wetenschap, vond ik op internet de hier afgebeelde plattegrond van Waltha- of  Thetinga-state te Wieuwerd (Fr.).
Deze state was eigendom van vrouwe Luts Pieters van Walta, die getrouwd was met de schatrijke Cornelis van Aerssen, van 1683 tot 1688 gouverneur van Suriname. Hij en zijn zusters behoorden tot de kleine protestantse geloofsgemeenschap van de labadisten, die vanaf 1675 gastvrijheid genoten op de state. Een halfbroer van Maria Sibylla was al eerder vertrokken naar Wieuwerd en toen Maria Sibylla in 1686 met man, moeder en twee dochters van Neurenberg naar Nederland verhuisde, hebben ook zij hun intrek genomen op Walthastate. Zij traden ook toe tot de ‘sekte’ van de labadisten, maar Maria’s man werd geweigerd en keerde weer terug naar Neurenberg. Labadisten deden afstand van hun wereldse bezittingen en af te lezen aan de plattegrond, leefden zij van hun uitgestrekte moestuinen en vruchtbomen.

Het slot lag op een vierkant omgracht kasteelterrein, omringd door een dubbele rij bomen, waarschijnlijk eiken of linden. Verder kunnen we op de plattegrond zien (het noordoosten ligt boven) dat rechts van het kasteelterrein zeker dertig tuinvakken liggen, waarschijnlijk omringd door laaggeënte vruchtbomen (gestippeld). Schuin rechts voor het kasteelterrein ligt een nog veel grotere nutstuin, met moestuinvakken, op Franse wijze diagonaalgewijs verdeeld. Drie bomenrijen (mogelijk ook vruchtbomen) zijn rond dit terrein geplant. Tussen beide nutstuin-complexen ligt een siertuin met kruiswijs verdeelde vakken. Het karakteristieke kenmerk van het hele complex is dat de verschillende tuinen nog niet in een duidelijke relatie zijn aangelegd met het huis, typisch voor de renaissance.
Op het kasteelterrein zelf zien we nog ten zuiden van een gebouw een kleine siertuin met ronde perken binnen een vierkant (vgl. het Buitenhof). Op het terrein staan verschillende huizen, schuren en andere nutsgebouwen.

De kaart dateert uit omstreeks 1686, of even later. We weten namelijk dat Graff in dat jaar met zijn vrouw Maria en zijn kinderen en schoonmoeder in Wieuwerd is aangekomen en daarna nog twee keer in Wieuwerd op bezoek is geweest. De kaart ligt in het Staasarchiv Neurenberg en is volgens de catalogus van de tentoonstelling een ingekleurde (alleen de groene bomen) ets.

Maria Sibylla is wereldberoemd vanwege haar nauwgezette wetenschappelijke waarnemingen gecombineerd met een groot kunstenaarschap. Zij bestudeerde de metamorfose van insecten in Duitsland, Nederland (o.a. bij Agnes Block en in de Amsterdamse hortus) en Suriname (o.a.op de plantage van de fam. Vreedenburg aan de Crameca kreek), waar zij via haar labadisten-relaties in 1699 met haar jongste dochter voet aan wal zette. Veel van haar tekeningen (en die van haar dochters) en boeken, en deze plattegrond zijn op de tentoonstelling in het Rembrandthuis te zien.

23 februari-18 mei 2008: Rembrandthuis Amsterdam;
10 juni -31 augustus 2008 J. Paul Getty Museum Los Angelos;
Catalogus: Ella Reitsma, Maria Sibylla Merian & dochters: vrouwenlevens tussen kunst en wetenschap. Zwolle, 2008. € 42,50 (gebonden) en € 32,50 (paperback) in nederlands en engels [determinatie Europese planten Juliet en Carla Oldenburger].  CO

Na 1733 werd de state afgebroken en werd alles gerooid. Op het stateterrein werd een boerderij gebouwd, de rest werd weiland. Hieronder laat een uitsnede uit de Militaire Topografische Kaart van A.W.N. de Man (1855, uit watwaswaar.nl) nog de contouren van het terrein van de state zien. Ook recent luchtfotomateriaal uit Google Maps toont een gelijkend beeld (als al aangegeven, de bovenzijde van de kaart van Graff is het noordoosten).

Uitsnede uit de Militaire Topografische Kaart van A.W.N. de Man (uit watwaswaar.nl)

Tekening van een perceel grond gelegen in Ossendrecht aan “s Heeren Baan vaan den Aanwas na het Dorp”, H. Adan (1745)
Bron: Het Markiezenhof

Een tweede kaart uit de beeldbank van het Markiezenhof betreft ‘Tekening van een perceel grond gelegen in Ossendrecht aan “s Heeren Baan vaan den Aanwas na het Dorp” ‘ (Burgemeester Voetenstraat) met:
A, den hoff, vijver, en ten deel van de werff alwaar het huijs op staet
B, moes land, deel van de werff, waar de schuur op staet, ten west, en een dreef ten noort van de vijver
C, hoff en teras, ten oost van de vijver

Wat meteen opvalt is de aanduiding ‘Teras’. Met Ossendrecht Burgemeester Voetenstraat gezocht in Google Maps
En dan belandt je ten zuid-oosten (0,5 km) van de al gevonden ‘Hooge Houve’

In watwaswaar.nl is de bij de kaart genoemde straatnaam ‘Weg van het dorp naar den Aanwasch’ te vinden, zie kadastraal minuut, en in zuidelijke richting ‘Het Kasteele straatje’ (kaart linksonder). Het perceel zelf laat een rechthoekig omgracht terrein met 2 bruggen zien, en in noordelijke deel van het perceel nog een vijvertje. In Aardrijkskundig Woordenboek der Nederlanden (1846) noemt van der Aa het voormalig kasteel van Ossendrecht.

Google Maps toont een woonwijk met de naamgeving Peeberg, en lijkt het ‘Teras’ niet hoger gelegen?
De noord-oostelijk punt van de wijk zou het ‘Teras’ moeten zijn (denk ik).

Eén van de kadastrale minuten (kaart rechtsonder) leidde overigens nog af. Vanuit het dorp gaat een laan met ‘opgaand geboomte’ op naar de Pottenberg (oostelijk van de ‘Hooge Houve’) met aldaar alweer een koepel.
Al met al 3 uitzichtspunten met al dan niet een tuinhuys, koepel of iets dergelijks als bekroning binnen een straal van een halve kilometer…  Jan Holwerda