In antwoord op de vakantie-foto-oproep van 30 juni jl. stuur ik zelf, bij gebrek aan ander nieuws maar een foto in die ik gisteren maakte van een stukje Vondelpark: het beeld van Vondel met een hek er omheen. Bewijs van de renovatie-activiteiten in het Vondelpark, een operatie die van 1999-2009 plaats vindt. Eigenlijk was mijn opdracht gisteren een hele mooie foto van het Vondelpark te maken, maar het weer was slecht en hekken en graafmachines maakten dat op vele plaatsen erg moeilijk. Op deze foto lijkt het hek een soort extra drempel om het beeld van Vondel en als je niet verder uitvergroot, valt het storende hek niet op. Overigens aanklikken en nog eens aanklikken op de vergrotingspijltjes en je hebt wel een mooie renovatie-foto voor je eigen archief. Zie verder voor meer wetenswaardighden vanuit stadsdeel Oud-Zuid http://www.vondelpark.nl/ en het komende (september)nummer van het Tijdschrift Monumenten, waarin A.K.Copijn, M. Delprat en H. Schreiber, op uitnodiging van Cascade, een artikel geschreven hebben over de renovatie van het Vondelpark, ingezoomd op het historisch plantensortiment en L. Copijn en T. Scholtens melding maken van resp. de renovatie van Vaeshartelt en van enige boerenerven die als rijksmonument zijn aangewezen.CO

Niet een vakantie-foto, maar een vakantie-tip in dit geval. Misschien heeft u het al gemerkt, onze webmaster heeft het in Roemenie even druk met andere zaken (overigens geen vakantie). Dus ik probeer een beetje in te springen. Afgelopen week heb ik een uitstapje gemaakt naar het Museum Bisdom van Vliet in Haastrecht. Wat een leuk museum is dat. Het is een huis en een tuin en een overtuin, alle uit 1877. Zo 19de eeuws als het maar kan. De inrichting van het huis nog helemaal uit die tijd, niets veranderd of verstoord, helemaal geweldig. Vele chinese serviezen, overal Deventer-tapijt, alle gordijnen nog origineel, je weet niet wat je ziet.

De overtuin staat wel beschreven in de Gids voor de Nederlandse Tuinarchitectuur van Oldenburger, Backer en Blok, maar de achtertuin aan de Hollandse IJssel daar gaat het nu even om. De beheerder had deze een aantal jaren geleden zelf opgeknapt.

O jee, had hij er wel verstand van, hoor ik u denken? Nou het ziet er naar uit van wel. Ik vroeg aan hem hoe hij te werk is gegaan en hij vertelde dat hij eerst alle paden weer hun originele loop had teruggegeven. Hierdoor ontstonden vanzelf perken die hij opneiuw gevuld heeft met Hydrangea’s, varens, Hosta’s , Aucuba an misschien nog enkele 19de eeuwse schaduwplanten, want schaduw is er genoeg onder een hele grote oude bruine beuk. De beuk stamt uit de jaren negentig van de 17de eeuw, toen het eerste huis op die plek werd gebouwd, ook voor de familie Bisdom van Vliet. Op deze wijze is een echte 19de eeuwse "stadstuin" ontstaan, zo een die je ook achter grote grachtenhuizen in grote steden verwacht. Het resultaat is werkelijk goed, alhoewel de foto’s dat niet helemaal laten zien. Deze tuin is niet toegangkelijk, maar wel van boven uit het huis te zien. De overtuin is zeer de moeite waard vanwege twee beelden van Jan van Logteren, een Neptunus en een Hercules (gesigneerd en gedateerd 1720), enige merkwaardige "druipsteen-vazen", een Libanon-ceder en een "baldekijn" of grafmonument, waar het echtpaar Le Fevre de Montigny-Bisdom van Vliet ligt begraven. Ook hond Nora heeft daartegenover een plaatsje gekregen. CO

Zie verder http://www.bisdomvanvliet.nl

Gistermiddag was ik bij de officiele opening van de gerestaureerde koepel van Rosendael. Zie de Cascade-web-log van vrijdag 23 juni jl. Daarna een klein feestje omdat onze vice-voorzitter Johan Carel 25 jaar werkzaam is bij St. Geldersch Landschap/Geldersche Kasteelen. Het was heel mooi weer en een feestelijke middag. Maar daar wil ik het hier niet verder over hebben.

Het allermooiste was de rozentuin vóór de oranjerie. Op dit moment in top-conditie. Nog geen rozen uitgevallen, nog geen rozen afgeknipt en allemaal in bloei. En dan te bedenken dat ik, toen deze tuin werd aangelegd, zo streng in de leer was, dat ik fel tegen het aanleggen van deze tuin heb geadviseerd. Waarom? Omdat er geen ontwerpen en andere relevante documenten van deze tuin bekend waren en we alleen maar over een foto van vóór WOII beschikten. En deze foto was waarschijnlijk niet van een ontworpen en aangelegde rozentuin, maar van een rozententoonstelling, die tijdelijk door de rozenvereniging op Rosendael was georganiseerd. Gelukkig heeft mijn weigering destijds niet ten gevolge gehad dat de aanleg van de tuin niet door is gegaan. Men heeft de tuin precies gecopieerd van de foto en men heeft Mw. Canneman gevraagd de perken met verschillende rozensoorten, ten dele oude rassen, in te vullen. Mogelijk zijn die rozen intussen vervangen, maar de tegenwoordige rozentuin is een lust voor het oog en heeft beslist het tuingedeelte vóór de oranjerie in hoge mate verrijkt. Zo zie je maar, al te streng in de leer is nergens goed voor. Wie interesseert het nu nog of die tuin in 1910 nu wel of niet als tuin echt heeft bestaan?  CO

Per 31 december 2006 sluit De Sphinx (Maastricht) zijn fabriekspoorten. Na 170 jaar valt hiermee de aardewerkproductie aan de Boschstraat stil. Het Sphinxterrein wordt daarmee een plaats van herinnering. Om deze actuele reden is voor De Sphinx gekozen als centrale thema voor de eerste manifestatie van ‘Zicht op Maastricht, biografie van een stad‘.

De Sphinx is Regout, Regout leidt tot Vaeshartelt en Vaeshartelt leidt tot het Album en dit was voor mij aanleiding om eens over internet ‘heen te harken’ en een webpage met allerlei materiaal samen te stellen. Voor de meeste onderdelen van de manifestatie duurt het nog even voor ze plaatsvinden, maar het ‘bijeengeharkte’ was te mooi om lang te laten liggen:
– komende evenementen te Maastricht ; de tuinhistorisch interessante
– afbeeldingen uit Album dédié à mes enfants et mes amies
– artikel van Jac van den Boogard

JH

Links de 17de eeuwse vista naar de heuvel Meerzicht, die uitzicht bood op Het Haarlemmermeer.

In het Pinksterweekend, 3, 4 en 5 juni wordt op Landgoed Keukenhof te Lisse (tegenover het bekende expositieterrein) een Landgoed Fair gehouden met zoals men zegt "de grootste pioenenshow ter wereld".
Pioenrozen werden in de 17de eeuw uit China ingevoerd. Door veredeling zijn er in de loop der eeuwen honderden soorten gekweekt. Een aantal pioenrozenkwekers uit binnen- en buitenland presenteert eerst voor de vakwereld (1 en 2 juni) en daarna voor liefhebbers hun mooiste soorten in kunstig geschikte arrangementen.

De Landgoed Fair heeft nog veel meer te bieden, zoals een kunstenaarsplein, veel muziek, een tuinenbeurs en wat niet. Zie http://www.landgoed-fair.nl/mgd_landgoedfair.php?page=pers en http://www.kasteelkeukenhof.nl

Wat is hier nu voor tuinhistorici van belang? Het aardige is dat u eens een kijkje kunt nemen op deze van oorsprong 17de eeuwse buitenplaats, die niet veel Nederlanders kennen. Er zijn heel duidelijk sporen uit de 17de en 18de en 19de en 20ste eeuw in tuin en park te onderscheiden. In de voormalige moestuin (nu genaamd Frederikshof) is door Bureau Oldenburgers Historische Tuinen vorig jaar een wandeling door vier eeuwen tuingeschiedenis ontworpen en uitgevoerd. De 17de eeuwse voorbeeldtuin is geheel met verschillende pioenen beplant (17de eeuwse soorten, in allerlei vormen en kleuren). Echter, helaas deze pioenen zijn net in het najaar van 2005 aangeplant en bloeien nog niet. Wel kan men de architectuur van deze tuin al aanschouwen (denk hierbij aan Vredeman de Vries of Crispijn van de Passe), evenals een kleine landschapstuin met heuvel; een 19de eeuwse tuin met veel bakken en oranjerie-planten en een 20ste eeuwse border in de stijl van de lange border van Mien Ruys.

Hieronder de pioenentuin (naar het ontwerp van OHT, 2004). De keizerskronen staan niet in het ontwerp maar vullen dit jaar, nu de pioenen nog niet bloeien, de bedden. Op de achtergrond het unieke eendenhuis.

Afgebeeld de Rensumaborg te Uithuizermeeden, de meest noordelijke nog bestaandeborg van Nederland.

Vorige maand kreeg ik een boekje aangeboden op de Fraeylemaborg, getiteldGroninger Borgen: wandelingen door tuin en tijd en geschreven door Edward Houting.ISBN 90 330 0555 7. Prijs Euro 15,=

Het boekje beschrijft meer dan de gebruikelijke geschiedenis van tuin en park en gebouw en bewoners.  We vinden ook in het boek wandelingen over de borgterreinen en wandelingen in  de omgeving van de borgterreinen.  Dus als we de Fraeylemaborg bijvoorbeeld even nader bekijken, dan vinden we onder dat hoofdstuk ook een korte beschrijving van de oudste Groningse slingertuin, de Geertsemaheerd en andere slingertuinen onderweg en ook de bijzondere architectuur in de omgeving krijgt de aandacht, zoals in dit geval de geheel bakstenen toren van Schildwolde.

Wat het boekje bovendien uniek maakt, is de lijst van (oude) vruchtboomrassen die op de verschillende borgen te vinden zijn.  We kennen natuurlijk de boeken over fruitrassen van de stadhouderlijke hovenier Johann Hermann Knoop, getiteld Pomologia, Dendrologia en Fructologia uit het midden van de18de eeuw. Het leuke is dat deze traditie van aandacht voor pomologische kennis in het noorden van het land, op deze wijze weer wordt voortgezet. Van de boeken van Knoop en andere historische boeken over vruchtbomen zijn CD-Rom’s verkrijgbaar.Zie www.npv-fruithof.org/frhuitg/Index.htm

Eén van onze eerste weblogs, 18 Dec (door Carla), betrof de “weer in gebruik stelling” van Tuinhuis ’t Spijck. Carla vermeldde in de weblog een bochure die voor deze gelegenheid werd uitgegeven. Deze lijkt nu op de site van Tuinhuis ’t Spijck te staan. Zekere de moeite waard om te lezen. Klik hier.

Hugo A.C. Poortman (2) (1858-1953), de tuinarchitect die we kennen van onder andere Weldam, Kasteel Amerongen en Middachten, heeft een aantal dagboekjes/agenda’s en een kasboek bijgehouden. Dit materiaal is al enige tijd bij de Speciale Collecties van de Bibliotheek van Wageningen UR aanwezig.

Het kasboek van Poortman over de jaren 1887 to 1928 is nu online digitaal toegankelijk. Met de scanners op statief van de Bibliotheek is dit materiaal nu betrekkelijk simpel in eigen huis te digitaliseren. We zullen dus in de toekomst meer van dergelijke unieke documenten online gaat zetten.

Deze documenten over tuinarchitectuur staan bij elkaar op pagina:
www.bibliotheek.wur.nl/speccol/manuscripts

De direct link naar het Kasboek van Poortman: www.bibliotheek.wur.nl/speccol/manuscripts/kasboek_Poortman.pdf