Venus gemaakt en gesigneerd door J.B. Xavery

Tijdens de RTC op 4 april jl. heb ik de ambitie geuit om een studiegroep te vormen die zich bezig zal gaan houden met het inventariseren van tuinsculptuur in Nederland (zie weblog van 10 mei 2009). Vier enthousiaste mensen, Dineke Akkermans, Arinda van der Does, Laura Fokkema en Niek Ravensbergen, hebben zich meteen aangemeld als lid. Daarmee was de Studiegroep Inventarisatie Tuinsculptuur (SIT) al zeer snel een feit! De SIT is inmiddels twee keer bijeen geweest. Daarbij is onder andere een missie geformuleerd. Deze missie luidt als volgt:

De Studiegroep Inventarisatie Tuinsculptuur (SIT) is een open en multidisciplinair samenwerkingsverband van mensen die tuinornamenten een warm hart toedragen. Het belangrijkste doel van de studiegroep is het vergaren en uitwisselen van inhoudelijke kennis door middel van het inventariseren van tuinsculptuur (vooralsnog tuinbeelden en tuinvazen) in Nederland. Zij beoogt deze gegevens via internet te ontsluiten en wel zodanig, dat oorspronkelijke verbanden tussen ornamenten in verschillende tijdsperioden kunnen worden gelegd. Belangrijk daarbij is dat de tuinsculpturen in een bredere tuinhistorische context worden geplaatst. Op basis van de vergaarde kennis en inzichten beoogt de studiegroep een nuttige bijdrage te leveren aan de herwaardering van tuinsculptuur in Nederland.

Aangezien de studiegroep een open karakter heeft, zijn belangstellenden die de missie van SIT onderschrijven van harte welkom om de studiegroep te versterken!

Nadere informatie over de studiegroep is te verkrijgen bij:

Dennis de Kool (d_de_kool@hotmail.com)
Voorzitter
Studiegroep Inventarisatie Tuinsculptuur

Parasol van Branitz  Foto: Martin van den Broeke

Na het bijwonen van de Tagung ‘Ornamental farm’ te Bad Muskau deden we als 5-tal, op de terugreis, park Branitz aan.

We konden Martin de ‘Landpyramide’ en de ‘Seepyramide’ (Tumulus) niet onthouden (en we wilden ze zelf natuurlijk ook zien). Op weg naar deze piramides kwamen we langs de bovenstaande Parasol op de Rennbahnhügel. Een type parasol, paraplu, dat we ook in Nederland kennen. Nog bestaand is i.i.g. die in het Paleispark Het Loo, aan de kop van een spreng.

Parapluie Paleispark Het Loo  Foto: Jan Holwerda

Oude beelden zijn die van bv de ‘Parapluie in ’t Bosch’ bij Driebergen-Rijsenburg en de Parapluie van De Dellen (Heerde).

Parapluie De Dellen (Heerde)

‘Parapluie in ’t Bosch’ (Driebergen-Rijsenburg)

En als je er zo naar kijkt, een paal/post en een rieten dak, dan is het nog maar een stapje naar de éénroedige hooiberg (pluberg). Of heeft de ontwikkeling de omgekeerde route gevolgd…
Jan Holwerda

Eénroedige hooiberg bij landgoed Hackfort (Vorden)
Bron: Het Nederlandse Hooiberg Museum

Eens wat anders… Roem verkrijgt een kasteel of buitenplaats door verbeeld te zijn in het schilderij van een Hollandse meester, door een museale functie of door de pracht van haar tuinen. Of…, door tot het 90ste KLM-huisje verkozen te worden. KLM-huisjes zijn die Delftsblauwe huisjes die op intercontinentale vluchten aan passagiers in de World Business Class worden uitgereikt.

Het 90ste huisje is een replica van buitenplaats Wester-Amstel te Amstelveen. Het huis is in 1662 gebouwd door Nicolaas Pancras, toenmalig burgemeester van Amsterdam en bestuurslid van de Nederlandse Oost Indische Compagnie. Het eerste exemplaar werd aan o.a. Søren Movig overhandigd (persbericht).

Meer over Wester-Amstel op www.amstelveenweb.com.  JH

Op de Wilhelmshöhe stroomt via een nog volledig functionerend 18e-eeuws systeem in een uurtje tijd 350.000 liter water naar beneden. Een weergaloze ervaring. Het begint in het Oktogon (nu in restauratie) en eindigt 300 meter lager in de Fontänenteich voor het slot. Als aanvulling op de eerdere foto van Laura een paar plaatjes, van boven naar beneden:

1.De grote Kaskade (ontwerp Guerniero; voltooid in 1714; waterval 210 meter lang)
2. Het Aquädukt (ontwerp Jussow; voltooid 1792; waterval 34 meter hoog)
3. De Fontänenteich voor het slot (voltooid 1789; fontein 55 meter hoog)

Niek B. Ravensbergen

De koepel en het bruggetje, De Boschplaatse (Blijham)  Bron: www.boschplaatse.nl

Naast onze theekoepel willen wij een romantisch bruggetje restaureren.
Onze aannemer is al tijden op zoek naar een leverancier die goede takken kan leveren voor de leuningen.

Wie weet er een leverancier die hem (ons) helpen kan?
Welke houtsoort weet ik zelfs ook al niet. Ik vermoed dat altijd eikenhout gebruikt werd?

René Caderius van Veen
"De Boschplaatse" (www.boschplaatse.nl)

De koepel, De Boschplaatse (Blijham)  Bron: www.boschplaatse.nl

Het fietsenhok van De Viersprong.  Foto: Richard Zweekhorst 

‘De Viersprong’ en Richard zijn al een aantal malen voorbijgekomen. In het toentertijd toegestuurde materiaal zaten ook foto’s van een nieuw fietsenhok met toepassing van ‘ruwe boomstammen’ en ‘geschilde kneppels’…

Nog een detail.  Foto: Richard Zweekhorst

Maarre Richard, dat bankje in de achtergrond moet anders. Neem de onderstaande van Van Laar. Enkel voor het oog; relaxt lunchen doe je er vast niet op.  JH

Plaat CVIII, Magazijn van Tuin-Sieraaden, Gijsbert van Laar

Teufelsbrücke, Wilhelmshöhe (Kassel)  Foto: Laura Fokkema

Laura & co waren o.a. naar Wilhelmshöhe (Kassel) en dit leverde vele ‘waterige’ beelden op.

Cascade van Herrenhausen (Hannover)  Foto: Jan Holwerda

Jan & co maakten een rondreis door midden Duitsland met Herrenhausen (Hannover) als laatste stop op de terugreis.

Maar ook nog een Nederlandse plaatje. Helaas bestaan ze niet meer, de cascades van Vaeshartelt (Meerssen). Vaeshartelt is al vaker in onze weblog genoemd: 20 sep 2006, 5 jan 2007 en 16 feb 2007.

Net als Willem’s Kaartenkamer: 12 feb 2008. De laatste biedt nu ook een aantal van de platen uit Album dedié a mes amis en mes enfants (album Regout). O.a. de cascades van Vaeshartelt.

Cascades Vaeshartelt, uit Album dedié a mes amis en mes enfant.
Bron: Wildernis Kaartenkamer

Bath, Somerset, England. Foto: Carla Oldenburger

Iedere zomervakantie is het duidelijk op de weblog te merken dat de inzenders en de lezers van Cascade-weblogs toch even met meer zaken bezig zijn dan alleen Cascade. Tuinhistorische nieuwtjes en feitjes of het opzetten van een discussie op ons vakgebeid is even van minder belang. We gaan liever zwemmen in zee of fietsen in de regen of bramen plukken, dan dat we nu vakliteratuur of een tentoonstelling gaan bespreken, of een interessante tuinhistorische kwestie aansnijden. Dit jaar is het helemaal een moeilijke zomer, want boeken of tentoonstellingen op ons vakgebeid zijn heel dun gezaaid of iet wat overjarig.

Restauraties zijn natuurlijk wel zo hier en daar aan de gang, bijvoorbeeld de voorbereiding van de tuinrestauratie bij het Rijksmuseum. Zie de laatste Rijksmuseum Nieuwsbrief nummer 23, waarin staat te lezen dat Copijn Tuin- en landschapsarchitectenbureau onder verantwoordelijkheid van Cruz en Ortiz de plannen voor de monumentale tuin rondom het Rijksmuseum zal uitvoeren, maar dat wisten we allang sinds we enkele jaren geleden alweer op een Ronde Tafel Conferentie door het bureau zelf hierover werden ingelicht. Ten overvloede staat er nog eens in de Nieuwsbrief vermeld: xe2x80x9cUitgangspunt hierbij zijn de oorspronkelijke tuinontwerpen van Cuypersxe2x80x9d (1877;1884). Ja, ja, dat schijnt bijzonder te zijn.
Ieder jaar denk ik dan weer, laten we volgende zomer eens met zxe2x80x99n allen een mooie verzameling fotoxe2x80x99s op de weblog plaatsen met als onderwerp xe2x80x9cCascadexe2x80x9d.

Lynmouth, Devon, north edge of Exmoor, England  Foto: Carla Oldenburger

Helaas is het nu weer te laat. Maar heel graag illustreer ik deze weblog toch nu al met twee zomer-fotoxe2x80x99s van Engelse cascades, bij gebrek aan een ander weblog-onderwerp. Hopelijk zullen we er volgend jaar eens op tijd aan denken. Ik fotografeer onderweg op vakantie graag de cascades die ik tegen kom, in Nederland en daarbuiten, en zowel de wildstromende natuurlijke cascades als die welke via kunstwerken worden geleid, naast die geschilderd op doek of getekend op papier.
Mochten jullie er een paar in voorraad hebben, maak dan een nieuwe weblog met vakantie-cascades, want het echte weblog-actie-seizoen is volgens mij nog niet aangebroken. Als dat wel zo is, lees ik het graag.  CO

Wegwijzers op De Viersprong Foto: Richard Zweekhorst

Soms heb je zoxe2x80x99n klein mazzeltje en dat hangt meestal van toeval aan elkaar.
Enige weken geleden was ik even op De Viersprong in Woudenberg om een wegwijzer te plaatsen. Wegwijzers zijn nu eenmaal noodzakelijk als iemand bijvoorbeeld wil weten waar de ingang is. Dat draaft soms een beetje door in het ontembaar enthousiasme. En met die wegwijzer zou ik ook zo graag iets van het verleden laten zien en het moet van eigen gewonnen hout en het moet historisch verantwoord zijn. Zie de afbeelding voor het resultaat van deze eigen creatie.

Maar de wegwijzer daar ging het even niet om, in de auto die stopte op het parkeerterrein zat een oude dame van 98 jaar. De ideale ‘wegwijzer’ zullen we maar zegen. Mevrouw wilde graag even rondkijken want zij was hier vroeger als kind geweest en vond het zo mooi hersteld. Een uur later kwamen we het hoofdgebouw van De Viersprong weer uit en keek ze even naar de herstelde lijnen voor het pand: Ja, mooi precies zoals het vroeger is geweest! Dat zijn zo van die kleine opmerkingen waar je als tuinbaas heel gelukkig van kan worden. Want er blijft altijd een kleine twijfel bestaan, ondanks het zorgvuldig onderzoek. De oude dame wist veel te vertellen maar de echte vraagstukken kon ook zij niet oplossen. We namen afscheid met de belofte dat ik de gemaakte fotoxe2x80x99s van het bezoek even zou langsbrengen.

Zo bleef de oude dame een tijdje malen in het hoofd. Ze wist enorm veel van de omgeving, was opgegroeid op De Hoogt (toegeschreven aan Dirk F. Tersteeg) in Maarn en haar schoonouders bouwden het Huis te Maarn (toegeschreven aan P.H. Wattez). Hier liep dus iemand rond die heeft meegemaakt wat er zich in het dagelijks leven op de buitenplaatsen afspeelde.  98 Jaar, goed bij de tijd, behoorlijk ter been, wonende op een buiten met kennis van alle familiebanden in de omtrek  en met een goed gevoel voor humor. Uiteindelijk heb ik met haar een afspraak gemaakt en ben daar samen met Arinda naar toe gegaan.

Op de fiets met Arinda naar de oude dame, bij ons hadden we opname apparatuur, bloknoot, het boekje Geschiedenis en architectuur van Maarn van Karen Veenlandxe2x80x93Heineman en Hans Lägers om het gesprek met wat fotoxe2x80x99s aan de gang te krijgen of houden.  Ook de oude dame had haar huiswerk gedaan, oude fotoxe2x80x99s van De Hoogt en een kopje thee met verrassing. Wat we graag van haar wilden weten waren zaken als: Hoe waren de familiebanden?; Wie staan er op de fotoxe2x80x99s?; Hoe waren de families, aardige mensen of misschien waren ze juist heel vervelend in de omgang? Hoe lang duurde de reis per koets van Kasteel Maarsbergen naar De Hoogt en ging het paard in galop of stap? Wat was de sfeer op de buitens? (want men ging bij iedereen op bezoek omdat iedereen onderhand familie van elkaar was). En zo hadden we nog vele vragen waarop we heel veel verrassende antwoorden kregen.

Wat zijn we wijzer? We zijn enorm veel wijzer geworden over hoe het er werkelijk aan toe ging op de buitens in de omgeving van Maarn. Veel materiaal wordt uitgewerkt en is bruikbaar voor onderzoek. Enkele vermoedens zijn bevestigd en enkele zaken die nu voor waar worden aangenomen kunnen rechtstreeks naar de prullenmand verwezen worden. Zo uniek is het dus om met iemand van deze leeftijd en deze komaf rond de tafel te zitten. We beseffen terdege dat dit een vervolg vraagt want er is nog veel informatie die niet boven water is gekomen maar wel voorhanden is. Eerdaags plannen we een bezoek aan het Utrechts Archief en duiken we de fotoboeken in met de oude dame. Wie weet wat er dan allemaal weer boven komt. In ieder geval vragen we iemand van het archief erbij om aantekeningen te maken van de bevindingen van een uniek mens en een unieke bron. Daarbij blijft het geweldig dat zowel de oude dame als wij enorm veel plezier hebben gehad aan het informele gesprek en beide partijen uitzien naar een vervolg.
Hoe een wegwijzer je weer eens de weg kan wijzen!!!

Richard Zweekhorst

Het fietsenhok van De Viersprong.  Foto: Richard Zweekhorst

‘De Viersprong’ en Richard zijn al een aantal malen voorbijgekomen. In het toentertijd toegestuurde materiaal zaten ook foto’s van een nieuw fietsenhok met toepassing van ‘ruwe boomstammen’ en ‘geschilde kneppels’…

Nog een detail.  Foto: Richard Zweekhorst

Maarre Richard, dat bankje in de achtergrond moet anders. Neem de anderstaande van Van Laar. Zitten vast van geen kant, maar dat zal de werkgever niet erg vinden (kortere lunchpauze).  JH

Magazijn van Tuin-Sieraaden, Plaat CVIII, Gijsbert van Laar