Betonnen paddestoelen op Bingerden (Angerlo), rechts duo, links enkele.
Foto: Jan Holwerda
Vorige week zondag tussen de stinzenplanten op Bingeren gezien: een betonnen paddestoel en twee betonnen paddestoelen. Jan Boer wees ons er op: ‘dienden oorspronkelijk als opstap voor het bestijgen van paarden’.
Ik zie nu in het monumentenregister dat beiden rijksmonument zijn: Twee betonnen paddestoelen / Betonnen paddestoel op een rechthoekige sokkel met afgeschuinde hoeken uit het eind van de 19e eeuw. De paddestoelen zijn in circa 1900 vanuit Engeland naar Bingerden getransporteerd en dienden oorspronkelijk als opstap voor het bestijgen van paarden. Een ludieke beschildering van de paddestoelen uit de tijd van de eeuwwisseling in rood met witte stippen is geheel afgesleten.
En ik keek en bericht omdat ik ze nu net (ook) in een Belgische catalogus uit 1889 zie staan, in Ciments & bétons van de firma S.A. Ancienne firme Blaton-Aubert uit Bruxelles [1889] : Champignons tabourets jumeux en Champignon tabouret simple.
Jan Holwerda
Champignons tabourets jumeux en Champignon tabouret simple, uit Ciments & bétons, S.A. Ancienne firme Blaton-Aubert uit Bruxelles [1889]
Bravo! Dergelijke(?) paddestoelen staan ook bij het licht sinistere cementrustieke huis Villa Martha, bij Elsendamme, West-Vlaanderen: ‘enkele malle cementen krukjes […] in de vorm van bovendimensionale paddestoelen’. Het huis, althans de bemanteling ervan, is met een inscriptie gedateerd en gesigneerd ‘Swertvaegher / Alfons / Stavele / 1907’. Tenzij de mij verder onbekende Swertvaegher ze heeft gemaakt, neem ik aan dat ook die tot de in België (en Nederland, ze exporteerden hierheen) zeer wijd verspreidde maaksels (ook complete grotten) van de fabriek van Blaton-Aubert uit Brussel behoren.
Deze paddestoel stenen, in het Engels ook ‘Staddle Stones’ genoemd, werden oorspronkelijk gebruikt om onder (graan)schuren te plaatsen. Het doel ervan was om tegen vocht te beschermen en tegen muizen en ander ongedierte die aldus niet naar binnen konden kruipen. Er bestaan afhankelijk van de streek meerdere varianten. Tegenwoordig zijn ze in tuinen extreem populair in het Verenigd Koninkrijk, en voor een paar honderd pond overal te koop. Of de stenen werden gebruikt om een paard mee te bestijgen is misschien iets van later, ik heb dat nog nooit gezien.
Joost
Maar dit (Bingerden en catalogus) zijn geen saddle stones, dit zijn imitatie paddestoelen. Die op Bingerden komen dan ook, zo te zien, exact overeen met de voorbeelden van Blaton-Aubert. Saddle stones zijn, zoals ook op die Britse foto te zien is, platter van boven.