Nieuwe landschappelijke aanleg…, P. Broekhoven, 1812
Bron: www.paleishetloo.nl
Aan het hof van onze eerste koning, 1806-1810.
Een tentoonstelling met een veelheid aan objecten om zijn betekenis voor Nederland, de Franse allure aan het hof, de introductie van Empirestijl in Nederland en zijn nalatenschap te illustreren.In het grote geheel vormt de tuinhistorische component ‘Aanleg van paleisparken’ slechts een klein onderdeel.
Getoond worden
– ontwerp van J.D. Zocher sr. voor Huis ten Bosch uit 1807 ; afmetingen van bijna 70 cm hoog en 2,5 m breed! ; niet uitgevoerd
– Plattegrond van tuinen en park van Paleis Het Loo, M.J. de Man, opmeting 1806. Zeg maar de toestand voor de wijzigingen onder Lodewijk Napoleon ; met al wel de gewijzigde boventuin naar ontwerp van P.W. Schonck (60×90)
– Nieuwe landschappelijke aanleg van het park van Paleis Het loo, P. Broekhoven 1812 ; deels opmeting, deels ontwerp (100×130)
– ‘Petit Parc’ van Paleis Het Loo, A.I. Melling, ca. 1820
– ontwerp van het Koninklijk Paviljoen te Haarlem, J.D. Zocher sr, 1809 ; slechts deels uitgevoerd
– Het park van het Koninklijk Paviljoen te Haarlem, tijdens de aanleg, J.P. Visser Bender, 1809
– ontwerp voor de uitleg van Assen met ‘Zomer of Jagthuis voor zijne Majesteit den Koning’, C.G.F. Giudici, 1809 (200×80)
Waarom kijken? Een originele tekening of orgineel ontwerp biedt zoveel meer. Niet voor niets dat ik bij een aantal de afmetingen vermeldt. Bv. die van P. Broekhoven, als je die in het echt ziet zie je pas dat linksonder en -boven, dus buiten de ‘kleurdelen’, lijnen doorlopen en andere strukturen te zien zijn. Dat zie je niet in de afbeelding van deze weblog of een foto in een boek. Ook kent de Broekhoven een veelheid aan met letter aangegeven objecten/punten, een legenda ontbreekt bij deze kaart. Overigens, in Coll. Archives Nationales te Parijs is een 2de versie maar dan met ‘Description’ (volgens H.W.M. van der Wijck).
Zou een mooie toevoeging zijn geweest. Net als de ontwerpen voor het paleispark van de hand van Alexandre Dufour, jammer dat deze ontbreken.
En als u nog meer argumenten nodig hebt, al die andere objecten, en het paleis, de tuinen, het paleispark; een dag is te kort.
Meer over Lodewijk Napoleon op bv Wikipediaen over de tentoonstelling op de site van Paleis Het Loo. JH
Wie was Pieter Broekhoven? Voor de landmeter Pieter Broekhoven zou ik nog enkele doorverwijzingen willen geven.
Zelf schreef ik een kort stukje getiteld Collectie P. Broekhoven 1845 / 1846: tuinsieraden en tuinplattegronden, in Nieuwsbrief De Donderberggroep 1994, no. 5, p. 7-8, n.a.v. de nieuwe aanwinst in de afdeling Speciale Collecties Bibliotheek WUR, van een collectie tekeningen van Pieter Broekhoven jr.. Misschien kan de afdeling Speciale Collectie reageren op deze log met het plaatsen van een foto van een van Broekhoven’s plattegronden?
Ook heeft de geodeet Leendert Aardoom twee jaar later het een en ander geschreven in Bijdragen en mededelingen Vereniging Gelre (1996) dl. 87, p. 50-84. Omdat dit niet een erg bekend artikel is, wil ik hier enige gegevens over Broekhoven geven die door hem worden vermeld. De titel van het artikel is Landmeters en andere kaartenmakers op Het Loo, 1685 – 1813. Op p. 62 e.v. noemt Aardoom de hoveniers die op Het Loo hebben gewerkt tussen genoemde jaren. Bekende namen zijn Van Staden, vader Christiaan en zoon Samuel en neef Christiaan Pieter (1688-1712), welke laatste de plattegrond van Het Loo tekende (tussen 1723 en 17 28 wordt geschat) waarnaar de tuinen zijn gerestaureerd. Een andere bekende naam is die van Daniel van Berken, die later op Oranjewoud werkte. In 1808 wordt Pieter Broekhoven hovenier. Zijn zoon, eveneens Pieter Broekhoven genaamd, werkte niet op Het Loo, maar tekende wel in 1812 de bekende kaart/plattegrond, die nu op Het Loo hangt in de tentoonstelling over Lodewijk Napoleon. Pieter Broekhoven sr werkte als hovenier samen met J. P. Posth als uitvoerder en A. Dufour als ontwerper op Het Loo. Zij alle drie zijn betrokken bij de omvorming van de tuinen in landschapsstijl. Alle formele delen verdwenen toen uit het park, ook het sterrenbos en het wildbos rond de Willems Tempel.
Over het “grand plan” van A. Dufour uit 1808, dat ten grondslag ligt aan de kaart van Van Broekhoven, zie H. van der Wijck, in zijn Atlas Gelderse buitenplaatsen : dl. 1 De Veluwe, 1988, kaart no.74.
Zie tenslotte de websites van St. De Donderberggroep (http://www.donderberggroep.nl ) en Vereniging Gelre (http://www.vereniginggelre.nl). CO
Er is een website met stamboom Broekhoven hierin duiken 'onze Pieters' ook op:
(1ste datum geboorte, 2de sterfdatum)
opa Pieter Broeckhoven (later: Broekhooven)
00-11-1720 te Wassenaar / 00-03-1795 te Amsterdam
in 1754: tuijnman op de buijtenplaats Groenevecht nabij Breukelen
vader Pieter Broekhooven (later: Broekhoven)
00-10-1757 te Breukelen / 10-05-1834 te Apeldoorn
Hij bekleedde vanaf ca. 1810 de functie van meester Tuijnman op het Loo te Apeldoorn.
'de tekenaar' Pieter Broekhoven
24-11-1784 te Arnhem / 02-10-1849 te Laagkeppel
rentmeester Laagkeppel
broer Johannes Broekhoven
00-02-1793 te Arnhem / 04-08-1860 te Apeldoorn
parkmeester op Paleis Het Loo
broer Arend Broekhoven
00-12-1794 te Arnhem / 16-10-1859 te Apeldoorn
tuinman op paleis het Loo
In de nageslachten van Johannes en Arend vindt je opnieuw tuinmannen.
Geweldig Jan, als je maar doorgaat, vind je alles op Internet. Daar kan de tentoonstelling op Het Loo toch niet tegenop wat dit onderdeeltje betreft. Het geslacht Broekhoven is dus het zoveelste geslacht hoveniers/tuinarchitecten, in de bekende rij van de families Zocher; Van Lunteren; Copijn; Vroom; Wattez en wie vult nog aan? De canon van de tuinarchitecten is zo gauw gevuld. CO