‘op Twickelo onder de houte par à sol’, tekening in het schetsboek van mr. Gerrit Hooft in het Archief van de Familie Heshuysen en aanverwante Families, 1782, inv.nr. 266, Stadsarchief Amsterdam.
(in het eerder aangehaalde schetsboekje van de Amsterdammmer Gerrit Hooft, zie hier, staat ook een tekening op Twickelo; contact met Aafke Brunt, archivaris bij Stichting Twickel, resulteerde in deze bijdrage)
‘op Twickelo onder de houte par à sol’ luidt het onderschrift van de tekening die Gerrit Hooft in 1782 op Twickel maakte. Zoals blijkt uit zijn schetsboek was hij daar op doorreis naar Gildehaus, Bentheim en Schüttorff. Het uiterlijk van de houten parasol valt af te leiden uit een aquarel van P.C. la Fargue uit 1772. Deze maakt deel uit van een serie van zeven aquarellen van het park van huis Zuidwijk in Wassenaar. La Fargue maakte ze in opdracht van Jacob Jan van Wassenaer Obdam. Jacob Jan was een broer Carel George, de bezitter van landgoed Twickel. De parasol op Zuidwijk stond op de top van een heuveltje en was voorzien van Chinese bellen en een rustbankje. De wandelaar die op het bankje ging zitten, keek uit op een slingervijver.
Aquarel van het park op Zuidwijk door P.C. la Fargue, 1772. Collectie Stichting Twickel.
De situatie op Twickel had veel weg van die op Zuidwijk. Ook hier stond de parasol op een bergje en keek de wandelaar die onder de parasol zat, uit op een slingervijver. Achter de vijver verrees een bergje. Een kaart uit 1787 laat zien waar de parasol gestaan moet hebben.
Detail uit de Kaart van den huize en havezate Twickel benevens de Twickelervaart en Delden door H.J. van der Wijck, 1787. Kaartencollectie Huisarchief Twickel, inv.nr. 6313-4.
Tegen het einde van de 18de eeuw was het kasteelpark volop in beweging. De bergjes en de spiegelboogvijver moesten al spoedig wijken voor de waterpartij die nu nog steeds achter het kasteel ligt.
Parasol in Johann Gottfried Grohmann, Ideenmagazin für Liebhaber von Gärten, Englischen Anlagen und für Besitzer von Landgütern, Leipzig, 1796.
Een in de bibliotheek van Twickel aanwezige catalogus roept de vraag op of de Chinese parasol werd vervangen door een moderner exemplaar, vervaardigd uit biezen en veren.
Aafke Brunt
Misschien ter verduidelijking, de tekenaar schetste het uitzicht zittend onder de houten parasol en uitkijkend over de vijver?
Inderdaad. Gerrit Hooft zat onder de parasol en keek uit op de slingervijver en het daarachter gelegen bergje.
Deze rieten parasol kwam ik een aantal jaren terug tegen tijdens een wandeling in de buurt van Rijs/Oudemirdum in Gaasterland. De parasol stond op een kleine verhoging tussen de sparren terzijde aan een laantje beplant met Italiaanse populieren. Dit verborgen groene landschapje behoort toe aan het rietdekkersbedrijf van de Gebr. Roosma te Oudemirdum. Zij zijn zeer waarschijnlijk ook de makers van de rieten parasol.