Poort door een begroeide wal, Carel Lodewijk Hansen. Foto: RKD.
Klik hier voor grote versie.
Geachte dames en heren van het Tuin Historisch Genootschap Cascade,
Op advies van Laurens Schoemaker, conservator bij het Rijksbureau voor Kunsthistorische Documentatie in Den Haag stuur ik u een foto van een schilderij door de 18e/19e eeuwse schilder Carel Lodewijk Hansen ( Amsterdam 1765-Vaassen 1840). Het werk laat een poort door een begroeide wal zien. Mijn vraag is aan u is op basis van deze foto een vermoeden uit te spreken over de topografische locatie die op het werk wordt verbeeld.
Alvast mijn dank voor uw expertise,
met vriendelijke groet,
Frank Welkenhuysen
Is er een detailfoto vande sluitsteen in de boog van de poort of is die nondescript gedecoreerd?
Dag Frank,
De afbeelding doet mij denken aan het tunneltje in Het Engels Werk; een openbaar park in Zwolle, circa 1830 aangelegd op de voormalige vestingwerken (toen nog Het Nieuwe Werk) door kweker en tuinarchitect Hendrik van Lunteren.
H.g. Sandra
Hallo Sandra,
Het lijkt inderdaad wel op de tunnel van het Engels Werk in Zwolle, maar is het toch niet.
http://beeldbank.historischcentrumoverijssel.nl/publiek/Default.aspx#media/136367/1
Maar als ik dit zo zie zou je wel in de richting kunnen denken van een voormalig vestingwerk dat is omgevormd tot park.
Laura
Dag Laura,
Hierbij nog wat losse gedachtes:
– het schilderij is waarschijnlijk nog net voor of tijdens de parkaanleg geschilderd;
– bestaande onderwerpen werden in die tijd vaak geïdealiseerd weergegeven;
– de tunnel werd voor de parkaanleg al door wandelaars als doorgangsroute gebruikt;
– Vaassen ligt ‘in de buurt’ van Het Engels Werk;
– de tunnel ligt tegenwoordig half ingegraven in het zand;
– stammen de steunberen voor de tunnel niet uit een latere tijd (baksteenformaat vergelijken)?
H.g. Sandra
De bijgaande tekst is afkomstig van een artikel uit Culemborgse Voetnoten: Lambertus Johannes Hansen: op zoek naar verborgen Culemborg, auteur Peter Schipper, oktober 2010.
Misschien helpt deze tekst bij de zoektocht. Men denkt bij dit schilderij aan geaccidenteerd terrein. Helaas is geen datum bekend, de kans dat het is geschilderd nabij Vaassen lijkt groter dan nabij Amsterdam.
…vader Carel Lodewijk (1765-1840) groeide op bij zijn peetoom Carel Lodewijk Gotze, die niet onbemiddeld was. Op zeventienjarige leeftijd, laat voor een kunstenaar, begon Carel Lodewijk Hansen met een opleiding tot kunstschilder. In 1791 trouwde hij te Amsterdam met Jacoba van Geenhuysen en in 1793 verhuisde het gezin naar Haarlem. Kort daarna stierf de peetoom en erfde Hansen diens vermogen en enkele huizen te Amsterdam. Dit stelde hem in staat zijn droom te verwezenlijken en een boerenbestaan te leiden op het landgoed Dunningen bij De Wijk (Drenthe), op de grens met Overijssel, waar hij er niet voor terugschrok om zelf in boerenkleding achter de ploeg te lopen. In 1803 kwam zijn jongste zoon Lambertus Johannes in de buurtschap Overlankhorst (tussen De Wijk en Staphorst) ter wereld. Onzorgvuldig beheer van zijn Amsterdamse huizen en ongelukkige financiële transacties deden Hansens vermogen wegsmelten en noopten het gezin Drenthe te verlaten. In 1805 was de familie terug in Amsterdam. Carel Lodewijk moest voortaan als schilder de kost zien te verdienen. Hij vervaardigde raak getroffen stadsgezichten, landschappen en interieurstukken met doorkijkjes in de trant van de zeventiende-eeuwse kunstenaar Pieter de Hooch (1629-1684). Zijn kunstwerken vielen in de smaak bij tijdgenoten en critici. In 1813 ontving Hansen een gouden erepenning van het genootschap Felix Meritis uit Amsterdam voor zijn landschappen. Vererend was de invitatie om in 1816 de achtergronden te schilderen van een groot panorama dat de Slag bij Waterloo af beeldde. Carel Lodewijk Hansen overleed op 8 juli 1840 te Vaassen bij Apeldoorn op 75-jarige leeftijd.
Dit schilderij doet mij denken aan de tunneltjes in de spoordijk tussen Rhenen en Veenendaal. Maar die dateert van omstreeks 1885 en is dus te jong. Zijn er elders in het land meer van dergelijke hioge spoordijken?
Het doet mij denken aan de omgeving van Arnhem. Dacht eerst aan Mariendaal maar die is toch anders. De tunnel komt bekend voor maar kan nog geen locatie erbij bedenken.