De opbouw van het ‘waterwerk’ bij de Rustplaatsen (2009)
Foto: Robert Jan Nieuwland
Vrijdagmiddag 16 januari 2009 vond de eerste Studie op Locatie (SOL) plaats, in de tuin van paleis Het Loo, Apeldoorn.
De Casus was de navolgende: in de zomer van 2003 werden de restanten blootgelegd en archeologisch bestudeerd van een klein complex op en ter weerzijden van de middenas van Het Loo, vlak achter de colonnade, de huidige noordelijk afsluiting van de baroktuin. Dit bleken de fundamenten te zijn van de zgn ‘Rustplaatsen’ die de afsluiting vormden van de tuinen van paleis Het Loo, aangelegd door koningstadhouder Willem III, midden jaren negentig van de 17de eeuw (1693-1697), kort na de aanleg van de boventuin.
Na uitvoerig onderzoek en documentatie werd overlegd hoe met het aangetroffen complex om te gaan: (opnieuw) afdekken met zand, conserveren en in het zicht houden van de fundamenten of reconstructie van het verdwenen opgaande werk met behoud van de aangetroffen substantie.
De Rijksgebouwendienst, verantwoordelijk voor de bouwkundige instandhouding van PHL, museum PHL, de archeologische dienst van de gemeente Apeldoorn en de RACM werden het eens met de keuze om in dezelfde lijn als de restauratie van paleis Het Loo en de heraanleg van de baroktuin, het laat 17de-eeuwse voorkomen van de rustplaatsen te reconstrueren.
Na verkregen vergunningen en laatste archeologische werkzaamheden zijn de werkzaamheden daartoe in december j.l. gestart en thans in volle gang. In het komende voorjaar zal de bouw worden opgeleverd en de opening, als laatste afsluiting van de herstelde baroktuin, wordt voorzien eind juni 2009, wanneer zal worden gevierd dat paleis en tuinen van Het Loo 25 jaar geleden (1984) na restauratie voor het publiek werden geopend.
Ik hoop dat SOL deelnemers willen reageren met ervaringen, gedachten, vragen en wat al niet meer. JH
Zie ook de eerder weblog van 13 maart 2006
Gezicht der Rustplaatsen, en nieuwe veranderingen te zien van achteren over den
Generalen Tuin, uit Conspectus novi praetorii ex accurata delineatione Jacobi
Romani ; Petro Schenk, sculptore, Petrus Schenk & Jacob Roman (1702)
Bron: geheugenvannederland.nl
Ter plekke, tijdens de Studie op Locatie (SOL) hebben we het helemaal niet gehad (realiseer ik me nu pas) over de bomen langs de korte zijden van het bassin, hier zo duidelijk op de gravure weergegeven. Het lijken op het eerste gezicht wel eiken of tamme kastanjes, maar juist die bomen zullen er zeker niet hebben gestaan, al is het alleen maar vanwege de eikels of kastanjes die dan makkelijk het water zouden vervuilen. Bovendien staan die bomen wel héél erg dicht op het water, wat me ook t.a.v. de beworteling een ongewenste situatie lijkt. Kan iemand van PHL zeggen wat de plannen zijn t.a.v. deze bomen? CO
De uitleg over de watertoevoer vooor dit bassin was zeer duidelijk. Geen stilstaand water, maar was de afvoer krachtig genoeg voor vervuild water?
Zo te zien maakt het voor vervuiling niet veel uit of die bomen zo dicht aan het bassin stonden of niet: als ik het op de prent goed zie komt er van links en rechts een stroompje uit op het bassin, waarmee ‘vervuiling’ van veel verderop makkelijk meegenomen kan worden…
De bomen op de prent staan daar vooral om aan te geven dat we hier het einde en/of de overgang naar het ‘wildere’ deel van de tuin hebben bereikt, en als visuele omlijsting van het centrale gegeven. Ik denk niet dat de bomen een exacte weergave van de werkelijkheid zijn, in dit geval.
Ben wel benieuwd wat de aanleg van dit element met de waterhuishouding op en rondom Het Loo doet. Ruim twee jaar geleden ontkwam Het Loo nog aan een provinciale boete naar aanleiding van (eventuele) excessieve grondwateronttrekking doordat het bassin van de Venusfontein lekkage vertoonde. Er is ter gelegenheid van die procedure door de provincie een rapport (link naar .pdf-bestand) opgesteld dat ook interessant is omdat het een beeld geeft van het onderhoud van de fonteinen op Het Loo.
Link in voorgaande reactie werkte niet omdat “Loo” geheel tegennatuurlijk met een kleine ‘l’ geschreven diende te worden: juiste link (hoop ik dan toch).
HvdE
20 juni is de officiële onthulling van de Rustplaatsen van Het Loo. Afgelopen zaterdag bleek dat er nog even 3 weken hard gewerkt moet worden. De foto laat de achterwand met de ‘steentjeaankleding’ zien. Het pas en plakwerk is nog niet af.