| Zoals Beeckestijn zich presenteert als het ‘Podium voor Tuin- en Landschapscultuur’, presenteert het huis Herengracht 386 (ontwerp Philips Vingboons, 1663) zich als ‘Het Grachtenhuis, gateway to the canals’. Beide geen museum, maar een startpunt. In Amsterdam wordt de geschiedenis van de grachtengordel (Wereld Erfgoed sinds 2010) op een aansprekende manier in beeld gebracht. Op de bel-étage kunnen de bezoekers de historie van het pand proeven en onder meer genieten van de wandschilderingen van Jurriaan Andriessen (1742-1819), terwijl op de eerste verdieping een multimediale presentatie is ingericht die de geschiedenis van de grachtengordel verduidelijkt (vergelijk de multimediale presentatie van Kennemerland in Beeckestijn). Ook kan het ‘Digitaal Grachtenhuis: van de Amsterdamse grachtengordel’ ter plaatse en thuis worden geraadpleegd voor verder onderzoek. (zie database). Voor het ontwerp van de restauratie en herinrichting van het pand is Maarten Fritz verantwoordelijk. Zijn uitgangspunt is dat zowel elementen uit de beginperiode van Philips Vingboons als uit latere perioden worden gehandhaafd. Echter architect en tuinarchitect hadden niet dezelfde uitgangspunten, blijkt achteraf. Waarschijnlijk is er niet of nauwelijks over restauratieprincipes van de tuin overlegd, terwijl we toch sinds heel lang al weten dat huis en tuin een eenheid vormen. En waarom het huis wel zo authentiek mogelijk aankleden en de tuin niet? Het is toch een startpunt voor de grachtengordel? Voor de tuinarchitect Michael van Gessel was het keurblok tussen Herengracht en Keizersgracht inspiratie voor een nieuw ontwerp. Michael spreekt (in Bouwen aan Monumenten 2011, nr. 2) over een eigentijdse vertaling van een parterre de broderie; ik vind het meer een QR-code. Je moet die parterre zien in plattegrond. Aan de ene lange zijde zijn de kavels van de Herengracht met buxus in plattegrond weergegeven; aan de tegenoverliggende lange zijde die van de Keizersgracht. Er tussenin verbeelden de vaste planten de beschermde tuinen van het keurblok. De tuin staat in de redengevende omschrijving van het Monumentenregister niet genoemd, dus vrijheid blijheid. Wat mij betreft was hier nu een uitgelezen kans geweest om eens een tuin aan te leggen naar de ideeën van Philips Vingboons, bekend uit zijn boek Afbeeldsels der voornaemste gebouwen (1665; 1674). CO |
De vrijheid van de architect en een doordacht hoogwaardig ontwerp.
Of ik het mooi vindt?…Doet niet ter zake.
Op het eerste gezicht waren er geen historische elementen meer in de tuin aanwezig maar het huis en de tuin hebben bij Vingboons zeker een relatie gehad. Het huis en de tuin hebben met het nieuwe ontwerp nog steeds een relatie. Het ontwerp van Vingboons was voor die tijd zeker het neusje van de zalm. Het inschakelen van Michael van Gessel is, in het huidige tijdsbeeld, ook het neusje van de zalm. We zijn inmiddels 350 jaar verder, groen is nu eenmaal aan groei onderhevig. Dus komt er over 30, 50 of 100 jaar wel weer een kans om een Vingboomstuin aan te leggen.
Het complex heeft een andere functie, meer museaal. In mijn optiek speelt van Gessel hier juist op in, hij betrekt de nieuwe functie in het ontwerp.
Goed, doordacht, degelijk, bestand tegen betreding en ondersteunend aan de functie, mooi gedaan!
Voor het voorzichtig geopperde voorstel van Carla Oldenburg is zeker iets te zeggen. Als het exacte tuinontwerp Vingboons bekend was geweest zou er zelfs alles te zeggen zijn geweest tot reconstructie daarvan.(of dat wel/niet bekend is weet ik niet zeker..) De afweging restauratie/reconstructie versus transformatie moet steeds weer worden genomen op basis van criteria.Michael koos in dit geval voor transformatie, en wie beter dan hijzelf kan dat besluit motiveren? Ik weet niet of Richard hier Michael van Gessel ‘het neusje van de zalm’noemt, of doelt hij op het ontwerp? Van Gessel is een gerenommeerd architect, dat staat buiten kijf. Edoch, elk ontwerp van wie ook moet op zijn merites worden beoordeeld en niet op iemands naam. Richard vindt dat wat hem betreft het niet ter zake doet of het mooi is.Prima, dat mag uiteraard, maar dat neemt niet weg dat het criterium schoonheid en kwaliteit nimmer uit het oog mag worden verloren.Trouwens, daaraan ontlenen juist kunstenaars en architecten hun bekendheid.Ik onthoud mij op basis van deze foto van een waarde oordeel. Of dat cortenstaal nu wel zo mooi is, ‘je me demande’, hopelijk raakt het niet overgroeid want dan gaat de ultieme bedoeling van Van Gessel verloren. JG
Helemaal eens met Joost, wat ik eigenlijk had moeten schrijven is dat mijn persoonlijke smaak er niet toe doet, de schoonheid van het ontwerp is zeker een voorwaarde.
Iedere ontwerper heeft volgers en mensen die het verafschuwen, juist wanneer deze groep verdeeld is zijn het ontwerpen met lef. Ik kan dit wel waarderen.
Hedenmorgen heb ik ‘Het Grachtenhuis’ bezocht en ben onder de indruk geraakt van de nieuwe technieken die men heeft gebruikt om de uitleg van Amsterdam en de opbouw van een grachtenhuis te verduidelijken. Werkelijk fantastisch hoe men hier heeft uitgepakt om de bezoekers bij de 17de eeuwse geschiedenis van Amsterdam te betrekken. Ook heel geschikt voor kinderen, want zo’n enorm poppenhuis van een grachtenpand, met bewegende poppen-bewoners en bijpassende muziek is nog nooit vertoond. Alle complimenten. Ik schrijf deze reactie speciaal om onze webloglezers te melden dat ook de symboliek van de tuin (wat is een keurblok) uitstekend wordt uitgelegd in de kamer die zicht geeft op de tuin. Ik had aanvankelijk gedacht, hier gaat niemand iets van begrijpen, maar de uitleg maakt veel goed. Nu nog hopen dat de buxus op den duur niet de overhand krijgt. Ik zou zeggen, ga er vooral een kijkje nemen, als u in het centrum van Amsterdam bent. Het is een werkelijk unieke vertoning. CO
Ik was aan het googelen of er webcams op de Floriade staan. En google verrast nogal eens. Zo kwam ik op onderstaande foto van Floriade 1972. En die herinnerde direct aan deze weblog, of beter gezegd, de rechterfoto. Dacht leuk om even te laten zien: