 |
Museum Geelvinck Hinlopen Huis te Amsterdam organiseert woensdagmiddag 22 september (vanaf 13:30) voor de tweede maal een Studiemiddag Keurtuinen 2010 (het informele forum voor professionelen in relatie tot de keurtuin). Themaxe2x80x99s voor dit jaar zijn
1. xe2x80x9cVijvers en fonteinenxe2x80x9d, naar aanleiding van het themajaar xe2x80x9cAmsterdam Water Sensationsxe2x80x9d;
2. xe2x80x9cDe keurtuin als werelderfgoedxe2x80x9d, naar aanleiding van de erkenning van de grachtengordel als werelderfgoed.
Sprekers zijn
Jaap-Evert Abrahamse, Rijksdienst Cultureel Erfgoed, met xe2x80x98Water en groen binnen de grachtengordel, een historisch perspectiefxe2x80x99;
Ben Groen, Nationaal Museum Paleis Het Loo, met xe2x80x98De waterpartijen van Paleis Het Loo, oude vormen springlevendxe2x80x99;
Jurn Buisman, Museum Geelvinck, met xe2x80x98Splash!, resultaat onderzoek voor de totstandkoming van deze tentoonstellingxe2x80x99;
Marleen Slooff, Bureau Werelderfgoed Gemeente Amsterdam, met xe2x80x99De keurtuin als werelderfgoedxe2x80x99;
René Dessing, voorzitter Jaar van de Buitenplaats 2012, met xe2x80x98De keurtuin in vergelijking met het behoud van het historisch groen van de buitenplaatsxe2x80x99.
Voor meer informatie of aanmelding kunt u contact zoeken via info@museumgeelvinck.nl. Voor Museum Geelvinck, klik hier.
En namens René Dessing en in relatie tot bovenstaande nog het navolgende:
In mijn voordracht zou ik iets willen vertellen over een al dan niet bestaande relatie tussen vroege stadstuinen en tuinen rond historische buitenplaatsen. Ik vraag mij af of iemand ooit een artikel of hoofdstuk over de al dan niet bestaande relatie van stadstuinen en tuinen van buitenplaatsen heeft gelezen? Tussen stadshuis en buitenplaats is op velerlei wijze beïnvloeding, wisselwerking en andere vormen van inspiratie sprake geweest. Veel vroege buitenplaatsen werden gemodelleerd naar voorbeeld van grachtenpanden. Ik vraag mij of vroege tuinontwerpen een rol gespeeld zouden kunnen hebben in het veel omvattender ontwerp voor groen rond buitenplaatsen? Ik houd mij aanbevolen voor tips, opmerkingen, debat of suggesties. Dank.
Reacties kunnen natuurlijk via de weblog, maar ook rechtstreeks per email naar René Dessing.
De eerste vraag die opkomt is, wat bedoelt René met vroege stadstuinen? Ik ga er maar even van uit dat we het hebben over de 17de eeuw, sinds de tijd dat keurtuinen volgens een verordening van 1612 niet bebouwd mogen worden. Onze grote bekende architecten uit die tijd zijn Jacob van Campen, Pieter Post en Philips Vingboons, die zowel tuinen ontwierpen bij de stadshuizen waar aan ze werkten als aan tuinen op ‘hun’ buitenplaatsen (denk bijvoorbeeld aan de tuinen van Frederik Hendrik etc.). Overeenkomsten te over natuurlijk tussen de stadstuinen en de buitenplaatstuinen, allemaal classicistisch van opbouw en ongetwijfeld grotendeels zelfde toepassing van planten. Zie voor enkele stadstuinen nader bekeken: Juliet Oldenburger, in het tijdschrift ‘Binnenstad’ van de ‘Vereniging Vrienden van de Amsterdamse Binnenstad’ Het oudste tuinhuis van Amsterdam? en De tuin van Nicolaas Doekscheer.
Ik wil niet zeggen dat de architectuur van stadstuinen de architectuur van buitenplaatstuinen heeft beïnvloed (of andersom), maar wel dat een aantal (tuin)architecten, omdat dat nu eenmaal hun werk was, zowel stadstuinen als tuinen op buitenplaatsen ontwierpen en aanlegden. Leonard Springer is een veel later voorbeeld van een tuinarchitect, van wie we weten dat hij zowel in de stad Amsterdam als op buitenplaatsen werkzaam was. Van hem zijn enkele tuinontwerpen bekend langs de grachten in Amsterdam en natuurlijk ook genoeg op buitenplaatsen, de meeste in neo-barokstijl of in landschapsstijl. Zijn stijl is ook herkenbaar aan het door hem toegepaste plantensortiment. Meer weten? Zie over Springer natuurlijk het bekende boek van Constance Moes, of zie de Database TUIN, beeldbank van tuinontwerpen in Wageningen.
Helaas zullen zowel Juliet als ik niet op de studiemiddag Keurtuinen aanwezig kunnen zijn. We hopen dat de lezing een onderwerp voor nader onderzoek zal opleveren. CO
Van de Historische reeks Utrecht, deel 28 komen een paar mooie plaatjes.( uitgeverij Matrijs, ISBN 90-5345-148-x, door Tolien Wilmer) Omdat ik geen idee heb hoe ik ze in deze weblog moet verwerken stuur ik deze seperaat naar Jan….even zijn reactiesnelheid checken!!! Het betreft 4 afbeeldingen.
De eerste afbeelding is het ontwerp, in vogelvlucht, van Hendrick Moreelse uit 1664. Een soort vinexwijk met tuinaanleg. Het aardige is dt het bouwplan is voorzien van een tuininrichting. Uit dezelfde koker komt afbeelding 2 met daarbij zelfs de tegelpatronen en tuinvakken gezamelijk ontworpen, erg vroeg voor de architectonische stijl! Afbeelding 3 De tuin bij het voormalige huis De Roodepoort, schilderij uit 1635. Tenslotte afbeelding 4, Waar komen de plantjes vandaan? Plattegrond van de kwekerij Tulpenburg ingericht als modeltuinen uit 1785.
Nou Jan zet hem op met de plaatjes! En waarvoor alvast veel dank.
Doen we even anders…
Ik heb me altijd gehouden aan de regel dat ik niet scan uit boeken en op internet plaats (tenzij ouder dan 75 jaar en in eigen bezit). Dit om i.i.g. enigszins aan de copyright regels te voldoen. Ik maak wel gebruik van foto’s, materiaal toegezonden i.v.m. b.v. een tentoonstelling en van materiaal dat al op internet te vinden is (foto’s, kaarten, beeldbankmateriaal, gescande boeken).
Maar Richard, ook aan jouw wens kan bijna geheel worden voldaan.
Hendrik Moreelse 1664
Roodepoort Utrecht 1620-1650
Tulpenburg 1785
Nog niet gevonden, de 2de afbeelding bij het uitbreidingsplan van Moreelse…
En wil je het hele verhaal lezen en de illustraties zien< Bestel Historisch groen. Tuinen en parken in de stad Utrecht
Beste René
Wellicht nu nog voorbarig, maar momenteel worden enkele stadstuinen voor Vereniging Hendrick de Keyser (VHdK) door mij nader onderzocht. De resultaten van deze casussen zullen een belangrijke leidraad vormen voor de door mij op te stellen Richtlijnen voor Tuinhistorisch onderzoek voor VHdK, (specifiek toegesneden op haar huizenbestand). Hierbij worden verschillende woonhuistypologieën zoals oa. een stadspaleis, een vierkant stadshuis en een smal stadshuis e.a. nader onderzocht. Uiteraard spelen hier ook de relatie met ideaalontwerpen uit architectuurtraktaten een rol.
De relatie tussen de huizen en hun tuinen zijn nog onvoldoende belicht maar zullen in de toekomst zeker een beter beeld gaan geven over de relatie met architecten, de inrichting en haar bewoners. De reactie van Carla is volkomen terecht dat architecten uit de zeventiende eeuw, zoals Post en Vingboons, zich ook toelegden op het ontwerp van de tuin. Dat het dan om ‘kleinere’ tuinen in vergelijking met de grote tuinen bij buitenplaatsen ging, was niet evident omdat de woonhuizen zeker ook een grote status moesten uitdragen. Echter onderschat ook niet de rol van de opdrachtgever die vaak kunstzinnig georiënteerd was en door zelfstudie grote invloed uitoefende op de ontwerpers en architecten. Traktaten werden door hun ook bestudeerd en toegepast.
Ik houd me dan ook graag aanbevolen voor eventuele andere voorbeelden die op dit onderwerp betrekking hebben.
Patricia Debie
Beste Carla, Patricia, Richard en Jan, veel dank voor deze reacties. Ik waardeer dat zeer en zal ze verwerken in mijn voordracht morgen in het Geelvinck Hinlopen Huis. Met vriendelijke groeten, René Dessing
Beste René, Mogen wij het verhaal ook lezen allemaal? Is het nmisschien een idee dit in het Caqscade-Bulletin te zetten of de conclusies / resultaten van je voordracht in het kort als te noteren in een nieuwe weblog? je weet het dat hoef je niet zelf te doen, stuur je tekst naar de webmaster en hij maakt er wat moois van. Gr. CO