Afgelopen zondag was de feestelijke heropening van het gerenoveerde Vondelpark.
Een stadspark waar problemen als inklinking van de veenbodem, wateroverlast, problemen met de grondwaterhuishouding, zeer intensieve gebruik, slijtage, wegzakkende, vroeg stervende bomen enz. speelden. Het werkwoord in de verleden tijd is ongetwijfeld te stellig, maar de renovatie moet duurzaam beheer mogelijk maken. Kosten: 29 miljoen euro, dat is 60 euro per m2.
Ik kan me voorstellen dat een uitgebreide verslaglegging van de problemen en van potentiële en gekozen oplossingen met gerelateerde technische uitwerking, een bron van kennis voor vele parken in m.n. het westen van het land kan vormen.
Een aspect uit de berichtgeving dat me intrigeerde was ‘Bomen op palen’. Ik kon me daar niet zo veel bij voorstellen en had eerdere berichtgeving hier over gemist. Kort uitgewerkt valt het na te lezen in een artikel op boomzorg.nl, ‘Amsterdamse Vondelparkboom, is gebouwd op palen…’:
De paalconstructie bestaat uit negen houten palen van 10 meter lang. Die steken door de veenlaag en vinden steun in de zandlaag onder het veen. Bovenop de palen komen vlonders te liggen, waarop weer grof bomenzand aangebracht kan worden voor de aanplant van de boom.
De afsluiting van het artikel: xe2x80x9cStraks staan die bomen 2 meter hoger dan de rest van het park, dat verder inzakt. Dan zeggen latere generaties: xe2x80x9cWie heeft die onzin in hemelsnaam verzonnen?xe2x80x9d We denken het nu goed te doen, omdat je toch handelt op basis van wat we nu aan kennis in huis hebben.xe2x80x9d
Zie verder ook de website van Stadsdeel Oud-Zuid, met meer over Vondelpark. JH
Ik begrijp het niet helemaal. Alles wat ik weet is dat er problemen zijn in Amsterdam, omdat het grondwaterpeil gezakt is waardoor palen boven water komen en gaan rotten. Hier is het bovenste stuk van de paal expres boven water, en ook de vlonder, gaat dat dan niet rotten?
Leo van der Meer
De foto’s in het artikel spreken elkaar volgens mij tegen. De tweede foto laat inderdaad ‘droge koppen’ zien (en de tekst zegt ‘steken boven grondwaterniveau uit’), maar de derde foto laat een vlonder zien waarbij de spiegeling mij de indruk geeft dat het waterniveau boven de vlonder staat.
Een ander artikel schetst wel mooi een ander probleem met het grondwaterpeil, palen boven water en rotting. Het Vondelpark vormt door de klink als het ware een ‘badkuip’. Aangezien de parkbodem toch droog moet liggen en bij voorkeur tot op zekere diepte (tbv worteling) moet er sprake zijn van waterafvoer/ontwatering. Doordat omringende gronden met panden op palen hoger liggen is er sprake van (grondwater)stroming richting het park. En ieder, panden t.o.v. park, vraagt om een eigen grondwaterstand. Dit probleem en de oplossing is in een ander artikel uitgewerkt, lees 'Drainage Vondelpark mag belendende panden niet treffen'
Beste heren, daar gaan we dan:
Tijdens de werkzaamheden zal er zeker sprake zijn geweest van een tijdelijke verlaging van de waterspiegel door bronbemaling of iets dergelijks. De vlonder moet immers te monteren zijn en schroeven boven water gaat met zekerheid makkelijker dan eronder! Vervolgens wordt het waterpeil naar het gewenste ( kunstmatige) nivo gebracht. De uitleg die bij het artikel wordt gegeven is in mijn ogen een juiste redenering en de oplossing is even simpel als geniaal. Het zou inderdaad moeten werken, het drainage systeem gaat niet ontwateren maar zonodig ook bevloeien, de waterspiegel wordt gestabiliseerd zodat de inklink van het veen geminimaliseerd gaat worden. Het enige knelpunt dat ik zie in de tekening is dat door het opbrengen van bomengrond en schoonzand er een plaatselijke zetting gaat optreden door de gewichtstoename en er een loze ruimte gaat ontstaan onder de vlonder. Deze loze ruimte zal zich mogelijk gaan vullen met het schone zand zodat er uitspoeling van materiaal recht onder de boom kan ontstaan, hierdoor zal deze wederom onder zijn gewicht bezwijken. De fijne wortels ( waarmee voeding wordt opgenomen) van een boom bevinden zich in de kroonprojectie en niet recht onder de boom. Het probleem zal zich dan pas op late leeftijd voordoen, maar dat is nu juist de opzet om de boom oud te laten worden. Theoretisch zou het probleem met polystyreen onder de vlonder te ondervangen zijn. De uitlevering (gewicht van de grond uit het gat) moet in gewicht gelijk zijn aan het gewicht van het ingebrachte mengsel. Daar het schone zand zwaarder is dan het uitgenomen veen moet deze gewichtsoverschrijding gecompenseerd worden met polystyreen waarvan we het gewicht theoretisch op nul zetten. Het verschil in gewicht bepaald de laagdikte van het piepschuim. Daarnaast zal het piepschuim een enorme opwaardse druk hebben bij toepassing onderwater, maar dit is voor de constructeurs om te berekenen.
Wat wil ik nu eigenlijk zeggen. Een mooi idee met de intentie het park voor de komende eeuw veilig te stellen, het mogelijk ontstaan van een holle ruimte kan roet in het eten gooien. In mijn ogen zeker het proberen waard.