Het navolgende is aangeleverd door Heimerick Tromp (en door mij iets bewerkt) en ontleend aan een hoofdstuk over o.a. de Vrijmetselarij uit een nog uit te komen boek over de landschapsstijl. Hier een eerste deel, morgen het tweede. Deze weblog sluit aan bij de weblog van 24 Apr. 2007.
De plattegrond van buitenplaats Beeckestijn (Velsen) uit 1772 (J.G. Michael) bevat onderdelen met een decoratie, die verwant kan zijn aan de maçonnieke symboliek.
Uitsnede plattegrond Beeckestijn – J.G. Michael (1772)
Bron: Digitale Noord-Hollandse Atlas
Het meest opvallend in de plattegrond van Beeckestijn is de licht- en bouwsymboliek. In het geometrische gedeelte ten z.w. van het huis liggen twee rechthoekige compartimenten (afb. hierboven) aan weerszijden van de hoofdas; het rechter (meest westelijke) bevat een driehoek met een slingerbos waar een korte rechte laan als een xe2x80x98handvatxe2x80x99 naar toe leidt; de opzet heeft de vorm van een truweel. Het linker (meest zuidelijke) compartiment bestaat uit een tweetal driehoeken ingevuld als slingerbos. De daar ingetekende beplantingselementen stellen een maan en een cirkel voor, waarin men de zon kan herkennen; de maan is als het ware door de sterren, kleine ronde elementen, omringd.
|
|
Intrigerend is de vorm van de cirkelvormige bloemparterre, direct ten westen van het huis. Het kader hiervan is duidelijk geïnspireerd op het labyrint van Zorgvliet (Den Haag). Ook op Zorgvliet hebben de kabinetjes een verschillende vorm: een cirkel, een kruis, een rechthoek of vierkant en een halve cirkel. Dergelijke symbolen hebben dikwijls een kosmologische, c.q. alchemistische of astrologische achtergrond. De kruisvorm staat voor Venus en evenals de maan voor het vrouwelijke, de cirkel voor de zon, het mannelijke. De halve cirkel (Jupiter) voor de ziel, het positieve, het vierkant voor de Aarde, het krachtige (het getal 4). Bij Zorgvliet kunnen we er ook de vier elementen in herkennen: vuur (de zon), aarde (het vierkant), lucht (halve cirkel) en water (maan). |
|
|
Bij Beeckestijn is de symboliek minder duidelijk. Hier kan het klavertje drie staan voor de perfecte eenheid en het sleutelgat voor het vrouwelijke. De invulling van deze parterre in de vorm van een draaiend of roterend wiel verwijst naar een oeroud, wereldwijd verbreid symbool en is verwant aan het gammakruis of tetraskelion (vgl. swastika). Het kan staan voor de zon, het leven zelf, vruchtbaarheid en voorspoed en vormt als zodanig een geluksteken. In die zin kan het ook als teken van xe2x80x98welkomxe2x80x99 gelden. |
Weblogs als een warme douche.
De ervaring leert zo langzamerhand (sinds eind 2005)dat er verschillende soorten weblogs worden geschreven in onze Cascade-kring. Sommige zijn mededelingen, andere vragen om hulp bij onderzoek en weer andere bestaan uit halve artikelen en lokken nader onderzoek uit. Een voorbeeld van het laatste zijn de serie weblogs die nu aan de gang is over Vrijmetselarij in de tuinkunst, over de verschijnselen daarvan,en over de betekenis daarvan. Deze weblogs stemmen bij diegenen die mee doen,tot nadenken en leveren zo maar ineens weer nieuwe gegevens op. Het worden bijna kleine wetenschappelijke artikelen. Alleen de nadere uitwerking van een wetenschappelijke vraagstelling en een nadere literatuurverwijzing ontbreken nog in dit stadium. Zoals de meesten van ons wel weten is de doelstelling van Cascade stimulering van onderzoek. Ik denk dat in dit geval niet alleen Heimerick maar ook anderen gestimuleerd worden tot nader onderzoek en hopelijk zullen er nog vele artikelen via mooie weblogs tot stand komen door dit soort acties. Ik ben in ieder geval door deze serie weer op een nieuw spoor gezet en ik hoop dat het velen zo zal vergaan. Dit soort weblogs zijn als een warme douche en stimuleren het creatieve denkproces. Wie volgt? CO
De ontwikkeling van de Vrijmetselarij wordt op het ogenblik ook in Italie onderzocht, o.a. door Lucia Tongiorgi Tomasi and Alessandro Tosi over de tuinen in Toscane (eerder ook al door Eliana Mauro en Ettore Sessa over de tuinen te Sicile). Tosi sprak tijdens het Symposium “Lay Ritual Practices in Gardens and Landscapes,” te Dumbarton Oaks in 2003. Hij heeft verschillende artikelen gepubliceerd over de vrijmetselaardij, o.a. over de eerste Masonic Lodge die in 1731 in Florence werd geopend en hoe zich vanaf ’t begin van de 19de eeuw de vrijmetselaarij-symboliek over heel Italie begon te verspreiden. In Florence is het duidelijk aan te wijzen in de aanleg van het park de Cascine, en ook de Orti Torrigiani en Oricellari. Tosi kan via e-mail worden bereikt aan de Universita degli Studi di Pisa: a.tosi@arte.unipi.it