Vernieling van landgoederen en buitenplaatsen (1925)


Voordaan (Groenekan)

Toevallig tegengekomen in De Maasbode van 12 feb 1925.
In 1925 worden n.a.v. vellingen op landgoed Voordaan (Groenekan) vragen aan de minister gesteld. Eén luidde ‘Is de Minister bereid aan de Kamer een overzicht te doen verstrekken van de landgoederen met hoogopgaand geboomte, de buitenplaatsen, die uit een oogpunt van natuurschoon beteekenis hadden, enz., welke in den loop der laatste jaren geheel of gedeeltelijk vernield zijn, alsmede van die, welke nu reeds met vernieling worden bedreigd?

En dan volgt een lijst:
Hoogezand, Van Arnhemsch Bosch, het hout is in 1924 verkocht
Vledder, Boschlust, kaalgekapt in de oorlogsjaren
Diever, Zorgvlied, kaalgekapt in de oorlogsjaren
Westerbork, Kymmelbosch, voor het grootste deel geveld
Zuidlaren, Entinge, veel van schoonheid verloren
Roden, Bosch bij Terheyl, bestaat gevaar voor verkoop
Delden, Backenhagen, in 1924 in perceelen verkocht
Enschedé, Wooldrik, bestemd voor bouwterrein
Hierden, De Essenburg, in 1924 in perceelen verkocht
Gorssel, Het Hassink, voor eenige jaren in perceelen verkocht
Laren, De Ehze, ’t Ross en Nettelhorst, voor het grootste deel uiteengevallen
Warnsveld, Waliën, in 1920 in perceelen verkocht
Brummen, Groote Rees, bijna geheel bouwterrein
Loenen, Loenensche Bosschen, in 1924 verkocht, grootendeels geveld
Nijmegen, Duckenburg, grootendeels van hout ontdaan
Nijmegen, Meerwijken, veiling van lanen en bosschen
Wehl, Stilliwald, uiteengevallen
Wilp, De Lathmer, veiling van mooie lanen
Apeldoorn, Marialust, hout zal binnenkort verkocht worden
Maartensdijk, Beukenberg, groot deel hout verkocht en geveld
Persyn, ten deele verkocht; grond in bouw- en grasland omgezet
Houten, Jeannette Hoeve, bijna al het hout verkocht
Soest, Prins Hendriksoord en Ewijkshoeve, in 1924 in perceelen verkocht
Soest, De Pals, in 1923 aan houtkooper verkocht, tot heden ongerept gebleven
Breukelen, Groenevecht, grootendeels geveld
Driebergen, Driebergsche Bosch, grootendeels villapark
Bilthoven, Overbosch, grootendeels villapark
Baarn, Pekingbosch, grootendeels villapark
Beerschoten, grootendeels villapark
Heilo, Heiloënbosch, worden steeds meer deelen afgenomen voor bouwterrein
Bergen, Bergerbosch, worden steeds meer deelen afgenomen voor bouwterrein
Heemstede, Bosch en Hoven, worden steeds meer deelen afgenomen voor bouwterrein
Velsen, Velserbosch, verbreeding Noordzeekanaal en bouw hoogovens
Bloemendaal, Boekenrode, gebruikt als bouwterrein
Bloemendaal, Groenendaal, gebruikt als bouwterrein
Heemstede, Meerenberg, Dennenheuvel en Berkenrode, er schijnen plannen tot verkoop te bestaan
Vogelenzang, De Vogelenzang, er schijnen plannen tot verkoop te bestaan
Heemstede, Spaarnhout, is te koop
Velsen, De Neethof, schijnt verkocht te zijn
Bloemendaal, Naaldenveld, schijnt reeds exploitatieplan te zijn opgemaakt
Overveen, Elswout, Duinlust, Koningshof met uitgestrekt duingebied, de vrees schijnt niet ongegrond, dat dit bezit binnen niet te langen tijd uiteen zal vallen
Overveen, Duin- en Kruidberg, over verbrokkeling wordt gesproken
Muiden, Echobosch, wordt bedreigd
Loosdrecht, Nooit Gedacht, komt binnenkort onder den hamer
Naarden, De Limiten, grootendeels bouwterrein
Bussum, Bosch van Bredius en Krailoo, gedeeltelijk voor bouwterrein bestemd
‘s-Gravenhage en Wassenaar, diverse buitenplaatsen, bestemd voor villaparken
Rijswijk, Cromvliet en Voorburg, Hoekenburg, schijnen grootendeels voor bouwterrein bestemd
Vierlingsbeek, Hallert, velling mooie beukenlanen
Eindhoven, Heeze, nog slechts een deel van het vroegere schoon behouden
St. Michiels-Gestel, De Dennenboom, geboomte geheel geveld, alsmede mooie laanbeplanting
Vught, Zegenwerp, schijnt thans in handen van een naamlooze vennootschap te zijn
Afferden, Beegenbeek, groote stukken verkocht en van deel van het oudere hout ontdaan
Wansum, Geysteren, meeste bosschen geveld
Well (kasteel), verkaveld en geheel versnipperd
Mook, De Jansberg, hier is veel geveld
Maastricht, De Pietersberg, geleidelijk vermindering van natuurschoon door mergelwinning.

Jan Holwerda