(OVERGENOMEN)
Het Volkspark van Enschede is van ons allemaal. Ooit geschonken aan de stad vanuit particulier initiatief ter bevordering van onderwijs, volkswelvaart en beschaving.Een levend kunstwerk dat een inspiratiebron werd voor andere parken verspreid door heel Nederland. In deze rijk geïllustreerde biografie volgen we de geschiedenis van dit eerste volkspark van Nederland. Wat waren de achterliggende idealen? Hoe is het park veranderd sinds de opening in 1874 en wat vertelt dat over ons zelf, de stad en de betekenis van het park voor de generaties voor ons. Het verhaal van het Volkspark van Enschede begint in de jaren vijftig van de negentiende eeuw als fabrikantenzoon Hendrik Jan van Heek uit Enschede met vrienden de eerste wereldtentoonstelling in Londen bezoekt. Door hun zakelijke contacten met Engeland groeit het besef dat het schrikbeeld van de Engelse textielsteden Twente bespaard moet blijven en langzaam rijpt bij Hendrik Jan het idee om na zijn dood een park aan de stad te schenken ‘tot nut van de fabrieksarbeiders’. Een revolutionair idee en een mijlpaal in de sociale geschiedenis van Nederland.
In acht hoofdstukken volgen we de geschiedenis van het Volkspark van tekentafel tot het heden. We lezen over het ontwerp van tuinarchitect Dirk Wattez, de feestelijkheden rondom de opening en de indrukken van de eerste bezoekers. We zien hoe het park meegroeit met Enschede. Er kwam een sportpark, er werden grote tentoonstellingen in het park gehouden en bijna had het Rijksmuseum Twenthe in het Volkspark gestaan. Op basis van uniek nieuw bronmateriaal volgen we de tuinmannen en de restauranthouder in de moeilijke jaren dertig en veertig als de toren wordt gesloopt, het park meerdere bombardementen overleeft, wordt gevorderd door de SS en tot op het bot wordt uitgekleed.
Net als Enschede veert ook het Volkspark met ongekende veerkracht op na de oorlogsjaren. Nog een maal schittert het park in de jaren vijftig en zestig als centrum voor een reeks van grote internationale tentoonstellingen en wordt er fors gemoderniseerd. Daarna wordt het stil. Snode plannen om een weg dwars door het park aan te leggen worden maar net voorkomen. Het vormt een keerpunt in het denken over groen in Enschede. Net als de stad moet ook het Volkspark zich opnieuw uitvinden en dat lukt!
Op het moment dat het Volkspark bijna honderdvijftig jaar oud is dient de volgende transformatie zich aan. Klimaatverandering, stedelijke verdichting. De roemruchte geschiedenis van het park biedt de inspiratie om vol vertrouwen in te zetten op een ambitieuze koers ‘Door met Wattez’.

Hoor en zie de auteur en landschaphistoricus Gerrit van Oosterom en Quirine van Heek, lid van het Commissie van Beheer van het park, die te gast waren bij 1Twente, klik hier.

Gerrit van Oosterom, Het Volkspark. Biografie van het eerste volkspark van Nederland, ISBN 9789462625617, 232 pp. € 34,50