Sonsbeek, de laatste jaren waren we er meermaals te gast. Daarom even dit bericht. Het is een prachtige locatie met een verleden en nu ook een toekomstgerichte visie. Afgelopen zomer kwam het eindconcept van de Parkenvisie: Sonsbeek Zypendaal Gulden Bodem. Parkentoekomst. Visie en ontwikkelingsplan gereed. Download hier. Het rapport is als al gezegd gericht op de toekomst. Maar ‘In historische parkbeschrijvingen (zie bijlagen) wordt gedetailleerder ingegaan op de ontwikkeling van de drie landgoederen.‘ Die bijlagen vind ik online niet terug. Maar eens opvragen bij de gemeente.

Ontwerp voor de Floriade in Zoetermeer, Michiel den Ruijter (1992) (Bron: Gemeentearchief Zoetermeer)

Bulletin KNOB 122 (2023) 4 is een themanummer betreffende ‘Post 65’.

Daarin een bijdrage van Natascha Lensvelt onder de titel Bemind maar onbekend. Landschapsarchitectuur in de periode 1965-1990.

Post 65 tuin- en landschapsarchitecten sloegen een brug tussen stad en buitengebied. Zij werkten op verschillende schaalniveaus en voor alle soorten gebruikers: van tuin tot industriegebied en van stedenbouwkundig plan tot ruilverkaveling. Ze wisten met hun analyse- en ontwerpmethoden uiteenlopende functies onder te brengen in een ruimtelijk samenhangend ontwerp. Ondanks hun grote en interessante productie blijft de huidige kennis en waardering van Post 65 groen erfgoed achter. Dit blijkt uit herontwikkelingsplannen van groengebieden en uit recent opgeleverde inventarisatierapporten van de grote steden waarin dit type erfgoed veelal ontbreekt. Kennis van theorievorming uit de landschapsarchitectuur, landschapsgeschiedenis en de architectuurgeschiedenis kan bijdragen aan een hogere waardering van Post 65 groen. Het Post 65 groen erfgoed is immers niet alleen vanuit cultuurhistorisch oogpunt interessant, maar kan ook bijdragen aan de verbetering van natuur en milieu op een wijze die past bij het Post 65 gedachtegoed.

Zie hier, met PDF download.
Hier het complete nummer.

Floriade in Zoetermeer

Uit Boek van Clarenbeek (1755) (Bron: Gelders Archief)

Ja, ze zijn vaker gepubliceerd. Maar ze blijven zo leuk.
In het Gelders Archief is de complete serie te zien en zijn de teksten na inzoomen te lezen, klik hier.
Jan Holwerda

Uit Boek van Clarenbeek (1755) (Bron: Gelders Archief)

Uit Boek van Clarenbeek (1755) (Bron: Gelders Archief)

Uitsnede Rozenhof (1773-1777, Rotterdam), Gio. Batta. Colomba (Bron: Stadsarchief Rotterdam)

Eerder citeerde ik al eens uit een advertentie uit de Rotterdamse courant van 9 april 1791. Met de te veilen buitenplaats Rozenhof bij Rotterdam (Kralingen). Toen ging het mij om de ‘Chineesche-, Turksche-, Engelsche- en andere Bosschen‘. Bij dat bericht heb ik, in twee delen, de ietwat vage scan van een vogelvlucht opgenomen (zie hier).

Stadsarchief Rotterdam bezorgde mij nu een zware scan. Scherper. Lekker inzoomen.

Nu nog eens kijken a.d.v. deze en een andere advertentie. Die uit 1791 noemt ook ‘een extra fraai beschilderd Salon … Menageryen … Goudviskommen, Slingerbeken …Tenten‘. En een uit de Leydse courant van 12 november 1810 spreekt over ‘een Chineesche paraplui Turksche tent, met klokkenspel, veld-coepel’.

De kaart dateert wel zo’n 15 resp. meer dan 30 jaar voor de advertenties…
Jan Holwerda

Uitsnede Rozenhof (1773-1777, Rotterdam), Gio. Batta. Colomba (Bron: Stadsarchief Rotterdam)

Uitsnede Rozenhof (1773-1777, Rotterdam), Gio. Batta. Colomba (Bron: Stadsarchief Rotterdam)

Pavillon De Harlem

In 1825 verscheen Verzameling der Merkwaardigste Gebouwen in het Koninkrijk der Nederlanden van P. J. Goetghebuer (prachtige achternaam, maar hoe vaak zal hij die moeten hebben spellen?). Het is een vertaling van het twee jaar later verschenen Choix des monumens, édifices et maisons les plus remarquables du Royaume des Pays-Bas van dezelfde P. J. Goetghebuer. In de boeken staat o.a. Paviljoen Welgelegen te Haarlem of zoals de Franstalige versie zegt: Pavillon de Harlem. Gezien de afbeeldingen, hierboven en hier direct onder, zijn er minimaal twee verschillende Franstalige edities uit 1827, met net verschillende ondertitels.

Pavillon D’Harlem

Verder zoeken levert in de Universiteitsbiblioteek Gent (België) zijn tekening met het onderschrift Roijal d’Haalem. Dat Roijal maakt het waarschijnlijk dat de tekening in de jaren 1808-1810 is gemaakt, ten tijde van Lodewijk Napoleon, koning van Holland. Bij een veiling is de koperplaat ooit aangeboden en verkocht. En tot slot bestaat er blijkbaar ook minimaal één ingekleurd exemplaar (zie hier).
Jan Holwerda

De tekening met Roijal d’Haalem

De koperplaat met Pavillon de Harlem