Driemaal Poortman: Oranjerietuin Twickel, Nijenhuis en Weldam

(OVERGENOMEN)
Museum No Hero in Delden is het startpunt van een tentoonstelling over drie fascinerende tuinen en parken in de nabije omgeving van het museum. Twickel ligt aan de overkant van Museum No Hero. Weldam en Nijenhuis niet ver daar vandaan (net buiten Goor en in Diepenheim). Het is voor het eerst dat de geschiedenis van deze drie tuinen gezamenlijk wordt gepresenteerd. Ook is het voor het eerst dat specifiek de 19e-eeuwse ontwerpgeschiedenis van alle drie centraal staat.
De tentoonstelling biedt inzicht in de gedroomde en gerealiseerde plannen voor de tuinen alsook in de beleving van de wandelende of rustende bezoeker uit de 19e eeuw. Net als interieurs zijn ook tuinen en parken aan smaakwisseling onderhevig. De vroege 19e eeuw werd gekenmerkt door een vroeg-landschappelijke stijl, waarbij op een relatief klein oppervlak veel quasi-natuurlijke landschapjes waren samen gebracht. Het doel daarvan was de bezoeker of wandelaar tal van verschillende emoties te laten ervaren bij het zien van beken, vijvers, heuvels of bruggetjes en tuinsieraden. Wat later in de eeuw veranderde de landschappelijke stijl in een steeds grootschaliger en natuurlijk ogend landschap, gestoffeerd met boomgroepen, waterpartijen en wild of vee. Een reactie kon niet uitblijven: in de nabijheid van de kastelen is vanaf 1880 een terugkeer naar een formele, op de Franse tuinkunst uit de 17e eeuw gebaseerde stijl zichtbaar.

De tentoonstelling maakt duidelijk dat voorbeelden van al deze stijlwisselingen in de drie tuinen zichtbaar zijn gebleven. Dit is mede te danken aan Hugo Poortman, die op alle drie de landgoederen werkte in een stijl die de gemengde stijl of ‘style mixte’ werd genoemd. Dit houdt in dat de tuinarchitect zich, al naar gelang de wensen van de opdrachtgever of de plek in het park of de tuin, met groot gemak bediende van zowel de landschappelijke als de formele stijl. Hier staat Poortman op de schouders van enkele illustere voorgangers, die de tuinen eerder onder handen namen: Jan David Zocher, Edouard André (Poortmans leermeester) en Eduard Petzold.

De expositie in Museum No Hero toont onder andere ontwerptekeningen in kleur, tuinsieraden en tuinmeubelen uit de 19e eeuw, afkomstig van de diverse kastelen. Er is een wandelgidsje verkrijgbaar waarin de bezoeker uitgedaagd wordt de tuinen op 19e-eeuwse wijze te ervaren: door het maken van een romantische, op emotie gerichte wandeling op Nijenhuis; een mijmerend bezoek aan de berceau (loofgang) en doolhof op Weldam en het ondergaan van de meanderende paden langs de vijvers en de lange zichtlijnen in tuin en park van Twickel. Speciaal voor deze bezoeken worden ook delen van de tuinen opengesteld die doorgaans gesloten zijn.

Twentse lusthoven, de tuinen van toen in het nu: Nijenhuis, Twickel en Weldam.
1 mei t/m 2 oktober 2022
Museum No Hero in Delden
woensdag t/m zondag van 11-17 uur
www.museumnohero.nl