Het is weer september (bijna dan), het is weer September Tuindagen Paleis Het Loo. Kijk vooral zelf of u iets van uw gading kunt vinden op September Tuinmaand op de website van Paleis Het Loo. Hier alvast genoemd: rondleiding Floriskas, kwekerij en de olifantenschuur; rondleiding Pompenkelder; het afsluitende weekend met een Tuinbeurs.

En op de donderdagmiddagen Garden Cafés:
5 sep Hoezo, klimaatprobleem?
12 sep Daniel Libeskind, een maatschappelijk betrokken architect
19 sep De Paradijselijke tuin
26 sep Groene oplossingen voor het klimaatprobleem
Meer op ook September Tuinmaand.

Dwalend over internet op Online Museum De Bilt gekomen. En uit de vele berichten en het mooie materiaal onderstaande villaparken gepakt; aansprekend.

Villapark Vogelzang (1899), klik hier.

Villapark De Biltsche Duinen (1910), klik hier.

Villapark Drakenstein (1911), klik hier.

Paleis Het Loo, Herculesfontein (2017)

Vanuit Paleis Het Loo zijn we opnieuw aan het definiëren wat het gewenste beeld is van de beelden in de barokke tuinen. We proberen steeds de tuin aan te passen aan nieuwe inzichten. Voor de tuinfiguraties en toegepaste plantensoorten is dit al verder doorgevoerd, de volgende stap zijn de beelden in de tuin. Er komt o.a. een nieuw protocol voor het schoonmaken en er worden plannen gemaakt om een aantal replica’s te vervangen.

Maar wat wordt het streefbeeld?
Witter-dan wit en glimmend goud (als zijnde zo nieuw als destijds in de 17^e eeuw?)? Is er iemand die meer weet over beheer en behoud van 17^e eeuw tuinbeelden? Zijn er voorbeelden van beheerplannen van andere buitenplaatsen ?
Renske Ek / R.Ek@paleishetloo.nl

Paleis Het Loo, Arion cascade (2014)

Gezicht op Enschede (1876) (groot)

Het is zo’n afbeelding die pakt, die je meeneemt. Het is blijkbaar een foto van een schilderij, met een zicht op Enschede. Dat schilderij is vast in kleur, maar waar hangt dat dan vraag ik me dan af? Het is het Volkspark bij Enschede naar ontwerp van Dirk Wattez. Aangelegd in opdracht van Hendrik Jan van Heek en op 2 mei 1874 overgedragen aan de gemeenten Enschede en Lonneker.

Gezicht op Enschede, H. ter Meulen (1894)

Er is in ieder geval nog een Gezicht op, in kleur, van later datum (1894), van ene H. ter Meulen.

‘Volkswelvaart’ zegt het bloembed, Volkspark Enschede (ca. 1900)

En op foto is het al net zo pakkend. Bij alle drie voorgaande afbeeldingen is dat zeker ook door die brug. Die vind je weer op eigen ansichten en foto’s. In verschillende gedaanten of zijn het verschillende locaties? Ik ben er niet ingedoken.

Volkspark Enschede brug (1899-1901)

Volkspark Enschede brug (1915-1917)

Meer over het Volkspark Enschede in Cascade bulletin 2013 nr 1: Christie Weduwer, Volkspark Enschede (1872).
Jan Holwerda

Ontwerp Volkspark Enschede (1873), Dirk Wattez. Bron: Spec. Coll. Wageningen UR

‘Werktuigelijke schoffel’, C. Soetens, De Bron, 1835.
Klaas dB probeert een hedendaagse wielschoffel uit in de verdiepte tuin van Verwolde.

Terug van nooit weg geweest heet dat denk ik. Eerder al eens de schoffelwagen naar voren gebracht. Nu bestrijdingsmiddelen meer en meer teruggedrongen tot verboden worden/zijn moet je iets anders. Wielschoffels en duwschoffels worden weer volop te koop aangeboden en zijn al in gebruik. Bij het zoeken naar oude plaatjes bij de eerdere schoffelwagen kwam ik ook het driedelige De bron tegen, met de ‘werktuigelijke schoffel’.

Als je de titelpagina beschouwt als een pagina krijg je een titel als: De bron. Onmisbaar handboek voor alle standen; bevattende eene verzameling van verschillende proefondervindelijke kundigheden, over landbouw, tuinen, bosschen, boomgaarden, fabrijken, nijverheid, koophandel, handwerken, huishouding en andere wetenschappen. Opgehelderd door meer dan 1200 afbeeldingen en figuren, in verband staande met de bovengenoemde onderwerpen. Ingevolge aanbeveling van hooger hand tot algemeen gebruik der plaatselijke besturen,en voorts tot nut, gemak en voordeel van alle maatschappelijke standen. Door C. Soetens

Ik vond drie delen; leuk om te bladeren en her en der wat te lezen en de platen te bekijken. Niet de beste scans, maar wel platen die veel herkenbaars hebben; erg leuk.
Jan Holwerda

Deel 1, 1835
Deel 2, 1836
Deel 3, 1837

Plaat 9 uit De Bron deel 3 (1837).

[Tuinplattegrond en tuinsieraden] (1714-1721), Pieter Pieckaert  Bron: RKD / Hermitage Museum (groter)

Toevallig tegenaan gegoogeld; aansprekend. Bij RKB eens gekeken wie die Pieter Pickaert (II) dan wel is. Hij was prentkunstenaar, tekenaar, cartograaf geboren in 1668/1669 te Amsterdam en overleden in 1737 te Sint-Petersburg (Rusland): worked for tsar Peter the Great in Moscow … and later in Saint Petersburg; produced engravings of various themes, sizes and techniques, based on both his own drawings and other artists’ work … made illustrations for books on shipbuilding and garden architecture.

Dat laatste dat intrigeert, nog geen boek gevonden; vast een taalkwestie (ik neem voorzichtig aan dat het om Russische boeken gaat).
Jan Holwerda

Landhuis bij Amsterdam / Huis ten Bosch, naar Van der Heyden (inzoomen) Bron: Amsterdam Museum

Even een geintje, beetje pesten. We kennen al Amsterdam Castle Muiderslot en Amsterdam Beach Zandvoort. En ook geintjes als Flowers of Amsterdam (Keukenhof), Amsterdam Islands (Waddeneilanden) of Gardens of Amsterdam (Veluwe). De kwalificatie ‘Landhuis bij Amsterdam’, volgens Amsterdam Museum, en herkenning van de weergave van het prieel in de tuin van Huis ten Bosch brengt je dan al snel op het zoeken naar een naam passend in het voorgaande rijtje voor dit ‘Amsterdamse’ Huis ten Bosch. Amsterdam Royal Palace Huis ten Bosch kan natuurlijk niet, het gebouw met het eerste naamdeel is er al.

De gravure/prent is onderdeel van een album gravures/prenten van werken uit cabinet de Monseigneur le Duc de Choiseul, van de Franse politicus, diplomaat en kunstverzamelaar Etienne-François duc de Choiseul (1719-1785). Het naar V.D. Heyden linksonder en het afgebeelde prieel maken dat je direct aan andere werken met Huis ten Bosch van Jan van der Heyden (1637–1712) denkt; zie onder aan. Deze herinnerde ik me niet direct, en het is als je niet beter zou weten bijna een landschappelijke invulling met stukje ruïne, een tempel?front, een wat ruiger landschap. Is het een ‘vrije naar Van der Heyden’ dan? Uit 1771? Origineel maar even gezocht. En nee, niets ‘vrij’ aan. Er is inderdaad dezelfde weergave als schilderij van Jan van der Heyden, in Stedelijk Museum Wuyts-Van Campen en Baron Caroly te Lier (BE). Maarre dan kijken we tegen de buitenkant van de tuin, want dat huis in niet Huis ten Bosch. Dat zal dan het ten noordoosten van Huis ten Bosch liggende en niet meer bestaande Reigersberg (WO II) moeten zijn, maar of daar rond 1670 een landhuis stond? Fantasie dan?
Jan Holwerda

Park bij Huis ten Bosch, of beter gezegd buiten en kijkend tegen het park (1661-1712), Jan van der Heyden Bron: RKD.

Huis ten Bosch (ca. 1668–70), Jan van der Heyden Bron: Metropolitan Museum of Art

Tuin van een ongeïdentificeerd buitenhuis (1775)

Niet alleen omdat het een mooi plaatje is, maar dat ongeïdentificeerd dat kietelt…

Kleine aanvulling n.a.v. de reactie van Carla. Ik vond ‘m in Collectie Nederland, maar hij is ‘afkomstig’ van RKD. Daar nu pas gekeken. Te lezen valt: J. Grandjean ad. viv. fec 1775. en antiquarian bookshop Forum, ’t Goy (Houten), gesignaleerd in 2008.
Enne volgens RKD is dat schilder, tekenaar, pentekenaar, aquarellist Jean Grandjean, Amsterdam 1752-02-05 – Rome 1781-11-12.

1906 –  Onze tuinen; geïllustreerd weekblad voor amateur tuiniers

De jaargangen van Onze Tuinen staan in mijn boekenkast. Je kunt er heerlijk en eindeloos door bladeren, dodelijk vermoeiend. Iets zoeken is echter een crime.

Tot nu. Want Onze Tuinen staat nu online. In het onvolprezen Delpher. Sinds gisteren beschikbaar: Onze tuinen; geïllustreerd weekblad voor amateur tuiniers 1906-1930, klik hier.
Vanaf 1931 gaat het op in het Weekblad voor het landhuis; onze tuinen met huis en hof; in 1932 gaat het Het Landhuis heten; en in 1940 Het landhuis, op de hoogte. Ook deze verschillende Landhuizen staan online, klik hier.

Nu wachten op de scan van het weekblad Buiten, 1907-1936. Dit ging in 1937 op in het hierboven genoemde Het Landhuis.
Jan Holwerda

1931 – Weekblad voor het landhuis; onze tuinen met huis en hof

1937 – het weekblad Buiten is opgegaan in het toen tweewekelijkse Het Landhuis.

T Gesigt van den Ed. Heer Gouverneurs huijs van agteren uijt de Thuijn (1710), Cornelis Sluiter
Bron: Rijksmuseum Amsterdam

Het is natuurlijk maar een geintje, maar toch. Overzeese tuinen zijn in de weblog wel vaker naar voren gekomen. Meestal met of naar aanleiding van de mooiste plaatjes en grote gelijkenis met tuinen in Holland. Daarom, in de vakantieperiode, even tussendoor een variatie op het spelletje ‘Ik ga op reis en ik neem mee…’ Eeuwen terug misschien wel Den Nederlandtsen hovenier van Jan van der Groen…

Het huijs des Gouverneurs op Colombo / Platte Grond van de Thuijn, achter het Gouverneurs huijs, op Colombo (1726)  Bron: Atlas of Mutual Heritage (groter)

Plattegrond van de compagniestuin in Kaapstad (1726)  Bron: Atlas of Mutual Heritage (groter)