OVERGENOMEN

Van punt tot mijl is een breed overzicht van de maten die in gebruik waren in de vele eeuwen voor de invoering van de meter in 1821. Een vrijwel volledige verzameling en vergelijking van de toen gebruikelijke lengtematen in Nederland. Rijk geïllustreerd en met meer dan 80 overzichtelijke tabellen. Een onmisbaar en uniek naslagwerk!

Naar één uniform maatstelsel
Zo vertrouwd als we nu zijn met de centimeter, de meter en de kilometer was men dat vroeger met duimen, voeten, ellen, roeden en mijlen. Deze maten werden gehanteerd voor de landmeting en in het bouwbedrijf. Maar daarnaast waren er ook nog aparte maatstelsels voor de dijkbouw, de turfwinning en de scheepsbouw. Maar de werkelijke lengte van deze eenheden was in elke stad of regio weer anders. Een Amsterdamse voet had bijvoorbeeld een andere lengte dan een Deventer houtvoet. En de Bossche roede verschilde beduidend van de Rijnlandse roede. Dit boek laat de verwarring en misverstanden zien die dat veroorzaakte. En daarmee het belang van het moderne uniforme maatstelsel.

Mijlen en voeten
Aan de lacune in de literatuur over de mijlen wordt in dit boek invulling gegeven. De mijl heet naar de Romeinse, want die telde mille (= duizend) passen (twee stappen) van elk vijf Romeinse voeten. Sinds de 16de eeuw werden de mijlen echter uitgedrukt in de breedtegraad. Ook in ons land is de Romeinse voet gebruikt, want in Nijmegen is een maatstokje van die lengte gevonden.
Karel de Grote voerde in 794 nieuwe standaarden in voor het stelsel van maten, gewichten en munten. Over de lengte van zijn voetmaat wordt verschillend gedacht. In het boek worden oudere en nieuwe inzichten vergeleken en wordt een daarvan met nieuw bewijs gestaafd.

Overzichtelijke tabellen
Uit talloze bronnen zijn de gegevens over maten bijeengebracht, geanalyseerd en overzichtelijk in meer dan tachtig tabellen gepresenteerd. De lengten van de maten zijn omgerekend in kilometers, meters en millimeters zodat onderlinge vergelijking mogelijk is. Van ruim 1200 plaatsen en gebieden worden de daar gebruikte maten vermeld. Ook later in onbruik geraakte maten komen aan de orde, zoals de Hollandse voet en de voorling. Dat maakt Van punt tot mijl tot een uniek en cruciaal werk voor bouwhistorici, geschiedkundigen en archeologen.

Gerrit Berends, Van punt tot mijl, ISBN 978-90-827474-0-9, 200 pp., € 69,50 (excl. verzendkosten). Zie hier voor inkijkexemplaar en bestellen.