Sater (Faun) marmer. ‘Afgehakt’. Fragment van beeld afkomstig uit Heemstede (foto Auke A.Tadema)
Bron: ilibrariana.wordpress.com
GETIPT
Op de vaker genoemde site van Hans Krol staat een artikel over het borstbeeld van een sater in bezit van tekenaar en kunstschilder Auke A.Tadema die mogelijk afkomstig is uit de tuin Huis te Heemstede. De vele beelden in de tuin worden in het artikel naar voren gebracht. Het complete verhaal leest u hier.
OVERGENOMEN
WatWasWaar wordt per 1 januari 2016 beëindigd. Dit betekent dat de website www.watwaswaar.nl vanaf 1 januari 2016 niet meer beschikbaar zal zijn.
De gehele collectie scans is vanuit WatWasWaar overgedragen aan de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE). Deze digitale collectie omvat ruim 17.000 scans van het losbladig kaartsysteem van getekende kadastrale overzichtskaarten en detailkaarten (verzamelplans en minuutplans) en ruim 143.000 scans van de pagina’s van de bijbehorende oorspronkelijke aanwijzende tafels (OAT-bladen). Op dit moment wordt hard gewerkt om dit materiaal integraal vóór 1 januari 2016 opnieuw online beschikbaar te stellen via de Beeldbank van de RCE.
Het in stand houden van de website WatWasWaar behoorde niet tot de toekomstbestendige mogelijkheden. Met de overdracht van de scans van de kadastrale kaarten aan de RCE wordt het meest omvangrijke deel van WatWasWaar niet langer beheerd binnen een tijdelijke projectomgeving, maar binnen de duurzame digitale omgeving van een bestendige organisatie.
Verbouw van aardappelen in de siertuin achter paleis Noordeinde (1917 Den Haag)
Bron:Het Geheugen van Nederland grote foto
Weer eens zo’n bijzondere foto, de tuin achter paleis Noordeinde in 1917. N.a.v. de voedselschaarste ten tijde van de Eerste Wereldoorlog besloot koningin Wilhelmina de tuin van het koninklijk paleis Noordeinde te Den Haag beschikbaar te stellen voor het verbouwen van voedsel (iets wat maar al te zeer bekend is van de paleizen en buitenplaatsen in de UK ten tijde van de wereldoorlogen).
Uit de foto blijkt dat de aardappelen als het ware in de siertuin zijn ‘opgenomen’. Omzoomd door banden met sierplanten groeit geen gras, maar aardappelplanten.
Roggeschoven op de pelouse achter paleis Het Loo (1946 Apeldoorn)
De foto herinnerde me aan een van paleis Het Loo. Na verschillende beeldbanken op internet te hebben afgegraasd blijkt ie uiteindelijk in mijn eigen kast te staan, in een van de jaarverslagen van Paleis Het Loo Nationaal Museum. Het is een foto uit 1946 van de achterzijde van Het Loo met op de pelouse roggeschoven. Ook na de Tweede Wereldoorlog hield de voedselschaarste nog aan. Koningin Wilhelmina bepaalde dat in het grasveld achter het paleis voedsel verbouwd moest worden, de rogge dus.
En vervolgens kom ik in dezelfde kast ook een boekje uit 1917 tegen: Iedereen tuinier in oorlogstijd. Misschien voor de gewone man, maar zo passend bij de foto’s.
Jan Holwerda
B. Boon, Iedereen tuinier in oorlogstijd, Amsterdam 1917
INGEZONDEN
Donderdag 12 november had de presentatie plaats van de 39e editie van het Jaarboek Achterhoek en Liemers. In de uitgave van dit jaar ligt het zwaartepunt bij historische tuinen.
Uitvoerig wordt stilgestaan bij de herontdekking van de kasteeltuin van Huis Bergh te ‘s-Heerenberg, het landgoed de Wiersse bij Vorden. Een artikel is gewijd aan de tuinarchitect Posth die rond 1800 in de streek actief was. Daarnaast is er aandacht voor de mogelijkheden van archiefonderzoek naar (Zutphense) stadstuinen en komt het belang van bomen op boerenerven aan de orde.
Verder zijn artikelen opgenomen over het huis de Wesenthorst bij Ulft, de vererving van kasteel Wisch in 1849, agrarische ontwikkelingen rond 900, een Zutphense uitgever van reisgidsen, bijna 100 jaar zaadhandel Kolkman te Gelselaar, armoedebestrijding in de 19e eeuw en politieke ontwikkelingen in de jaren 1930-1940 in Achterhoek en Liemers.
Het Jaarboek is verkrijgbaar voor de prijs van € 18,95 en te bestellen via www.achterhoekseboeken.nl of in boekhandels in de regio Achterhoek en Liemers.
Eerder was er het bericht Plantafstanden in lanen van Joost Gieskes. Hij heeft nu een tweede versie van zijn bloemlezing, met aanvullingen en correcties, beschikbaar gesteld, hier te downloaden.
Het moge duidelijk zijn dat die oude gedigitaliseerde kranten een heerlijke bron zijn (sorry, misschien al te vaak gezegd). Krantenadvertenties betreffende veilingen van buitenplaatsen zijn zo een voorbeeld. Zo vind je advertenties die details betreffende buitenplaatsen geven, maar ook namen van overleden eigenaren, veilingdata en notarisnamen. Kijk en dan kun je wat gemakkelijker ‘doorschakelen’ naar Notariële Archieven, in dit geval die van het Gelders Archief. En dan vind je vaak wat meer of veel tot heel veel meer. Akten betreffende veilingen en verkoopingen van roerende en onroerende goederen.
Soms een testament, een boedelinventaris of een katalogus van boeken (t.b.v. verkoop) met goed 1000 boektitels naast een stel pakketten, kaarten manuscripten, rariteiten en boekenkasten. Met daarnaast ook nog eens een registratie van (boek)kopers en betaalde prijzen, maar ook de ‘onderliggende’ (boedel)inventarisatie met taxatie is bewaard gebleven. De laatste heeft volgens mij meer titels dan de katalogus, en in ieder geval een vaak uitgebreidere beschrijving. Het betrof overigens het bezit van Hendrik Brantsen (1739-1823), eigenaar van Lichtenbeek bij Arnhem.
Uit de lange lijsten heb ik deze titels van tuinboeken (oké, met een enkele toevoeging) opgepikt, u herkent snel genoeg welke werken het betreft:
Knoop over vruchten en gewasschen met gekleurde platen
Aanmerkingen over landhuizen en lusthoven met platen 1737
Ideen, magazin für Liebhaber von Gärten 3e heft
Wandelingen in de ommestreken der stad Arnhem 1820
Martinet kachegismus der natuur, vier deelen, met platen 1778
Kops, magazijn van Vaderlandschen landbouw zes deelen Haarlem 1804-1814 & andere landbouwkundige werken van Kops
Uilkens, landbouwkundige almanak, over 1809 en 1811
Le gentilhomme Cultivateur, seize tomes, Paris 1761
Burger – Boer – of Land-Edelman, eerste en derde deel, Amsterdam 1761
Chomel, huishoudkundig handboek, vier deelen met gekleurde platen compleet Amsterdam 1800
Van Oosten, Nederlandsche bloemhof, aldaar 1700
Almanack der Hoveniers, Amsterdam 1772
Gentman, tuin-catechismus, Utrecht 1783
Hoveniers zakboekje, Leijden 1794
Loosjes, het Hout of Boschgedachten, met platen 1793
Topografische kaart van de omstreken van Arnhem, door Dibbets 1821
Kaart van Beekhuizen, door Willemsen
Jan Holwerda
Pagina met bovenaan enkele van de tuinboeken, uit de Notariële Archieven van het Gelders Archief.
Foto’s: Jan Holwerda
De opgevoerde Cascade berichten gaan vrijwel altijd gepaard met een of meer afbeeldingen, onder het motto praatje met een plaatje. Via google kun ook alleen alle plaatjes zien, gewoon voor het lekkere of nog eens willekeurig naar oude berichten te gaan: klik op Cascade afbeeldingen. Helemaal onderaan de nieuwe pagina op Meer resultaten klikken. (en voor de enkele digibeet, plaatje aanklikken, knop Pagina bezoeken aanklikken, brengt je naar bijbehorend bericht)
De uitgebaggerde Kleine Vijver in het overpark Olterterp.
In 2009 bezochten we Olterterp, zie weblog 11 dec 2009. Vorige week sprak ik Gerald Kragt (die ons in 2009 begeleidde), was ik in de buurt en heb ik het eerste deel van het terrein opnieuw bezocht.
In 2011 stond de nieuwe aanplant langs de Slotlaan al in het gelid, zie ook de foto’s in de weblog van 6 jan 2014.
De stobben van een aantal van de 12 Apostelen.
Sindsdien is de in dit deel van het terrein liggende Kleine Vijver uitgebaggerd; prachtige oeverlijnen slingeren door het bos. En dan is er nog de 12 Apostelengroep. Of eigenlijk was, want storm(en) hadden nog een aantal van de in 2009 resterende Apostelen geveld. En nu is het restant en ruimte er omheen opgeschoond en zal een nieuwe groep op de nu open plaats verrijzen. Om een evenwichtige groei van de 12 Apostelen te bewerkstelligen zal de groei door snoei begeleid worden.
Jan Holwerda
De opgeschoonde ruimte waar een nieuwe 12 Apostelen zal verrijzen.
Foto’s: Jan Holwerda
Toekomstbeeld: de 12 Apostelen op een in 1908 verzonden kaart.
Bron: Fries Fotoarchief